مازوت‌سوزی در اصفهان زیر سایه اظهارات محافظه‌کارانه
اظهارات اخیر مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان درباره مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید منتظری، اگرچه با استناد به محدودیت‌های عملی بیان شده، اما از نگاه تحلیلی، نگرانی‌هایی جدی ایجاد می‌کند.
اظهارات اخیر مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان درباره مازوت‌سوزی در نیروگاه شهید منتظری، اگرچه با استناد به محدودیت‌های عملی بیان شده، اما از نگاه تحلیلی، نگرانی‌هایی جدی ایجاد می‌کند. گل‌علیزاده تأکید کرده که مازوت‌سوزی علت اصلی آلودگی هوای اصفهان نیست و تنها نقش تشدیدکننده دارد، اما همزمان نتوانسته تضمین دهد که در نیمه دوم سال مصرف این سوخت پرخطر همزمان با آلودگی هوا متوقف شود. این نوع موضع‌گیری، آنهم از سوی مقام ارشد محیط‌زیستی استان پیام ضمنی خطرناکی برای شهروندان اصفهان دارد: عادی‌سازی مازوت‌سوزی و کاهش فشار قانونی و اجتماعی برای توقف آن با توجیه ناترازی‌ها. این یعنی باید امسال نیز شاهد مازوت سوزی و مرگ هزاران نفر دیگر بر اثر نفس کشیدن در هوای آلوده باشیم.
مازوت یکی از آلاینده‌ترین سوخت‌های فسیلی است. تحقیقات جهانی نشان می‌دهد که انتشار ذرات معلق ریز و اکسیدهای گوگرد و نیتروژن ناشی از سوخت‌های سنگین، با افزایش بیماری‌های قلبی و ریوی و مرگ‌ومیر زودرس ارتباط مستقیم دارد. در اصفهان، وضعیت وارونگی دما در زمستان و کمبود باد کافی، شرایط را برای انباشت آلاینده‌ها تشدید می‌کند و هر واحد مازوت‌سوز، اثرات سمی خود را چندین برابر می‌کند. حتی با وجود اینکه بخش قابل توجهی از آلودگی ناشی از خودروهای فرسوده و منابع متحرک است،
نیروگاه‌ها و صنایع آلاینده نقش مهم و غیرقابل انکار خود را دارند که با شرایطی که اصفهان دارد نباید اجازه داد با عادی جلوه دادن مصرف مازوت راه را برای آلوده کردن بیشتر هوای این شهر باز کرد.طرح ۳۶ ماهه برای تبدیل نیروگاه شهید منتظری به سیکل ترکیبی، اگرچه از منظر محیط‌زیستی ضروری و مثبت است و مزایایی مثل کاهش مصرف آب، حذف مازوت و افزایش راندمان دارد، اما افق زمانی طولانی آن باعث می‌شود نیروگاه تا تکمیل پروژه همچنان با سوخت آلاینده فعالیت کند.
در چنین شرایطی که حدود ۷۰ درصد مصرف گاز کشور در پیک مصرف و در زمستان به بخش خانگی اختصاص می‌یابد و نیروگاه‌برای تأمین برق در غیاب تأمین گاز مصرفی به استفاده از مازوت روی می‌آورد، محافظه‌کاری مسئولان در ارائه تضمین توقف مصرف این سوخت، بحران را عمیق‌تر می‌کند. تحلیل وضعیت هوای کلانشهری همچون اصفهان نشان می‌دهد که آلودگی هوا با وجود گردو غبار بالا است؛ حال در چنین وضعیتی ترکیب مازوت، خودروهای فرسوده، صنایع متمرکز و منابع پراکنده باعث شدت و دوام آلودگی در آن می‌شود.
این امر نشان می‌دهد که توقف مازوت‌سوزی به‌تنهایی کافی نیست، اما ادامه آن بدون محدودیت قطعی، به معنای تقویت بحران و افزایش بار تجمعی آلاینده‌هاست.علاوه بر اثرات زیست‌محیطی، مازوت‌سوزی پیامدهای اقتصادی نیز دارد. هزینه‌های ناشی از بیماری‌های تنفسی، کاهش بهره‌وری نیروی کار و فشار بر سیستم درمانی، بار اقتصادی سنگینی بر شهر وارد می‌کند. هرگونه عادی‌سازی مصرف این سوخت، به معنای افزایش طولانی‌مدت این هزینه‌هاست.
سیاست‌های محافظه‌کارانه، از جمله بیان اینکه «نمی‌توان تضمین کرد مصرف مازوت متوقف شود»، در واقع ریسک عادی‌سازی سوخت آلاینده را افزایش می‌دهد. از منظر تحلیلی، توقف مازوت باید یک الزام اجرایی و فوری باشد، نه یک گزینه محتمل. سکوت یا محافظه‌کاری در این زمینه، سلامت شهروندان و محیط زیست اصفهان را به مخاطره می‌اندازد و می‌تواند آینده شهری که با چالش‌های خشکسالی و فرونشست روبروست را به مدت چند دهه تحت تأثیر مستقیم قرار دهد.
مسئولان در وزارت‌خانه و استان باید این را بدانند که مازوت‌سوزی در اصفهان یک بحران پنهان است که بدون اقدام الزام‌آور، اثرات بلندمدت آن جبران‌ناپذیر خواهد بود. مسئولان باید محدودیت‌ها را به‌صورت قطعی اعمال کنند و از بیان اظهارنظرهای ضعیف که زمینه عادی‌سازی مصرف سوخت آلاینده را فراهم می‌کند، پرهیز کنند. حفاظت از هوای اصفهان، فراتر از پروژه‌های بلندمدت و برنامه‌های مفصل، نیازمند تصمیمات شفاف و درست است.
