هشدار قرمز برای سلامت شهروندان؛ نفس نصف جهان به شماره افتاد!
آلودگی اضطراری در اصفهان و خمینی‌شهر: AQI از ۱۷۸ عبور کرد؛ توقف کامل زندگی برای گروه‌های پرخطر
وضعیت هوای اصفهان و خمینی‌شهر امروز، ۱۸ آبان، به دلیل وارونگی و آلاینده‌های ترافیکی/صنعتی بحرانی است. شاخص کیفیت هوا (AQI) در میرزاطاهر به ۱۷۸ رسیده و در ۸ ایستگاه برای عموم مردم ناسالم است. گروه‌های حساس (کودکان، سالمندان و بیماران) باید از هرگونه تردد در فضای باز پرهیز کنند.
اصفهان، شهری که قلب تاریخ و معماری ایران است، امروز نه با زرق و برق آثار باستانی‌اش، که با لایه‌ای تیره از آلودگی بر فراز آسمانش خبرساز شد. صدای زنگ خطر سلامت به شدت در کلان‌شهر و شهرستان‌های اطراف آن به گوش می‌رسد؛ شاخص‌های کیفیت هوا از مرز هشدار عبور کرده‌اند و در برخی نقاط، نفس کشیدن را برای هر شهروندی خطرناک اعلام می‌کنند. در این روزهای پرخطر پاییزی، شهروندان اصفهانی نه فقط با یک آلودگی معمول، بلکه با یک وضعیت اضطراری مواجه‌اند که ریشه‌های آن در دل کارخانه‌ها، ترافیک فرسوده و بحران‌های زیست‌محیطی پنهان شده است. جزئیات این فاجعه تنفسی و مناطق بحرانی کجاست؟
بحران نفس در اصفهان: هشت ایستگاه در وضعیت «ناسالم برای عموم»
بر اساس جدیدترین گزارش‌ها از داده‌های ۱۵ ایستگاه سنجش فعال در ۲۴ ساعت منتهی به صبح امروز (یکشنبه ۱۸ آبان)، میانگین شاخص کیفیت هوای کلان‌شهر اصفهان با ۱۲۵ AQI در وضعیت "ناسالم برای گروه‌های حساس" ثبت شده است. با این حال، دامنه آلودگی فراتر از انتظار بوده و در بخش‌های کلیدی شهر، شاخص‌ها به وضعیت قرمز جهش کرده‌اند.
آمارها نشان می‌دهند که در هشت ایستگاه اصلی اصفهان، شاخص کیفیت هوا از مرز ۱۵۰ عبور کرده و هوا برای عموم مردم ناسالم گزارش شده است. بیشترین و خطرناک‌ترین میزان آلودگی در ایستگاه میرزا طاهر با AQI عدد ۱۷۸ به ثبت رسیده است. سایر مناطق بحرانی شامل کردآباد با ۱۶۸، پروین با ۱۶۲، ولدان با ۱۶۰ و رهنان با ۱۵۵ هستند. همچنین خمینی‌شهر به طور کامل در وضعیت "قرمز و ناسالم برای عموم افراد جامعه" قرار دارد. این ارقام تأییدی بر این موضوع است که ذرات معلق خطرناک PM2.5 به طور گسترده‌ای در سطح شهر انباشته شده‌اند.
ریشه‌یابی آلودگی: سهم ۷۶ درصدی خودروها و نقش صنایع بزرگ
بررسی‌ها نشان می‌دهد آلودگی هوای اصفهان یک پدیده ساده نیست، بلکه نتیجه هم‌افزایی عوامل متعدد است. کارشناسان سه منبع اصلی را به عنوان مقصران اصلی وضعیت فعلی معرفی می‌کنند:
۱. منابع متحرک (ترافیک): شاهراه اصلی آلودگی
خودروها و حمل‌ونقل عمومی، با سهمی حدود ۷۶ درصدی، بزرگترین منبع آلایندگی در اصفهان هستند. تردد بالای خودروهای فرسوده، وجود ۷۰ درصد تردد خودروهای سواری تک سرنشین و کیفیت پایین سوخت، به طور مستقیم بر غلظت آلاینده‌ها می‌افزایند. این آلودگی در شرایط پایداری جوی و سکون هوا (وارونگی دما) که تا پایان هفته غالب خواهد بود، در سطح شهر حبس می‌شود.
۲. منابع ثابت و صنعتی: دود از قلب تولید
صنایع گوناگون، با انتشار ذرات و گازهای سمی (مانند گاز ازن ناشی از واکنش اکسیدهای نیتروژن)، تأثیر ثابتی بر آلودگی دارند. هرچند تلاش‌هایی برای کاهش دی‌اکسید گوگرد انجام شده، اما فیلتراسیون نامناسب در برخی واحدها همچنان یک چالش باقی مانده است.
۳. بحران زیست‌محیطی: کانون‌های گرد و غبار فعال
خشکی فزاینده رودخانه زاینده‌رود و تالاب بین‌المللی گاوخونی باعث گسترش کانون‌های گرد و غبار شده است. این ریزگردها (PM10 و PM2.5) به صورت طبیعی و به دلیل وزش بادهای منطقه‌ای، به آلودگی‌های شهری افزوده و کیفیت هوا را به شدت کاهش می‌دهند.
پروتکل‌های حفاظتی: نجات گروه‌های حساس در خانه
در این شرایط اضطراری، حفاظت فوری از گروه‌های پرخطر اولویت اصلی است. آلودگی بالا برای سالمندان، کودکان، زنان باردار و بیماران قلبی و تنفسی بسیار خطرناک است.
-
توصیه عمومی: عموم مردم باید از فعالیت‌های سنگین و طولانی‌مدت در فضای باز کاملاً بپرهیزند و از ماسک‌های استاندارد (N95) استفاده کنند.
-
اقدام فوری برای کودکان: کودکان باید محدودیت کامل در فضای باز داشته باشند. نگهداری آنها در خانه و بستن پنجره‌ها ضروری است. برای بهبود هوای داخل، استفاده از دستگاه تصفیه هوا و نگهداری گیاهان آپارتمانی غیر سمی مانند سرخس بوستون، آلوئه‌ورا و مارانتا قرمز توصیه می‌شود تا به تصفیه طبیعی هوا کمک کنند.
-
تدابیر درمانی: بیماران قلبی و تنفسی باید داروهای خود را به موقع مصرف کرده و در صورت تشدید علائم (تنگی نفس شدید یا درد قفسه سینه)، فوراً به مراکز درمانی مراجعه نمایند.