سالک چشم بودجه رو دور دید
امسال بیماری سالک در شهرستانهای شرقی وشمالی استان پس از ده سال دوباره شیوع یافته است.
امسال بیماری سالک در شهرستانهای شرقی وشمالی استان پس از ده سال دوباره شیوع یافته است.
به گزارش صداوسیما؛ اوضاع و خیم تر از آن است که بتوانیم حدس بزنیم فقط باید رفت دید.مقصد سفر روستای 800 نفره خارا از جمله روستای ورزنه در شرق اصفهان است.این روستا دو ساعتی با مرکز شهر اصفهان فاصله دارد .
در ابتدا سری به مرکز بهداشت زدیم جای که ا هالی روستا که به بیماری پوستی سالک مبتلا شده اند برای درمان می آیند.
مسعود سعادت نیا پزشک می گوید:« بیماری سالک یک بیماری پوستی مشترک بین انسان و حیوان از جمله جوندگان مثل موش صحرایی است که از طریق نیش آلوده پشه خاکی نر به انگل لیشمانیا هنگام تغذیه خون بیمار به انسان منتقل می شود»
وی گفت:«این پشه در فصل بهار و تابستان نیش می زند ولی زخم آن در پاییز خود را نشان می دهد.»
میثم احمدی دهیار روستای خارا می گوید:«اوضاع در این روستا به قدری وخیم است،که خانواده ای را نمی بینی که درگیر این بیماری نباشد.»
اما و اگرهای درمان سالک
یکی از بانوان که پشه هشت نقطه بدن او را نیش زده است و تمامی زخم ها عفونت کرده اند می گوید:«برای درمان سالک، به دلیل آنکه شنیده ام داروها عوارض دارد ، از دارو استفاده نکردم اما حالا زخم های بزرگ سفت شده و باید داروی خوراکی مصرف کنم .»
زهرا کودک دو ساله که پشه سالک زیبایی اش را خط خطی کرده است ،مادرش می گوید :«بجز صورت بازو و زانو کودک نیز زخم شده است»
مادر علیرضا یک ساله هم هم که پای کودک اش زخم شده می گوید:»با درمانهای که می کنند زخم از سال درمان می شود اما جای آن برای همیشه روی پوست می ماند».
بودجه مبارزه با سالک پر زد
سال 87 دولت طرح مبارزه با موشهای صحرایی را برای کنترل سالک در شهرستاهای سالک خیز استان کلید زد، طرحی که دو سال بعد بودجه آن حذف شد .واین سبب شد امسال بیماری گسترش یابد .
به گفته ، حیدر علی عابدی نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی ،«در بازدید ماه گذشته کمسیون بهداشت مجلس ازوضعیت مبتلایان به سالک در شرق اصفهان به قدر وخیم بود که اگر بنا بر ریا نبود همه باید بادیدن این وضعیت گریه می کردند.»
وی معتقداست که:« این وضعیت نشان می دهد وزارت بهداشت واقعا کوتاهی کرده است.» .موضوعی که ؛ معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی کاشان در شورای سلامت و امنیت غذایی شهرستان کاشان با بیان به اینکه 340 نفر در شهرستانهای کاشان و آران و بیدگل دچار بیماری سالک شدند، اشاره داشت و گفت: «
«برای مبارزه و مهار بیماری سالک هیچ بودجه ای از وزارتخانه اختصاص نیافته است و همه هزینه ها از محل اعتبارهای دانشگاه علوم پزشکی پرداخت می شود.»
سیدعلیرضا مروجی افزود :« هزینه درمان هر فرد مبتلا به بیماری سالک بین 15تا20 میلیون ریال و سالانه برای هزینه های مبارزه با این بیماری شامل سمپاشی، لانه کوبی و طعمه گذاری سه میلیارد ریال نیاز است ».
مروجی افزود:« تخصیص نیافتن به هنگام اعتبارها علت اصلی انجام نشدن عملیات جونده کشی و سم پاشی است و از این رو عملیات جونده کشی نیز به جای چهار بار، 2بار انجام شد».
اما این موضوع قرار است پنهان بماند چون بعد ازپیگیری ماجرای قطع بودجه مبارزه با سالک موضوع را با رضا فدایی مسوول بیماری های واگیر در مرکز بهداشت استان اصفهان درمیان گذاشتیم وی می گوید« علت افزایش بی سابقه بیماری سالک شرایط اقلیمی ،بارندگی است که سبب شده موش ها افزایش یابند و به دنبال آن پشه سالک بیشتر شود.»
دکتر فدایی می گوید :«معمولا هر 3 تا 5 سال بیماری سالک افزایش می یابد و امسال هم یکی از سالهای پیک بیماری سالک در استان اصفهان است.»
جواد رمضان پور کارشناس مسوول بیماری سالک در مرکز بهداشت استان اصفهان بدون اشاره به اعتباری که حذف شده پیشنهاد داد«دولت ردیف بودجه ای خاص را برای کنترل بیماری سالک تخصیص دهد »
تاغزارها علت شیوع بیماری
حدود 3 میلیون و 200هکتار از 10 میلیون هکتار از وسعت استان اصفهان را بیابان تشکیل می دهد که در پنج دهه گذشته 300 هزار هکتار از این بیابانها که کانون های بحران استان هستند را اداره کل منابع طبیعی نهال کاری کرده است ،که عمده این نهال ها بوته تاغ هستند.که در برابر فرسایش بادی بسیار مقاوم می باشند
جواد رمضان پور کارشناس مسوول بیماری سالک در مرکز بهداشت استان اصفهان که ما را به یکی از این تاغزارها در شرق استان برد،جای که لانه موش صحرایی آنقدر زیاد بودند که به گفته این این کارشناس مرکز بهداشت ما روی دریایی از موش راه میرفتیم.
وی معتقد بود:«تاغزار های در استان یک معضل هستند ،چون شرایط مناسبی برای افزایش موشها دارند ودر تاغزار ها مخزن بیماری سالک هستند چرا که موشها در زیر این تاغزارها کلونی ها بزرگی تشکیل می دهند ».
وی افزود :همزیستی پشه سالک با موشها و نزدیکی تاغزارها به منازل مسکونی سبب گسترش این بیماری پوستی شده است.»
مخروبه ها و نخاله ها ، خانه موشها
وقتی با مردم منطقه صحبت می کردیم به شرایط جدیدی در ایجاد بیماری سالک اشاره داشتند و آن هم موشهای که در خانه های مخروبه و نخاله های ساختمانی که در این مناطق رها شده اند،هستند .
بانوی جوانی ما را به نزدیکی خانه اش که در حاشیه روستا است می برد و می گوید:« از آن روز که در کنار خانه ما نخاله های ساختمانی را جمع آوری نکردند تمامی اعضای خانواده من به این بیماری دچار شده اند»
از پیرمردی در یکی از خانه های مخروبه زندگی میکرد پرسیدم ،درخانه خود موش هم داری ؟ پیرمرد با خنده گفت:« اوه فراوان...» پرسیدم: دولت برای سم پاشی می آید ؟گفت :«خیلی سالهای قبل می آمدند اما حالا دیگه نه ...» پرسیدم سالک که نگرفتی؟! گفت :«تا حالا چند بار سالک گرفتم» و بعد زانویش را و گونه اش را نشان داد که جای زخم سالک پوست را برده بود.
رمضان پور کارشناس ارشد مبارزه با بیماری سالک نیز این دو مورد را از علت های افزایش می داند و می گوید :«یک جفت موش که مستعد بیماری سالک هستند در سال 4 بار زاد و ولد می کنند ،که در هر زالد وولد خود 6 تا 12 موش جدید بوجود می آورند و این یک جمعیت عظیمی را شامل می شود».
تاغزارها امروز بوجود نیامده اند
مشکل را با اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان در میان گذاشتیم ،حسینعلی نریمانی رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی استان اصفهان گفت:«طرح کاشت تاغ در مناطق بیابانی از 47 سال پیش آغاز شده است »و در ادامه پرسید:«چرا امسال این بیماری افزایش یافت ؟در حالیکه ما 47 سال است تاغ میکاریم »؟
وی که معتقد بود تاغزارها در فاصله هزار متری مناطق مسکونی کاشته شده اند می گوید:«نظارت نداشتن بر ساخت و سازها سبب شده هم اکنون منازل مسکونی نزدیک تاغزار باشد».
آقای نریمانی هم که بیش از یک دهه است در راستای بیابان زدایی استان اصفهان فعالیت می کند می گوید:«مبارزه با موش ها در تاغزار ها همه ساله انجام می شود، بطوری که در فاصله سالهای 92 تا 96شش هزار هکتار از تاغزار ها با موش مبارزه شده است. اما برای مبارزه نیاز است سازمان های دیگر مثل محیط زیست نیز است.»
افزایش بیماری سالک بعد از تکذیب
با چرخشی در خبرهای آرشیوی دیدم که مسوولان تا قبل از شهریور ماه اعلام میکردند اوضاع بیماری سالک در دست کنترل است .مثلا حسن ذبیحی رییس مرکز بهداشت شهرستان اردستان در شهریورماه گفته است: «طعمه گذاری در در 4هزار و 800هکتار باغها و مزارع آلود در شهرهای اردستان، زواره و مهاباد اجرا شده است و با اجرای این طرح مبتلایان به بیماری سالک کاهش چشمگیری داشته است».
اما درست در ماه آبان خبر رسید در آران و بیدگل و اردستان آمار مبتلایان دو برابر شده است .
اعظم باقری سرپرست شبکه بهداشت و درمان آران و بیدگل با بیان اینکه 230نفر از ابتدای امسال در شهرستان آران و بیدگل درگیر بیماری سالک بودند گفت است : «امسال ابتلا به بیماری سالک در شهرستان آران و بیدگل دوبرابر بیشتر از مدت مشابه پارسال شده است».
مهیار حاجی مالیان مدیر شبکه بهداشت و درمان اردستان هم در نشست ستاد بحران اردستان ، تعداد مبتلایان به گزش این نوع پشه را 12 مورد بیان کرد و گفته::« امسال گزارش گزش پشه سالک با بیش از دو برابر بیشتر از پارسال به 26 مورد رسیده است.»
اما رضا فدایی مسوول بیماری های واگیر مرکز بهداشت استان با تایید افزایش بیماری سالک امسال در استان نگاهی به آمار ده سال قبل دارد و می گوید :«ده سال قبل 4 هزار نفر در استان به بیماری سالک مبتلا شدند اما امسال به 1600 نفر رسیده است.»
مبارزه با موشها با کمک بسیجیان
امسال همچون سالهای قبل بسیج سازندگی به کمک دانشگاه علوم پزشکی آمد .
محسن دانشور، مدیر کشاورزی ومنابع طبیعی سازمان بسیج سازندگی استان اصفهان گفت: «مبارزه با مخزن و ناقل بیماری در شش نقطه شامل 40 روستا با وسعت 860هکتار کانون های آلوده از شهرستان های اردستان ، اصفهان ، برخوار ، شاهین شهر و میمه و نطنز اجرا شد.»
وی افزود: «345 نیروی جهادی متخصص حوزه بهداشت برای جلوگیری از انتقال پشه خاکی از طریق جوندگان، در کانون های آلوده منتخب لانه کوبی ، جونده کشی با طعمه مسموم و سم پاشی کردند.»
رضا فدایی مدیر گروه مبارزه با بیماری واگیر و غیر واگیر دار مرکز بهداشت اصفهان نیز گفت : «امسال 47 هزار هکتار با کمک هفت هزار و 400 روز نیروی انسانی علیه موش و جوندگان عامل این بیماری پاک سازی شده است».
وی گفت: « به منظور پیشگیری از این بیماری بیش از 500 دوره آموزشی در مناطق مختلف استان برگزار شده است .»
درمان رایگان اما قطعی نیست
امین فروغی معاون بهداشتی مرکز بهداشت شماره یک دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می گوید :«این بیماری انگلی شهرستان های شمالی و شرقی مثل کاشان ،آران و بیدگل ،اردستان ،برخوار ،شاهین شهر . میمه و اصفهان را درگیر کرده ست و تا کنون 1600 نفر برای درمان به مراکز بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان آمده اند.»
وی گفت :»بیماری سالک قابل ریشه کنی نیست اما با کنترل کانون های بحران قابل کنترل می باشد.»
تشخيص و درمان بيماران سالک در بیش از 40 مرکز بهداشتی استان اصفهان رايگان است.
استانداری به میدان آمد
خبرها رسیده حاکی از این است عباس رضایی استاندار اصفهان نشست شورای هماهنگی مبارزه با بیماری سالک را تشکیل داده است ، وی اوایل دهه هشتاد رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بود در ایجاد اعتباری ملی برای مبارزه با سالک نقش داشت اما این روزها که این اعتبار حذف شده گفته می شود اعتبار استانی در نظر گرفته است و به تمامی مسوولان استان دستور کمک به مبارزه با موش صحرایی را داده است.
به گفته حسینعلی نریمانی رئیس اداره بیابان اداره کل منابع طبیعی استان پس از دستور استاندار کارگروه تشکیل شده اما عملیات مبارزه تا اواخر اسفند امسال آغاز خواهد شد.
اصفهان تنها نیست که درگیر بیماری سالک است این بیماری در 17 استان کشور ریشه دارد و برای مقابله با آن همت دولت ضروری است.