رنگ‌هایی که رازهای کودکانه را فاش می‌کنند
وقتی بچه‌ها با نقاشی حرف می‌زنند
برای بسیاری از بزرگ‌ترها، نقاشی کودکانه شاید چیزی ساده و گذرا باشد؛ چند خط، چند رنگ و شکلی که به‌سختی می‌توان آن را نام‌گذاری کرد.
اصفهان امروزـزهرا السادات حسینی: برای بسیاری از بزرگ‌ترها، نقاشی کودکانه شاید چیزی ساده و گذرا باشد؛ چند خط، چند رنگ و شکلی که به‌سختی می‌توان آن را نام‌گذاری کرد. اما اگر با دقت بیشتری نگاه کنیم، می‌بینیم که نقاشی برای کودکان فقط سرگرمی نیست، بلکه یکی از نخستین زبان‌هایی است که از طریق آن احساسات، دغدغه‌ها و رویاهایشان را بیان می‌کنند.
کودکان به‌ویژه در سنین پایین، هنوز واژگان کافی برای شرح دقیق احساسات خود ندارند. وقتی دل‌شان گرفته، وقتی چیزی در ذهن‌شان شکل گرفته، یا وقتی پرسشی در درون‌شان هست که نمی‌دانند چطور بپرسند، ممکن است دست به مداد شمعی ببرند و در سکوت، با خطوط و رنگ‌ها به زبان بیایند. نقاشی برای آن‌ها یک پل است؛ پلی میان دنیای درونی ناپیدا و دنیای بیرونی قابل لمس.
تصور کنید کودکی تصویری از یک خورشید بزرگ، چند درخت و گروهی کودک در حال بازی می‌کشد. در نگاه اول، ممکن است این نقاشی مثل بسیاری از نقاشی‌های دیگر به نظر برسد. اما وقتی از کودک بپرسید چرا خورشید را آن‌قدر بزرگ کشیده، شاید پاسخش شما را غافل‌گیر کند. شاید بگوید خورشید برایش نماد امید است. شاید بگوید درخت‌ها یادآور شادی بازی در طبیعت‌اند. شاید بگوید کودکانی که در حال بازی کشیده، همان دوستانی هستند که آرزو دارد داشته باشد.
هر رنگ، هر اندازه، و حتی جای قرارگیری اجزا در نقاشی کودک می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. رنگ‌های تیره و فضاهای خالی می‌توانند نشانه اضطراب یا ترس باشند. رنگ‌های شاد و ترکیب‌های هماهنگ می‌توانند نشانه شادی، امنیت یا آرامش باشند. گاهی حتی یک تغییر ساده در نقاشی یک کودک می‌تواند زنگ خطری باشد که پیش از هر واژه‌ای، ما را متوجه حال او کند.
نقاشی برای کودک فقط تولید تصویر نیست، بلکه شکل‌دادن به احساسات است. وقتی کودک تصویری از آنچه در ذهن یا قلبش می‌گذرد خلق می‌کند، به‌نوعی در حال گفت‌وگو با خودش و با ماست. این فرایند نه‌تنها به رشد خلاقیت کمک می‌کند، بلکه نقشی کلیدی در رشد عاطفی و روانی او دارد.
در این میان، نقش والدین و مربیان بسیار مهم است. حمایت از فعالیت‌های هنری کودک و فراهم کردن فضایی امن و بی‌قضاوت برای نقاشی کردن، به او اجازه می‌دهد خودش را کشف کند، احساساتش را بازگو کند و اعتمادبه‌نفسش را تقویت نماید. هیچ نیازی نیست که نقاشی کودک شبیه واقعیت باشد یا «قشنگ» کشیده شود. کافی است برایش ارزش قائل شویم و با او درباره اثری که آفریده گفت‌وگو کنیم.
اگر تا به حال به نقاشی کودکی دقیق نگاه کرده‌اید و از دل آن چیزی فهمیده‌اید که پیش‌تر نمی‌دانستید، احتمالاً معنای واقعی این جمله را لمس کرده‌اید که «کودکان با نقاشی حرف می‌زنند». نقاشی نه فقط رسانه‌ای برای هنر، بلکه ابزاری است برای ارتباط، شناخت، و حتی درمان. شاید وقت آن رسیده که بیشتر گوش کنیم، اما نه فقط به کلمات؛ بلکه به رنگ‌ها، خط‌ها و سکوت‌هایی که در لابه‌لای تصاویر کودکانه، با ما سخن می‌گویند.