فارغ‌التحصیلان صنایع‌دستی گرفتار گرداب غفلت و بی‌توجهی
دانشگاه هنر اصفهان یکی از دانشگاه‌های پیش رو در حوزه آموزش صنایع‌دستی در کشور است که بیشترین رشته آموزشی صنایع‌دستی را به خود اختصاص داده است اما مهدی دوازده‌امامی، مدیر گروه صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان نسبت از مشکلات آموزش در این حوزه و فارغ‌التحصیلان این رشته در گفت‌وگو با اصفهان امروز می‌گوید.
صنایع‌دستی عبارت غریبی که باوجود قدمت فراوان در کشور به‌ویژه شهر اصفهان هنوز مشخص نیست که جز صنایع حساب می‌شود یا رشته هنری؟ و همین بلاتکلیفی باعث شده که این حوزه علاوه بر مشکلات ارزی و بالا رفتن هزینه‌های تولید، در کسادی کامل به سر برد و بنا به گفت‌وگویی که مجدالدین تاج، رئیس اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان با روزنامه اصفهان امروز انجام داد، عنوان کند«اصفهان در بحث فروش صنایع‌دستی مشکل دارد و اگر این مشکل فروش برطرف نشود بسیاری از صنایع‌دستی آن منسوخ خواهد شد، ما با کوچ بسیار زیادی از هنرمندان صنایع‌دستی روبه‌رو هستیم ما با این واقعیت روبه‌رو هستیم که هنرهای دستی ما به سرقت می‌رود و کشورهای اطراف این هنرهای صنایع‌دستی را به نام خود، به ثبت جهانی می‌رسانند. از طرفی جای تأسف دارد که عنوان کنم به دلیل مشکلاتی که در حوزه صنایع‌دستی وجود دارد و کم رونقی فروش و صادرات آن، اتحادیه صنایع‌دستی استان اصفهان ۴۰۰ پروانه کسب صنایع‌دستی را ابطال کرد و هم‌اکنون بسیاری از فعالین و هنرمندان صنایع‌دستی در شغل‌های دیگر همچون تاکسی اینترنتی فعالیت دارند. هنرمندی صنایع‌دستی که شاید مسئولی افتخار می‌کرد که کنار او ایستاده و عکس بگیرد، هم‌اکنون دغدغه نان شب دارد.» اما حال این پرسش اساسی به وجودمی آید نقش دانشگاهی که در آن رشته صنایع‌دستی تدریس می‌شود در کنترل این کساد نیست و با چه مشکلاتی در حوزه آموزش صنایع‌دستی روبه‌رو هستند.دانشگاه هنر اصفهان یکی از دانشگاه‌های پیش رو در حوزه آموزش صنایع‌دستی در کشور است که بیشترین رشته آموزشی صنایع‌دستی را به خود اختصاص داده است اما مهدی دوازده‌امامی، مدیر گروه صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان نسبت از مشکلات آموزش در این حوزه و فارغ‌التحصیلان این رشته در گفت‌وگو با اصفهان امروز می‌گوید.
سردرگمی دولت در حوزه صنایع‌دستی
او اظهار می‌گوید: معضلی که در دولت دوازدهم با آن مواجه بودیم ومتاسفانه در دولت سیزدهم هم با آن مواجه هستیم، استفاده از افعال مجهول است، افعالی که باید انجام بدهند، این پرسش مطرح است که چه کسی باید انجام بدهد؟ اقداماتی در حوزه صنایع‌دستی صورت گرفته است اما به‌طورقطع این اقدامات تا زمانی که به‌صورت گزارش به مرتبطین ابلاغ نشود، مشخص نیست.
دوازده‌امامی بابیان اینکه در حوزه صنایع‌دستی نیازمند سرمایه‌گذاری در دو بخش هستیم، می‌افزاید: یک بخش زیرساخت‌ها که مربوط به موزه‌ها، جشنواره‌ها و فعالیت‌های مستمر می‌شود.بخش دوم حوزه جوانان و آموزش آنان است.نمی‌توان از فردی که بیش از ۲۰ سال در حوزه صنایع‌دستی به‌صورت سنتی فعالیت می‌کرده، انتظار خلاقیت داشت اما می‌توان از جوانانی که در این حوزه ورود پیداکرده است، انتظار خلاقیت داشت. خلاقیت نیروی تازه می‌خواهد، نیروی تازه همان جوان آموزش‌دیده است.
به‌روز نشدن سرفصل‌های دروس صنایع‌دستی
او با اشاره به مشکلات آموزش تحصیلات آکادمیک در حوزه صنایع‌دستی اظهار می‌کند: شرح درس رشته صنایع‌دستی در دانشگاه‌ها از سال ۶۶ تا سال گذشته تغییر نکرده بود، سال گذشته با فشاری که دانشگاه هنر اصفهان به وزارت علوم آورد، شرح درس در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد از نو تدوین شد و هم‌اکنون منتظر ابلاغ وزارت علوم هستیم اکثر آموزه‌های قبلی در رشته دانشگاهی صنایع‌دستی بر اساس آموزش استادکاری صورت می‌گرفت، یعنی ۷۰ درصد معلمین ما از بازار اصفهان بودند و حتی برخی از آن‌ها سواد خواندن و نوشتن نداشتند، بی‌سوادی ملاک ارزش‌گذاری در حوزه صنایع‌دستی نیست اما در حوزه آکادمیک پارامترها و فاکتورها فرق می‌کند.
مدیر گروه صنایع‌دستی دانشگاه هنر اصفهان ادامه می‌دهد: با پیگیری‌هایی که دانشگاه هنر اصفهان با وزارت علوم برای تغییر سرفصل‌های آموزش صنایع‌دستی، توانست مباحث مهم بازاریابی، فروش برندینگ را در سرفصل‌های رشته صنایع‌دستی اضافه کند.دانشجوی صنایع‌دستی وقتی به یک نتیجه مطلوب در این حوزه دست پیدا می‌کند، جایی برای عرضه ندارد و به همین جهت کتابخانه‌ها دانشکده صنایع‌دستی با انباشتی از طرح‌ها و نتیجه‌های مطلوب روبه‌رو است که امکان عرضه آن وجود ندارد زیرا اگر دانشجو اگر بخواهد این تجربه مطلوب را در بازار عرضه کند در وهله اول توسط بازاریان سرکوب می‌شود و بعد آن طرح دانشجو را به‌نوعی به نام خود می‌کنند به همین جهت دانشجوی صنایع‌دستی این تجربیات و طرح‌های موفق را عرضه نمی‌کند.
او بابیان اینکه نگاه صرف به اینکه دولت متولی همه مسائل باشد، نادرست است، می‌گوید: دولت به‌تنهایی نمی‌تواند راهگشا باشد و از آن‌طرف اگر بخواهیم مسئله را تقلیل بدهیم به اینکه خود هنرمند وظیفه دارد که برای رشد و رونق‌بخشی فعالیتش به‌تنهایی اقدام کند و نگاه دولتی نداشته باشد، اشتباه است زیرا برخی مسائل در حوزه اختیارات هنرمندان نیست، حوزه روابط به‌شدت تعیین‌کننده سیاسی بین کشورها و اثرگذاری در حوزه صنایع‌دستی در اختیار هنرمندان نیست.
هنرمند و دولت در رونق و تعالی بخشی صنایع‌دستی نقش ندارند
دوازده‌امامی ادامه می‌دهد: واقعیت این است هم هنرمند هم حکومت در رونق و تعالی بخشی صنایع‌دستی نقش ندارند اگر هنرمند برای توسعه هنر خود به مشارکت و حمایت حاکمیت احتیاج نداشت، پس حاکمیت چه نقشی در توسعه هنر دارد؟ درواقع دولت باید به‌جای مداخله نقش تسهیلگری و رفع موانع داشته باشد.
او تأکید می‌کند: هرچند ازلحاظ ریالی برای ما حوزه اقتصاد هنر تعیین‌کننده است، اما این اقتصاد برای استمرار نسل‌های بعدی به این حلقه ذائقه هنری و اجتماعی نوجوانان و جوانان نیاز دارد. به وجود آمدن این ذائقه هنری و اجتماعی در نوجوانان و جوانان بر اساس نسبتی صورت می‌گیرد بخشی از آن به بحث استادکار و شاگرد برمی‌گردد و بخش دیگر آن رسانه‌ها است یعنی همه مردم شاگرد استادکار نیستند بلکه ذائقه هنری مردم را رسانه‌ها شکل می‌دهند.
