گلستان‌کوه منطقه شکار ممنوع شد

اصفهان زیبا: گلستان کوه در جنوب خوانسار و در 150 کیلومتری شمال غرب اصفهان قرار دارد و دارای منطقه ای سرسبز و خوش آب و هواست. در این منطقه بیش از 70 گونه گیاهی وجود دارد و سراسر آن، پوشیده از گونه های گزانگبین، موسیر و انواع گل‌های زیبا از جمله لاله های واژگون است. عواملی که باعث شد رئیس سابق حفاظت محیط زیست استان، خبر از شکار ممنوع شدن این منطقه بدهد. گلستان‌کوه در شهرستان خوانسار به مدت پنج سال به عنوان منطقه شکار ممنوع، اعلام شد و حال استان اصفهان دارای سه پارک ملی و پناهگاه حیات وحش، دو پناهگاه حیات وحش، چهار منطقه حفاظت شده و 12 منطقه شکار ممنوع است.

براساس ماده سه قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست عرصه های طبیعی با عنوان پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه حیات وحش و منطقه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست کشور قرار دارد که هرگونه دخل و تصرف در اراضی مشمول این مناطق تابع مقررات ویژه ای بوده و سازمان حفاظت محیط زیست قائم مقام کلیه سازمان‌ها و وزارتخانه های دیگر است. تعیین مناطق چهارگانه و تصویب حدود آن با پیشنهاد سازمان حفاظت محیط زیست و تصویب آن در کمیسیون امور زیربنایی صنعت و محیط زیست است. براساس آئین نامه اجرایی این قانون، مناطق چهارگانه به شرح ذیل تعریف می شوند:

پارک ملی: پارک ملی به محدوده‌ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل، مرتع، بیشه های طبیعی، اراضی جنگلی، دشت، آب و کوهستان اطلاق می‌شود که نمایانگر نمونه‌های برجسته‌ای از مظاهر طبیعی ایران است و به منظور حفظ همیشگی وضع زندگی و طبیعی آن و همچنین ایجاد محیط مناسب برای تکثیر و پرورش جانوران وحشی و رشد رستنی ها در شرایط کاملا طبیعی تحت حفاظت قرار می‌گیرد. در پارک های ملی تیراندازی، شکار، تعلیف احشام، قطع درختان، بوته کنی و به‌طور کلی هر عملی که موجب تخریب محیط شود، ممنوع است. ورود و عبور در این پارک ها نیز تابع دستورالعمل سازمان است.

آثار طبیعی ملی: آثار طبیعی ملی عبارت از پدیده‌های نمونه و نادر گیاهی یا حیوانی یا اشکال یا مناظر کم‌نظیر و کیفیات ویژه طبیعی زمین یا درختان کهنسال یادگار تاریخی است که به منظور داشتن محدوده متناسبی، تحت حفاظت قرار می گیرند. تعلیف احشام، قطع درختان، بوته کنی، تجاوز و تخریب محیط و به‌طور کلی هر عملی که موجب از بین رفتن رستنی ها و تغییر اکوسیستم شود در آثار طبیعی ملی ممنوع است. ورود و عبور در این مناطق نیز تابع دستورالعمل سازمان است.

پناهگاه حیات وحش: پناهگاه حیات وحش به محدوده‌ای از منابع طبیعی کشور اعم از جنگل و مرتع و بیشه‌های طبیعی و اراضی جنگلی و دشت و محیط های آبی و کوهستان اطلاق می‌شود که دارای زیستگاه طبیعی نمونه و شرایط اقلیمی خاص برای جانوران وحشی بوده و به منظور حفظ و یا احیای این زیستگاه ها، تحت حفاظت قرار می‌گیرد. شکار و صید در این مناطق ممنوع است و قطع درختــان، بوته‌کنی، تجاوز و تخریب محیط، خارزنی، زغال گیری و هر عملی که موجب تخریب و تغییر اکوسیستم شود نیز در آنها ممنوع است. تعلیف احشام نیز طبق ضوابط تعیین شده انجام می شود. حداقل یک پنجم وسعت پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده به عنوان محدوده امن آنها تلقی شده و چرای دام در این محدوده ممنوع است.

منطقه حفاظت شده: به‌ محدوده‌ای‌ از منابع‌ طبیعی‌ کشور اعم‌ از جنگل‌ و مرتع‌ و دشت‌ و آب‌ و کوهستان‌ اطلاق‌ می‌شود که‌ از لحاظ‌ ضرورت‌ حفظ‌ و تکثیر نسل‌ جانوران‌ وحشی‌ یا حفظ‌ و یا احیای رستنی ها و وضع‌ طبیعی‌ آن‌ دارای‌ اهمیت‌ خاصی‌ بوده‌ و تحت‌ حفاظت‌ قرار می‌گیرد. مقررات و ضوابط مربوط به مناطق حفاظت شده تا حدی شبیه به پناهگاه حیات وحش است. علاوه بر مناطق چهارگانه، سازمان می تواند به منظور حفظ حیات وحش، برخی از مناطق دیگر را نیز تحت حفاظت و مدیریت قرار دهد که در این مورد می توان به مناطق شکار ممنوع، رودخانه ها و تالاب ها اشاره کرد.

مناطق شکار ممنوع: مناطق شکار ممنوع، مناطق مستعدی هستند که در صورت ایجاد شرایط لازم قادرند به صورت یک اکوسیستم (زیست‌بوم) طبیعی فعال مطرح شده و به عنوان پشتوانه‌ای برای حفاظت از ذخایر طبیعی کشور در ردیف مناطق تحت حفاظت قرار گیرند. چنین مناطقی به طور موقت به مدت سه یا پنج سال شکار ممنوع اعلام می‌شوند. در واقع گاهی این دوره آزمونی برای سنجش قابلیت های آنها برای ورود به شبکه مناطق حفاظت شده است. در صورت طی موفقیت آمیز این دوره، می‌توانند یکی از عناوین مناطق حفاظت شده یا پناهگاه حیات وحش را احراز کند.

تاریخچه حفاظت منطقه گلستان‌کوه
تاریخچه حفاظت از منطقه گلستان‌کوه به واسطه دارا بودن دشت لاله های واژگون به چند سال پیش برمی‌گردد. مــریم امــیدی کــارشناس محــیط زیست به تشریح تاریخچه حفاظت از منطقه گلستان‌کوه می پردازد و می‌گوید: گروهی از طبیعت دوستان شهرستان خوانسار جهت حفظ و بقای پوشش گیاهی گلستان‌کوه خوانسار و حیات وحش منطقه به صورت داوطلبانه شبانه روز از این منطقه محافظت می کردند و بعداز آن گشت‌های متداولی توسط محیط بانان اداره شهرستان گلپایگان به منظور حفظ وحمایت از حیات وحش منطقه صورت می گرفت و سپس با راه اندازی و استقرار اداره حفاظت محیط زیست شهرستان خوانسار در شهریور ماه سال 1392، حفاظت وحراست از عرصه‌های طبیعی وحیات وحش منطقه به‌صورت جدی تری در دستور کار قرارگرفته وحتی چندین مورد تخلف در منطقه مذکور شناسایی و به مراجع قضایی شهرستان ارجاع و ادوات شکار و صید از متخلفین کشف وضبط شد.امیدی بیان مـی کند، پس از پیگیری های اداره کل حفاظت محیـط زیــست استان اصفهان به منظور ارتقای سطح منطقــه و معرفی آن به عنوان شکار ممنوع، نهایتا روزنامــه رسمی آن به شماره 21074 در تاریخ 27/04/96 ثبت و منتشر شد.

گلستان‌کوه کریدوری مناسب جهت مهاجرت حیات وحش به سایر مناطق
وجود چشم انداز و پوشش گیاهی ارزشمند، گونه های حیات وحش جانوری مختلف از جمله خــرس، کـفتار، گرگ، شغال، تشی، سمور، سنجاب، گراز وحشی، کـل و بز، قوچ و میش، انواع پرندگان و خزندگان از جمله ارزش‌های منطقه است که به گفته مریم امیـدی باعث شده حفاظت آن به طور جدی مورد توجـه قرار گیرد.طبق بررسی وکارشناسی های صورت گرفته، منطقه گلستان‌کوه خوانسار علاوه بر دارا بودن پوشش گیاهی بسیار خوب وگونه های متعدد جانوری، به عنوان کریدور مناسبی به منظور مهاجرت حیات وحش به سایر مناطق محسوب می شود.اصلی که این کارشناس محیط زیست برآن تاکید می کند این است: مناطقی که دارای پتانسیل حفاظتی هستند، به مدت 3 تا 5 سال به عنوان شکار ممنوع معرفی می‌شوند و پس از طی این دوره، چنانچه واجد شرایط ارتقای سطح حفاظتی باشند؛ به عنوان یکی از مناطق چهارگانه محیط زیست معرفی می شوند، در غیر این صورت دوره دوم شکار ممنوع تمدید می شود.منطقه گلستان‌کوه نیز به تازگی به عنوان شکار ممنوع ثبت شده و پس از طی دوره 5 ساله، بررسی مجدد صورت گرفته و چنانچه شرایط ارتقای سطح حفاظتی را دارا باشد، اقدام لازم در این زمینه صورت می گیرد.