هزینه‌هایی که کمر بیماران روانی را خم می‌کند
آخرین آمار منتشرشده از سوی مراجع قانونی حاکی از آن است که بیش از 20 درصد مردم کشورمان اختلالات روانی دارند. پیش بینی‌ها نشان می‌دهد که در بین مردم اصفهان هم حدود 25 هزار و 732 نفر از اختلالات روانی رنج می‌برند که حدود 12 هزار نفر از آنها شناسایی شده‌اند. این‌ها همه در حالی است که نمودار بیماری‌های روانی رو به بالاست. در حال حاضر 24 مرکز اعصاب و روان روزانه، شبانه، کارگاه‌های تولیدی و حمایتی و 20 مرکز شبانه روزی در اصفهان وجود دارد که کفاف همه بیماران روانی را نمی‌دهد.
بیماران روانی تحت پوشش بهزیستی در اصفهان 650 نفر است، بیمارانی که از اختلالات شخصیتی، اسکیزوفرنیا، افسردگی، اضطراب، استعمال مواد مخدر و بسیاری از اختلالات روانی دیگر رنج می‌برند و عوارض ناشی از این بیماری‌ها، هزینه‌ها و آسیب‌های زیادی را به بار می‌آورد.
از مجموع بیماران روانی که تحت پوشش بهزیستی اصفهان هستند، 250 نفر از آنها بیماران مجهول الهویه و بی سرپرست محسوب می‌شوند؛ کسانی که خانواده‌هایشان نتوانسته‌اند از پس هزینه بیمارانشان برآیند. این هزینه‌ها شامل داروهایی است که ماهیانه حداقل 60 تا 70 هزار تومان را بر دوش خانواده‌ها می‌اندازد، این در حالی است که مستمری بگیران بهزیستی فقط 55 هزار تومان به این افراد پرداخت می‌کند و در کنار آن فاکتورهای داروخانه هم بخشی بر عهده بهزیستی است، اما این مبالغ محدود نمی‌تواند مشکلات نامحدود این بیماران را رفع کند.
اکنون مراکز شبانه روزی بهزیستی اگر به صورت آزاد افراد را بپذیرند، بر اساس تعرفه‌ها 860 هزار تومان دریافت می‌کنند و اگر مددجوی بهزیستی باشند و شرایط پرداخت هزینه‌ها را نداشته باشند، این مبالغ به صورت یارانه‌ای دریافت می‌شود و هر مددجو بین 300 تا 450 هزار تومان بر اساس درجه مراکز باید پرداخت کند.
گرچه دکتر عادل بهمنی، کارشناس مسئول دفتر مراقبتی حمایتی توانبخشی بهزیستی استان اصفهان از افتتاح سه مرکز دیگر در اصفهان خبر می‌دهد که دو مرکز آن در مرحله موافقت اصولی است و قرار است 100 نفر دیگر در این مراکز پذیرش شوند، اما باز هم پشت نوبتی‌ها زیادتر از ظرفیت مراکز هستند.
بنابراین باز هم بخش عمده‌ای از این بیماران نمی‌توانند تحت پوشش بهزیستی درآیند، بیمارانی که با انواع مشکلات از جمله بیمه، معیشت و معضلات اقتصادی روبه‌رو می‌شوند و آنان را از درمان منصرف کرده و براثر وارد آمدن این فشارها و همچنین ناتوانی در انجام مسئولیت های کاری و خانوادگی، احوالات روحی و روانی این افراد هر روز وخیم‌تر می‌شود.
به گفته دکتر بهمنی، بیماران اعصاب و روان با حضور در مراکز روزانه، هر روز از ساعت 8 تا 14 طبق دستورالعمل‌ها، آموزش فنی حرفه‌ای، توانبخشی، گروه درمانی، موسیقی درمانی، مسابقات ورزشی، روانشناسی، کاردرمانی و غیره را دریافت می‌کنند و در مراکز شبانه اقامتگاهی هم خدمات مشابهی به همین شکل دریافت کرده و گاهی هم در کارگاه‌های تولید حمایتی درصدی از فروش کالا به خود معلول اختصاص می‌یابد.
کارشناس مسئول دفتر مراقبتی حمایتی توانبخشی بهزیستی استان اصفهان تاکید می‌کند، سیاست سازمان بهزیستی در قبال همه معلولان به خصوص اعصاب و روان، نگهداری معلول در کنار خانواده است و ما به دنبال نگهداری در مراکز شبانه روزی نیستیم: «این طرح که با عنوان مراقبین خانگی از آن نام برده می‌شود، شامل افرادی است که معلولیت شدید دارند یا از کارافتاده عمیق هستند. در این طرح معلول در کنار خانواده حمایت‌هایی را دریافت می‌کند. از جمله اینکه هفته‌ای سه روز روزی 2 ساعت مددکاران به منازل این افراد رفته و مراقبت‌های حمایتی از آنها می‌شود.
وی مراقبت در منزل را از دیگر موارد حمایتی مربوط به بیماران اعصاب و روان می‌داند. بیمارانی که با هزینه 30-20 هزار تومان ماهی یکبار از طریق روان شناسان، پزشک، مددکار و پرستار ویزیت می‌شوند.
کمک هزینه ترخیص از مراکز شبانه روزی پشت نوبتی‌ها راهکار مناسب دیگری است که کارشناس مسئول دفتر مراقبتی حمایتی توانبخشی بهزیستی استان اصفهان از آن به عنوان روشی مناسب برای حمایت از بیماران روانی می‌داند: «در این روش کسانی که بستری می‌شوند بعد از 6 ماه اگر بر حسب نظر کارشناسان و پزشکان در مرحله‌ای قرار گیرند که بتوانند ترخیص شده و در منزل نگهداری شوند، از مراکز خارج می‌شوند و 150 هزار تومان به عنوان کمک هزینه ترخیص از مراکز شبانه روزی به آنها پرداخت می‌شود تا فضاهای خالی برای پشت نوبتی‌ها باقی بماند.