اجرای تئاترهای ارزشی، به دلیل عدم حمایت مالی بسیار سخت است

انفجار قهقهه‌ها، سکوت سنگین و تاریکی وهمناک صحنه را در هم می‌شکند. دیگر باید کُشت،عرصه را تنگ کرد برای عشق... شیرین دور می‌شود از فرهاد تا رها کند، فرهادی را که پشت سر می‌گذارد او را ...

به گزارش ایمنا، "تراژدی شیرین" براساس نمایشنامه‌ای از محمد جواد صرامی به کارگردانی محمد رادمهر در عمارت سعدی اصفهان به روی صحنه رفت. داستان دلدادگی شیرین به فرهاد، روایت سال‌ها خستگی عاشقانه شیرین‌هایی است که فرهاد خود را از پشت نامه‌های جنگ زده می‌دیدند. شیرین هایی که تاریکی شب‌های خود را، با کابوس خمپاره‌های آوار شده بر سنگر، به روشنی ملتهب صبح پیوند می‌زدند. من انتظار یک سایه زیر بارانم، آنکه تاریک نمی‌شود مگر به همت آفتاب...

نمایش تراژدی شیرین حکایتی بدون شعار از جنگ هشت ساله است، اما با نگاه از زاویه‌ای دیگر. این بار صحنه تئاتر، نمایشگر دردهای زنانی است که از خانه در جنگ حضور داشتند، در جنگی نابرابر با دوری و دلتنگی و البته بعد از آن، در جنگ تازه‌ای که این نمایش روایتگر آن نیز هست.

آنچه در ادامه می خوانید گفت‌وگوی با "محمد رادمهر" کارگردان تئاتر "تراژدی شیرین" است:

چه شد که به سراغ چنین سوژه و محتوایی رفتید؟

تا به حال، چه در تئاتر و چه در سینما و تلویزیون، بیشتر درباره زنانی کار شده که در متن جنگ به عنوان پرستار، رزمنده، همراه و یا به هر نحوی حضور داشتند، اما اصل این نمایش بر پایه مقاومت زنان در جنگ است و این که آنان چقدر مظلوم واقع شدند. تراژی شیرین از زنی صحبت می‌کند که همسر و عشقش را از دست داده است. شیرین رنجیده از جنگی است که شوهرش برای دفاع از وطن در آن حضور یافته و او را تنها گذاشته است.

دیدگاه‌های شخصی شما تا چه اندازه نمایشنامه را در اجرا دستخوش تغییر کرد؟

خیلی زیاد. این کار کاملا در راستای دید شخصی من نسبت به جنگ دراماتورژی شده است. اینکه جنگ، برای هر دلیلی، با هر ارزشی و یا هر شعاری چقدر بی رحم است.

المان‌های نمایش را بر چه اساسی انتخاب و کار کردید؟

سعی بر آن نبود که دکور، نور، موسیقی، لباس و حتی کاراکترها به سمت تئاتر دفاع مقدس بروند. خواستم حرفی بزنم و آن اینکه جنگ بد است. شیرین و فرهادها در جغرافیا و زمان‌های مختلف بوده‌اند و هستند و چه شیرین‌هایی که فرهادهای خود را در جنگ از دست دادند.

درباره انتخاب بازیگر به چه نکاتی توجه کردید؟

از آنجایی که من نمایش را باتوجه به بازی سازی ژست روانی پیش می‌برم، به لحاظ روانی بازیگران خیلی اهمیت دارند. در واقع بازیگر نه تنها باید از نظر چهره به کاراکتر نمایش مطابق داشته باشد، بلکه باید از نظر روانی هم به آن کاراکتر نزدیک باشد.

چه مشکلاتی در راه آماده کردن این اثر داشتید؟

حوزه تئاتر پر از مشکل است، با وجود اینکه ارگان‌های زیادی فریاد کار فرهنگی سر می‌دهند، اجرای تئاترهای ارزشی، به این دلیل که حمایت مالی نمی‌شوند بسیار سخت است. زمانی که بحث مالی در میان باشد، نمی‌توان به سراغ بازیگران پر طمطراق رفت و مجبوریم به سراغ هنرمندانی برویم که تجربه کمتری دارند.

منظور شما از تئاتر های ارزشی چیست؟

در هر فرهنگی ارزش‌ها و مفاهیمی وجود دارد. اینکه یک اعتقادی به صورت کهن‌الگو به ما رسیده است و یک سنت و باوری در جامعه بوده و اکنون ما داریم با آن زندگی می‌کنیم، این ارزش است. دفاع را مقدس می‌دانیم و این یک ارزش برای ماست، در صورتی که شاید در کشور و فرهنگ دیگری به اینصورت نباشد.

استقبال از اینگونه کارهای ارزشی را چگونه توصیف می‌کنید؟

خیلی کم کسی حاضر است بابت مسائل مذهبی، اعتقادی و ارزشی پول خرج کند. حتی ارگان‌های دولتی هم به اندازه کافی پاسخگوی نیازهای هنرمندان و تولیدکنندگان این کارها نیستند و ترجیح می دهم در این حوزه فعالیت نکنم چرا که از نظر اقتصادی به هیچ وجه مقرون به صرفه نیست.

ذائقه مخاطب را چطور ارزیابی می‌کنید و در این نمایش چقدر به آن توجه کردید؟

من ذائقه مخاطب را در اجرای این کار در نظر گرفتم و به همین دلیل تا جایی که توانستم در آن شعار ندادم. حتی در طراحی لباس نیز می‌بینید که فقط یک چفیه به عنوان نماد جنگی، که آن هم معرف رزمنده است و یک پوتین به عنوان نماد آماده و رزمجو بودن او داریم. در واقع سعی کردیم از چفیه، پلاک، تسبیح و دیگر المان‌های مذهبی استفاده ابزاری نکنیم.

در طراحی صحنه و رنگ‌های مورد استفاده به چه مواردی توجه کردید؟

از آنجایی که این نمایش توصیف فضای ذهنی یک زن می‌باشد، دکور و صحنه به رنگ سفید است. ما در این نمایش، طناب و چوبه دار را می‌بینیم اما نه به گونه‌ای که پیش از این دیده بودیم. این بار قاتل را سیاه نشان نمی‌دهیم؛ چرا که شاید قاتل‌ها از نظر قانونی مجرم باشند، اما در این نمایش کسی که به وطن و مردمش خیانت می‌کند استحقاق مرگ را دارد.

سخن آخر؟

این نمایش به لحاظ اجرای بازیگران خوب بود اما متاسفانه این سالن استاندارد نیست و ما مشکلات زیادی از جمله مشکل نور، صوت و تهویه هوا داریم؛ ما در گروه تئاتر آزاد آوان همه جوانیم، با انگیزه زیادی به این کار علاقمندیم و دست به دست هم داده و امیدواریم که یک اتفاقی را رقم بزنیم. با کمال احترام به پیشکسوتان، در حال حاضر اگر قرار باشد که اتفاقی بیفتد باید از جانب جوانان انتظار آن را داشته باشیم. ما باید از تجربه پیشکسوتان استفاده کرده و با انگیزه و انرژی که داریم، تفاوتی ایجاد کنیم.

نمایش "تراژدی شیرین" با بازی آرزو رضا کرمی، بهاره خیری، عباس نادری، فرخنده دریایی، علی علی محمدی و محمد کربلایی تا 18 مهرماه در تالار سعدی ساعت 20 روی صحنه می رود.