آغاز سلسله‌نشست‌های در حوزه‌ی انتقال تجربه در فصل داریوش مهرجویی

چهار فیلم با نام‌های «سوزن» ساخته آناهیتا قزوینی‌زاده، «سقف کاذب» ساخته محسن نجفی‌مهری، «گودال» ساخته فرزاد رنجبر و «برفک» ساخته پگاه انصاری به نمایش درآمد.

در خلاصه فیلم «سوزن» آمده است: لیلی می‌خواهد گوشش را سوراخ کند. دعوایی بین پدر و مادرش درمی‌گیرد که مسیر داستان را عوض می‌کند...

در خلاصه فیلم «سقف کاذب» آمده است: زوج جوانی که به‌تازگی ازدواج کرده اند باعث آسیب رساندن به ساختمان‌شان شده‌اند و در کشمکش گفتن حقیقت و یا پنهان کردن آن هستند که با مشکلات بزرگتری مواجه می‌شوند.

در خلاصه فیلم «گودال» آمده است: داره قطع می‌شه... کلاً قطع شد.

« سوزن»، فیلمی که به‌خوبی نقطه پایان گذاشت

در ابتدا، احسان امینی ضمن اشاره به گذشت زمان قابل‌توجه از ساخت فیلم‌ها، به همراه مجتبی اسپنانی گفت‌وگو پیرامون آن‌ها را آغاز نمود. مجتبی اسپنانی بااشاره به فیلم «سوزن» به‌عنوان تنها فیلم قابل‌توجه امشب گفت: فیلم در انتخاب فیلم‌نامه و اجرا اندازه یک فیلم کوتاه است و موفق می‌شود به‌خوبی حرف خود را بیان کند و در پایان نقطه بگذارد.

او در ادامه بحث ضمن تأکید بر اندازه مناسب فیلم کوتاه اضافه نمود: نکته مهم انتخاب یک موقعیت مرکزی که بار دراماتیک دارد و اتصال آن به وقایع دیگر فیلم است. از آن‌جایی که فیلم کوتاه به واسطه زمان کم آن کار سختی برای شخصیت‌سازی دارد، با استفاده از المان‌ها و عادت‌هایی می‌شود به شخصیت‌ها عمق بخشید.

هر ثانیه از فیلم کوتاه ارزشمند است

این کارگردان بااشاره به مسئله فیلم «سقف کاذب» و عدم درک آن ازسمت مخاطب، ادامه داد: در این فیلم سعی کرده باکمک چند دیالوگ شخصیت‌ها را معرفی نماید که شکست می‌خورد. در فیلم «گودال» نیز علی‌رغم وجود دیالوگ‌هایی مبنی بر انگیزه‌های شخصیت، به‌هیچ عنوان به شخصیت نزدیک نمی‌شود که مشکل اصلی مربوط به فیلم‌نامه می‌شود.

او بااشاره به اهمیت نقش صدابردار در فرآیند ساخت فیلم گفت: توجه به صدا و صدابردار در فیلم‌سازی بیش از این‌که به بودجه مرتبط باشد، موضوعی فرهنگی است. این درحالی است که اهمیت صدا در فیلم کم‌تر از تصویر نیست. حتی درپاره‌ای از موارد صدا، تصویر را نیز نجات می‌دهد.

عدم انسجام، بلای اکثر فیلم‌های کوتاه

مجتبی اسپنانی با تذکر این نکته که هر ثانیه از فیلم کوتاه باید درجهت شخصیت‌سازی و داستان صرف شود، گفت: زمانی که شخصیت را باور کنم، می‌توانم با آن در داستان پیش بروم. فیلم‌ساز فیلم «سوزن» داستان و شخصیت‌هایش را فهمیده است، چیزی که در فیلم‌های کوتاه کم دیده می‌شود. داستان این فیلم سرراست و فاقد پیچیدگی است و همین موضوع به فیلم‌ساز اجازه داده تا دوربین و مخاطب به شخصیت‌ها نزدیک شود.

اسپنانی مهم‌ترین ضعف فیلم‌های امشب (به‌جز «سوزن») را عدم انسجام عنوان نمود. وی در اهمیت یکپارچگی فیلم کوتاه گفت که اگر فیلم‌سازی بخواهد به دنبال ساخت و پرداخت یک جمله (موضوع اصلی فیلم) باشد و بتواند به آن نزدیک شود، بهتر از مطرح کردن موضوع‌های مختلف است. در همین راستا گفت: لازم است در آموزه‌های سینما شک کرد. چرا که نتایج به‌گونه‌ای است که ظاهراً فیلم‌سازها درگیر یادگیری تکنیک‌های مختلف در عرصه‌های گوناگون می‌شوند و از خلاقیت و استفاده از تجربه‌ی زیسته محروم می‌شوند.

عدم توجه به صدابردار در فرآیند فیلم‌سازی، مسئله‌ای فرهنگی است

درادامه علی کاظمی‌نژاد از اهمیت صدابرداری در فرایند فیلم‌برداری گفت: لازم است که در انتخاب لوکیشن از صدابردار نیز نظر خواسته شود. از آن‌جایی که تداوم حس صدا و لحن باید به صدابردار سپرده شود، لازم است که تغییر نگاهی از سمت کارگردان‌ها به‌جایگاه صدابردار شود. البته در تهران این همکاری بیش از اصفهان است.

او افزود: به لحاظ فنی صدا را ۳۶۰ درجه درک می‌کنیم درصورتی که درک تصویر ۱۸۰ درجه است. موضوع تفکر به صدا به‌قدری است که از زمان تهیه فیلمنامه باید به آن فکر شود. نگاه به صداگذار نباید اپراتوری باشد، چرا که صدا به فیلم عمق و لحن و پرسپکتیو می‌دهد. حس فیلم (که از عناصر مهم آن به‌شمار می‌رود) می‌تواند به‌تنهایی با صدا تأمین شود درصورتی که هیچ‌گاه تصویر بدون صدا حس به‌همراه ندارد.

این کارگردان در ادامه ضمن اشاره به اهمیت ارتباط صدابردار با عوامل فیلم، لزوم ارتباط صدابردار با بازیگران، طراح نور، دستیار کارگردان و طراح صحنه نیز در بحثی دوسویه میان کارشناس‌ها و مخاطبان به گپ‌وگفت گذاشته شد.

او در ریشه‌یابی عدم توجه کارگردان‌ها به صدا در فرآیند تولید اثر گفت: کارگردان به‌قدری درگیر چیزهای دیگر (ازجمله رفت‌وآمد بازیگر، خوردوخوراک عوامل و...) است که توجهی به صدا ندارد. چرا که صدا در فیلم به‌قدری سخت و پیچیده است که برخی فیلم‌سازها توجه به آن را از فضای ذهنی خود پاک می‌کنند. وی درانتها با نشان‌دادن چند نمونه از تجارب ویژه خود به اهمیت صدابرداری و طراحی صدا اشاره نمود.

پاتوق فیلم کوتاه انجمن سینمای جوان اصفهان با حمایت دفتر تخصصی سینمای شهرداری اصفهان، مجموعه سیتی‌سنتر، اطلس فیلم ایرانیان و اسنپ، به مدت سه ماه در پردیس سینمایی سیتی‌سنتر اصفهان برگزار می‌شود. علاقه‌مندان به کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به صفحه مجازی پاتوق در اینستاگرام به نشانی esfahanshortfilmclub مراجعه کنند.