هنوز در حال کشف خود هستم

 

محمد رضا یاری، متولد بهمن 1354  اصفهان این هفته آثارش را در نقش خانه حوزی هنری اصفهان به نمایش گذاشت. او آموزش خط را از 12 سالگی شروع کرد و در کارنامه کاری او، تجـربه ساخت فیلم کوتـاه در سینمای جوان، نویسندگی، خبرنگاری و نمایش دیده می شود. از1392 در محضر استاد محمد رضا شفیعی، نقاشیخط را شروع کرده است. او درباره نمایشگاه غیر تکراری گفت: «این نمایشگاه حاصل دلمشغولی ها و خط نگـاری های چند سال اخیر است. کلیه آثار، فی البداهه، آبستریک و انتزاعی است که بدون هیچ پیش فرضی و بدون هیچ معنی و تعریف  خاصـی خلق شـده است و حـس و حـال هـمان لحـظه را در خـود دارد. آثـار با قلـم نی و مرکب، ماژیـک وقلم مو، بر روی مقوا گـلاسه و تحـریر اجرا شده و رنگ اکرولیـک و ورق طـلا در بعضی کـارها مورد اسـتفاده قـرار گرفـته است.  نوع انتخاب آثار همان گونه که از نام نمایشگاه مشخص است سعی شده تکراری نباشد و هـر اثـر به نوبـه خـود، با دیـگری مـتفـاوت بـاشــد». وی درباره دو صندلی موجود در نمایشگاهش هم گفت:« هنـر مفهـومی و جـایگاه آن در هنر مدرن تعریف شده، گاه به گاهی یـکی از دغدغه های ذهنی من بوده، و دو صندلی  اولـین تجـربـه ارائه شـده در نـمایشگاه انفـرادی اسـت. ایـده این اثـر ابتدا بـه صورت کـامل مشخص شد و اجرای فرم نویسی در مرحله بعد به ایده اضافه گردید، که با توجه بـه هـدف و مفـهـوم کلـی بر روی صـندلی ها اجرا شد .دو صندلی از مواد دور ریختنی (بازیافتی) و با رنگ اکرولیک نوشتـه شده و سـعی شده از تعـدد رنگ جلوگیری شود.  دو صندلی در حالت های مختلف مفهوم خاص دارد و می توان با تغییر در حالت و جایگاه آنها، به مفاهیم جدید رسید». این نمایشگاه بهانه ای شد تا با او گفتگویی داشته باشیم. با هم پاسخ های یاری را می خواتنیم:

 

*محمد یاری را چقدر می شناسید؟

در اندرون من خسته دل ندانم کیست / که من خموشم و او در فغان و در غوغاست. هنوز در حال کشف خود هستم. هنوز خود را در رنگی نیافته ام که این راهی است طولانی و پر تلاش که انتهایی ندارد.

 

*دوران کودکی و نوجوانای شما تا چه اندازه با هنر همراه بوده است؟

شروع کار هنری از نوجوانی و جوانی بود، چه از دوران راهنمایی و دبیرستان در اجرای تئاتر و همایش های هنری و جشنواره کودک و دیدن فیلم چه در جوانی و ساخت فیلم کوتاه و تشکیل گروه انیمیشن و تخصصی کار کردن.

 

*فعالیت های شما در زیر مجموعه کدام یک از هنرها قرار می گیرد؟

فرم نویسی یکی از زیر مجموعه های هنر بین رشته ای خط و نقاشی (نقاشیخط) که هنری مدرن هست قرار دارد که با توجه به اهمیت این موضوع این نمایشگاه را اختصاصی فرم نویسی ارائه داده ام  که برای  اجرای هنر نقاشیخط بسیار تاثیر مثبت دارد.

 

*الگوی مطالعاتی شما چیست؟

کتاب های تاریخ هنر، هنر مدرن و کتاب های مربوط به سبک های هنری، پیدایش هنر که منجر به شناخت بهتر از هنر می‌شود و راهنمای خوبی برای فهم درست از هنر و ادامه کار هست را به عنوان کتاب انتخاب کرده و می خوانم.

 

*تا چه اندازه پیگیر دیدن و نقد آثار تجسمی هنرمندان مختلف از سراسر دنیا هستید؟

قطعا دیدن آثار فاخر تاثیر خوبی در ادامه راه هنرمند دارد. همانطور که در خوشنویسی مشق نظری داریم. در هر کاری دیدن آثار برتر راهگشاست و از بی راهه رفتن جلوگیری می‌کند که به یمن فضای مجازی این امر تسهیل تر و جهانشمول تر هم شده است.

 

*برای خلق اثر هنری خود شرایط خاصی را فراهم می‌کنید؟

فضای خاصی برای خلق اثر برای خود تعریف نکرده ام. ولی قطعا در کنج‌خلوت و در لحظه خلق کردن بیشتر مد نظر بوده  که بیشتر حس و حال درون را در آن لحظه به روی اثر انتقال دادم.

 

*اصولا روند آفریش یک اثر هنری برای شما از ابتدا تا انتها چه مراحلی را پشت سر می‌گذارد؟

ابتدا ایده. دوم تحلیل ذهنی قبل از اجرا با آنچه آموخته ام و سوم ادغام با اطلاعات ناخودآگاه و در نهایت تبدیل به یک اثر هنری می‌شود که کلیه آثار این نمایشگاه آبستریک و فی البداهه و در لحظه خلق شده است.

 

*تاثیر روحیات و عوامل محیطی مانند رخ دادن یک اتفاق خوشایند یا ناگوار تا چه حد می‌تواند روی آفرینش اثر هنریتان تاثیر بگذارد؟

قطعا اتفاقات خوب یا بد تاثیر دارد خصوصا هنرمندان برایشان صدق می کند. چون از احساس بیشتری برخوردارند.

 

*چقدر برایتان مهم است که اثر شما همان گونه‌ای درک شود که شما می‌خواهید؟ در واقع تا چه اندازه خوانش اثر از جانب مخاطب را آزاد می‌دانید؟

هنرمند آزادانه خلق اثر می‌کند و به نظر من بیننده اثر هم آزاد است برداشت شخصی کند. چون هر کس در حس و حالی خاص خودش هست.

 

*در مدت زمانی که فعالیت حرفه‌ای داشته‌اید، تغییرات و روندی را که طی کرده‌اید متاثر از چه عواملی می‌دانید؟

عامل تلاش-مطالعه نظری و دیداری و اجرای متمادی و پیگیرانه.

 

*به عنوان یک هنرمند چه چالش‌هایی را پیش روی خود می‌بینید؟

چالشهای پیش روی هنرمند معاصر در ایران به نظر من«1 چالش حق کپی رایت/ 2-تکراری و حرف تازه نزدن/ 3-اقتصاد هنر و مافیای هنر» است که برای هر کدام مقاله ها می‌توان نوشت.

 

*«غیر تکراری» از کجا کلید خورد ؟

غیر تکراری بیشتر دغدغه فکری بنده بوده به آنچه در حیطه فرم نویسی می گذرد. تکراری بودن و آموزش نادرست و غیر خلاقانه.

 

*چند اثر با چه ابعاد و تکنیک هایی در مجموعه وجود دارد؟

کل آثار ارائه شده در نمایشگاه حاصل چهار سال نوشتن و نوشتن و نوشتن در سایزهای غیر متعارف و با فرمهای مختلف و خطوط و ایده های گوناگون، به صورتی که احساس غیر تکراری را به وضوح لمس کنید.

 

*غیر تکراری مخاطب را به چه چیزی دعوت می کند؟

غیر تکراری مخاطب را به فرمهای نو، خلاقانه و پر انرژی دعوت می‌کند و همان حس و حال هنگام خلق اثر،که در خود نهفته دارد را هم در کنار اثر دریافت می‌کند.

 

*بهترین اتفاق غیر تکراری چه بود؟

اتفاق خاص که نه. ولی همگی بازدید کنندگان به اتفاق بر غیر تکراری بودن آثار با هم ..و حتی با کارهای دیگران تاکید داشتند.

 

*این برخورد شما با حروف برای نخستین بار است که توسط شما ارائه می شود و یا پیش از شما هنرمندان دیگری نیز همین نوع تجربه ها را داشته اند؟

برخورد با حروف از قبل بوده و در هنر معاصر از جنبش سقاخانه شروع شد که سابقه ۷۰ ساله دارد. چه در حجم. چه در نقاشی و چه در خط.

 

*برای نمایش این آثار در شهرها و گالری های دیگر و یا به صورت مجازی برنامه ای دارید؟ مجموعه آثار این نمایشگاه کتاب هم می شود؟

بدلیل مسائل مالی اصولا پرونده نمایشگاه های این چنینی بسته می‌شود  و اگر هنرمند خود برای ارائه کتاب و… اقدام‌کند.

 

*محلی که در آن زندگی می کنید و به عبارتی زادبوم فرهنگی آن چقدر در کارهای شما دیده می شود؟

قطعا اصفهان و فرهنگ بومی، آثار و ابنیه، قوس ها و مقرنس ها، آب و هوا، حضور و انرژی اساتید و اتمسفر فضا و مکان در ناخودآگاه هنرمند تاثیر دارد و مستقیم در خلق اثر مؤثر است.

 

میزان استقبال از نمایشگاه شما و دیگر نمایشگاه های تجسمی چطور است؟ چه راهی برای افزایش این بازدید و خرید آثار هنری دارید؟

استقبال با آنچه پیش بینی می‌کردم همان بود و بیشتر انتظار نمی‌رود، با اینکه شهر تاریخی اصفهان پر از هنرمند هست و خود مردم هم کم و بیش با هنر غریبه نیستند ولی فشارهای اقتصاد قطعا در اولویت‌های آنها تاثیر دارد و در سبد خانوار آثار هنری کم کم دارد رنگ می ‌بازد.