اسطورهای در بیان خطوط؛ نشانگر دوگانگی زیست شهری
نمایش آثار «بیان، خط و تخیل در نور» از 28 مهرماه در گالری سایان اصفهان آغاز شد. این نمایشگاه که آثار ارغوان خرامش در آن به نمایش درآمده تا 10 آبانماه ادامه دارد. موسیقی امیرمحمد طاهری هم در نمایشگاه پخش میشود.
اصفهان امروز- آرش فرهنگپژوه: نمایش آثار «بیان، خط و تخیل در نور» از 28 مهرماه در گالری سایان اصفهان آغاز شد. این نمایشگاه که آثار ارغوان خرامش در آن به نمایش درآمده تا 10 آبانماه ادامه دارد. موسیقی امیرمحمد طاهری هم در نمایشگاه پخش میشود.
از وجوه مشترک بین بیشتر این آثار، وجود خطهای متحدالمرکزی است که بیشتر از یک نقطه نشئت میگیرد و در همه جای آثار، ادامه پیدا میکند. این خطوط، گاه به شکل گلها، گاه به شکل درختان و گاه به شکل بدن حیوان یا پرهای طاووس و شکلوارههای متفاوت دیگر ظاهر میشوند. این خطها گاه هم صرفاً با فرم خاصی در اثر دیده میشوند و معمولاً تمام یا قسمت قابلتوجهی از آثار را میپوشانند. بیشتر آثار با سه رنگ یا کمتر، با تکنیک رنگ و روغن ایجادشدهاند و در اغلب آنها، دایره یا نقطهای نمایان است که در بعضی جاها، بزرگتر و در بعضی جاها، کوچکتر است. به گفته مؤلف، آثار شامل خطوط و رنگهایی است که تنها زمانی مشخص میشوند که یک منبع نور در پشت تابلوها قرار بگیرد. درواقع این نورها، بخشی از این آثار هستند و بخشی از آثار نمایشگاه که منبع نور در پشت تابلوهایشان نیست، تنها برای دیدن آثار، بدون نور قرار دادهشده و مؤلف، آن را بخش خاموش نمایشگاه مینامد. موسیقی متن نمایشگاه، در بخش اعظم خود، شامل یک ضرباهنگ مشخص است که بقیه فضای موسیقی بر آن قرار میگیرد. این ضرباهنگ مشخص، شامل دو نت است که یکی بمتر و یکی زیرتر است و مدام در طول اثر تکرار میشود.
شاید واضحترین جلوه این خطوط و پرتعدادترینشان در آثار، شکل درختان بیبرگ هستند. درختهای بیبرگ بیشتر بهعنوان یک نشانه، به پاییز و برگریزان اشاره میکند و به مخاطب، حسی دوگانه از آرامش، همراه با ملال منتقل میکند. دایرههای بزرگ یا کوچک و نقطههای موجود در آثار هم نشانهای اسطورهای است از مبدأ جهان و ارتباطش با میتراییسم. این دایرهها در اکثر جاها در درون خودشان، گاه خطوط موازی و گاه خطوط متحدالمرکز دارند و این، نشانه این است که این دوایر هم در حال دیده شدن از نگاه همان زبان قالب بهکل متن است. حضور و درعینحال عدم حضور نور پشت تابلوها، هم نشانهای است از لحظه روشنایی. درواقع نور همواره در زندگی ما، چیزهایی را به ما نشان میدهد که در حالت عادی، برایمان قابلتشخیص نیست.
درواقع این آثار، کاملاً بیانگر هستند و روایتی هستند کاملاً نشانهای از زیسته انسانی در حیات متوسط شهری امروز. آثار، ارجاعی به زبان متن ندارند و زبانشان همواره به چیزی در بیرون متن اشاره میکند و بیانگر نوعی دوگانگی است که زیست امروز شهری ما با آن مواجه است. دوگانههایی مثل تاریکی و روشنایی، ملال شهری و اسطورههای ذهنی، دیده شدن و دیده نشدن، ملال و آرامش و مفاهیمی ازایندست. شاید دوگانه مهمتری که در اسم اثر هم بهروشنی بر آن تأکید شده، دوگانگی بین خط و تخیل در نور است که در کنار واژه «بیان»، بیانگر این بیانگری است. ضرباهنگ اصلی موسیقی متن اثر هم بهموازات این موضوع، بر دو نت تکرارشونده قرار دارد که این دو نت، با تفاوت در زیروبمی، این تقابل را آشکار میکند. تقابلی که شاید به شکل مشخص در دو سطح متفاوت نیست، اما اختلاف بین آنها را حفظ و کنش درونی متن آثار را بازسازی میکند.
پژوهشگر هنر