چهلستون، زیر چرخ موتورهای لهستانی
هفدهم اردیبهشت به مناسبت هشتاد و سومین سالگرد ورود کودکان لهستانی به ایران، اصفهان میزبان گروهی از موتورسواران لهستانی با عنوان «پیام‌آوران صلح» بود، گروهی که سفری نمادین از لهستان تا اصفهان را آغاز کرده بودند و باهدف صلح و یادآوری دوستی تاریخی بین دو ملت با موتورهایشان از ایران عبور کردند و یکی از ایستگاه‌های مهم آنها که با استقبال مسئولان استان نیز روبه‌رو شد کاخ چهلستون بود
اصفهان امروز-راضیه چنگیز نائین: هفدهم اردیبهشت به مناسبت هشتاد و سومین سالگرد ورود کودکان لهستانی به ایران، اصفهان میزبان گروهی از موتورسواران لهستانی با عنوان «پیام‌آوران صلح» بود، گروهی که سفری نمادین از لهستان تا اصفهان را آغاز کرده بودند و باهدف صلح و یادآوری دوستی تاریخی بین دو ملت با موتورهایشان از ایران عبور کردند و یکی از ایستگاه‌های مهم آنها که با استقبال مسئولان استان نیز روبه‌رو شد کاخ چهلستون بود و رویدادی مهم و قابل‌توجه در راستای افزایش روابط فرهنگی دو کشور ایران و لهستان و یادآوری تاریخ مهربانی مردم ایران در میانه جنگ جهانی دوم و ارتقای دیپلماسی عمومی و گردشگری برای استقبال از این گروه از موتورسواران در یکی از مهم ترین باغ های تاریخی اصفهان برگزار شد.
کسی نمی‌تواند منکر اهمیت این سبک رویدادها و پیام و هدف آن شود. حضور چهره‌های بین‌المللی در کنار یک اثر جهانی مثل چهلستون، تصویر مثبتی از اصفهان در ذهن جهانیان می‌سازد؛ آن هم در دورانی که تصویر ایران نیازمند بازسازی و بازتعریف است. اما این رویداد با تمام جنبه‌های مثبتش با انتقادهای به جا و درستی نیز از طرف فعالان میراث‌فرهنگی و مردم روبه‌رو شد. تصاویر منتشر شده از موتورسواران در داخل محوطه چهلستون بار دیگر بحث بی‌توجهی به حفظ حریم آثار تاریخی را به میان آورد. چهلستون، میراث ثبت‌شده جهانی یونسکو، باغی است که نه فقط به دلیل معماری‌اش، بلکه به‌خاطر فضای طبیعی، کاشی‌کاری‌ها، نقاشی‌ها و ساختارهای چوبی‌اش شناخته می‌شود؛ و مانند هر بنای تاریخی دیگر، به‌شدت در برابر لرزش‌ها، آلاینده‌ها و حتی تردد سنگین حساس است. سوال و انتقاد اینجاست که آیا حضور موتورسیکلت‌ها در حریم چنین بنایی با اصول حفاظتی و استانداردهای یونسکو هم‌خوانی دارد؟ آیا برگزاری یک مراسم فرهنگی، باید به قیمت آسیب احتمالی به میراثی با این اهمیت تمام شود؟ و چرا برگزارکنندگان این رویدادها به تبعات ورود بی‌ضابطه موتورسواران خارجی به حریم تاریخی چهلستون فکر نکرده‌اند؟ آیا این حضور با هماهنگی و برنامه‌ریزی دقیق صورت‌گرفته و آیا کارشناسان میراث‌فرهنگی قبل از ورود موتورسیکلت‌ها ارزیابی آسیب را انجام داده‌اند؟ یا صرفا باهدف نمادسازی و ثبت یک قاب زیبا، بخشی از اصول حفاظتی نادیده گرفته شده است؟ اینها مواردی هستند که افکار عمومی را درباره این رویداد حساس کرده است.
نکته اصلی اینجاست که در مورد میراث تاریخی، باید وسواس داشت. تجربه نشان داده که آسیب به آثار تاریخی، تدریجی، خاموش و غیر قابل بازگشت است. حتی لرزش خفیف موتورهای سنگین روی کف‌پوش‌های سنتی یا عبور از کنار دیوارهای قدیمی، در درازمدت می‌تواند مشکل‌ساز شود.
هرچند حضور این موتورسواران لهستانی، فرصتی بود برای یادآوری بخش مهمی از تاریخ پرافتخار مردم اصفهان و یادآوری روزهایی که مردم اصفهان، خانه و قلبشان را به روی پناه‌جویان لهستانی باز کردند و روایت این داستان برای نسل امروز و بازتاب جهانی آن، بی‌شک از ارزش بالایی برخوردار است. اما کاش این روایت را جوری بیان می‌کردند که هم پیام دوستی را برساند و هم به یادگاری‌ها و میراث تاریخی شهر احترام گذاشته شود.
بناهای تاریخی سند زنده از فرهنگ، هنر و تاریخ ایران هستند و مراقبت از آنها، مسئولیت مهمی است. ای‌کاش مسئولین و متولیان برگزاری مراسم‌ها و رویدادها در کنار ساختن تصویر مثبت از ایران، مراقب آنچه نسل‌ها قبل ساخته‌اند هم باشند و نسبت به حفظ میراث تاریخی وسواس و حساسیت بیشتری نشان دهند.
