برنامه های غیرمتمرکز یا Dapps چیست؟ + مزایا و معایب Dapp

بیت کوین نخستین ارز دیجیتال جهان است و در سال 2008 با هدف غیرمتمرکز شدن پول اختراع شد. در ادامه اتریوم آمد و هدف خود را تمرکززدایی از همه چیز مشخص کرد و تا امروز برای رسیدن به همین هدف، یعنی جهانی بدون واسطه فعالیت کرده است. با تداوم تلاش‌ها برای تمرکززدایی و حذف واسطه‌ها، نسل نوینی از برنامه‌های دیجیتالی تحت عنوان برنامه های غیرمتمرکز Dapps بازار عرضه شد.

اما برنامه غیرمتمرکز چیست و چه کاربردی دارد؟ تفاوت برنامه غیرمتمرکز با برنامه‌های معمولی در چیست؟

برنامه غیرمتمرکز چیست؟

یک برنامه غیرمتمرکز یا dapp ، برنامه‌ای دیجیتالی همانند اپلیکیشن‌های تلفن‌های هوشمند و یا لپتاپ است که به جای سرورهای شخص ثالث، از بلاکچین برای نگهداری از داده‌های کاربران استفاده می‌کند. درست همانطور که ارزهای دیجیتال پول غیرمتمرکز هستند، dapp ها نیز برنامه‌های دیجیتالی غیرمتمرکزند.

بلاکچین‌ها به زبان ساده، دفاتر توزیع شده‌ای هستند که از آنها برای نگهداری داده‌ها استفاده می‌شود. هر بلاکچین از تعداد بسیار زیادی کامپیوتر تحت عنوان نود تشکیل شده است و نسخه‌ای از تمامی داده‌ها بر روی این نودها وجود دارد. حالا ویژگی که برنامه‌های غیرمتمرکز را از دیگر برنامه‌ها جدا می‌کند این است که این کامپیوترها به توسعه‌دهندگان dapp ها تعلق ندارند و متعلق به کاربران هستند.

برنامه‌های غیرمتمرکز انواع مختلفی دارند و فقط به مسائل پولی مربوط نیستند. آنها می‌توانند شبکه‌های اجتماعی، بازی و ... ارائه دهند و می‌توانند در زمینه موضوعات مالی، رقیبی سرسخت برای بانک‌ها و سازمان‌های مربوطه باشند. بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز به عنوان ابزاری برای فراهم نمودن دسترسی کاربران به امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) طراحی شده‌اند.

همه برنامه‌های غیرمتمرکز در ویژگی‌های اصلی مشترک هستند. همه آنها متن بازند، همانطور که از نامشان مشخص است غیرمتمرکزند و پروتکلی مشخص دارند.

اتریوم، بزرگترین شبکه بلاکچینی میزبانی کننده از قراردادهای هوشمند است و اکثر dapp های بازار را در اکوسیستم خود جای داده است.

اما مزیتی که برنامه‌های غیرمتمرکز نسبت به سایر برنامه‌ها و اپلیکیشن‌ها دارد این است که کاربران، احساس امنیت بیشتری نسبت به حریم خصوصی خود می‌کنند. همانطور که گفتیم داده‌های کاربران روی بلاکچین ذخیره می‌شود و به همین خاطر سازندگان برنامه‌ها نمی‌توانند نحوه استفاده از برنامه توسط کاربران را کنترل کنند. به عنوان مثال، اگر یک شبکه اجتماعی به صورت برنامه غیرمتمرکز ساخته شود، سازندگان قادر به حذف یک پست یا حذف یک کاربر نخواهند بود.

یک برنامه متمرکز چه ساختاری دارد؟

اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مشابه با یک سایت اینترنتی، از یک بخش فرانت اند (رابط کاربری) و یک بخش بک اند ساخته شده است. فرانت اند در برنامه‌های غیرمتمرکز کاملا مشابه با رابط کاربری سایت‌هایی است که هرروز با آنها سر و کار داریم. در قسمت بک اند اما با فناوری نوینی با نام قرارداد هوشمند مواجه هستیم.

به زبان ساده، یک قرارداد هوشمند یک کد برنامه‌نویسی است که روی بلاکچین پیاده‌سازی می‌شود تا در صورت رخ دادن شرایطی خاص، دستورات خاصی را اجرا کند. این فناوری نیاز به اعتماد کردن به دیگران را حذف می‌کند.

در برنامه‌های غیرمتمرکز، کدها بر روی قراردادهای هوشمند نوشته می‌شوند و در بلاکچین قرار می‌گیرند. تفاوت اصلی برنامه‌های غیرمتمرکز با سایت‌های اینترنتی اینجا مشخص می‌شود.

انواع قرارداد هوشمند در بلاکچین اتریوم

همانطور که گفتیم اتریوم بیشترین تعداد برنامه غیرمتمرکز را نسبت به سایر شبکه‌ها میزبانی می‌کند. وایت پیپر اتریوم برنامه‌های غیرمتمرکز را به سه دسته کلی تقسیم می‌کند:

1. برنامه‌هایی که پول را مدیریت می‌کنند
2. برنامه‌هایی که با پول ارتباط دارند اما تنها معیار آنها نیست
3. برنامه‌های دیگر که سیستم‌های رای‌گیری و حاکمیتی دارند

اما بگذارید هر یک را به تفکیک توضیح دهیم. نوع اول، برنامه‌هایی هستند که مدیریت پول را بر عهده دارند. در این برنامه، کاربر برای تعامل با قرارداد هوشمند یک ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه اتریوم دریافت و یا ارسال می‌کند و نودهای شبکه وظیفه تسهیل تراکنش را بر عهده خواهند داشت.

نوع دوم برنامه‌های غیرمتمرکز، برنامه‌هایی هستند که مدیریت پولی تنها معیار آنها نیست اما با آن ارتباط دارند. این دسته از برنامه‌ها با استفاده از اطلاعات خارج از برنامه کار می‌کنند. برای دسترسی به داده‌های خارج از برنامه، قرارداد هوشمند از اوراکل استفاده می‌کند. اوراکل به زبان ساده هرچیزی است که اطلاعات بیرونی و به روز را برای برنامه فراهم می‌کند. صنعت بیمه یکی از موارد استفاده از این نوع برنامه‌هاست.

نوع سوم برنامه‌های غیرمتمرکز، برنامه‌های مرتبط با سیستم‌های رای‌گیری و حاکمیتی است. بیت کوین با هدف تمرکززدایی از پول به میان آمد و اتریوم، هدف خود را تمرکززدایی از همه چیز عنوان کرد. با استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز و سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز ( DAO ) می‌توان سیستم رای‌گیری حاکمیتی ساخت که در آن، قوانین و ارتباطات با استفاده از بلاکچین تعیین می‌شود.

چگونه می‌توان از یک برنامه غیرمتمرکز استفاده کرد؟

در حال حاضر، ساده‌ترین راه استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز، استفاده از کیف پول متامسک است. نحوه کار با کیف پول متامسک بسیار ساده است. تنها لازم است به سایت برنامه غیرمتمرکز مورد نظر خود بروید و آن را به متامسک متصل کنید. توجه داشته باشید که برای استفاده از این برنامه‌ها، نیاز است تا در کیف پول خود اتریوم داشته باشید.

علاوه بر متامسک، در کیف پول‌های دیجیتال محبوب مانند تراست ولت نیز امکان استفاده از برنامه‌های غیرمتمرکز فراهم شده است.

مزایا و معایب برنامه‌های غیرمتمرکز

در این قسمت از مقاله به بررسی مزایا و معایب برنامه‌های غیرمتمرکز می‌پردازیم.

مزایا:

1. غیرمتمرکز است و هیچ واسطه‌ای وجود ندارد.
2. آسیب‌پذیری آن در برابر حملات مختلف کم است.
3. حریم شخصی کاربران اولویت دارد.
4. نمی‌توان دسترسی کاربران را مسدود کرد.
5. می‌توان از این برنامه‌ها برای موارد استفاده مختلفی بهره برد.

معایب:

1. نگهداری و به‌روزرسانی آن توسط توسعه‌دهندگان دشوار است.
2. از آنجایی که بر بستر بلاکچین فعالیت می‌کند، با مشکلات این شبکه‌ها از جمله ازدحام و مقیاس‌پذیری پایین رو‌به‌رو هستند.

سخن نهایی

برنامه‌های غیرمتمرکز بخش مهمی از حوزه کریپتو و رمزارز محسوب می‌شوند و هدف آنها همانطور که نامشان مشخص است، غیرمتمرکزسازی است. به طور خلاصه، برنامه‌های غیرمتمرکز نوعی رابط کاربری است که به کاربران امکان تعامل با قراردادهای هوشمند بر بستر یک شبکه بلاکچینی مانند اتریوم را می‌دهد. این برنامه‌ها انواع مختلفی دارند و از آنها برای موارد استفاده متفاوتی می‌توان بهره برد.

از آنجایی که برنامه‌های غیرمتمرکز بر بستر شبکه‌های بلاکچینی اجرا می‌شوند، از امنیت و تمامی ویژگی‌های این شبکه‌ها بهره می‌برند. همچنین به این دلیل که توسعه‌دهندگان پس از ساخت این برنامه‌ها کنترل چندانی بر آن ندارند، می‌توان گفت حریم خصوصی کاربران به میزان قابل توجهی در این برنامه‌ها رعایت می‌شود.

در این مقاله سعی بر این بود تا به طور مختصر و مفید برنامه‌های غیرمتمرکز را به شما توضیح دهیم. در صورتی که علاقه‌مند به یادگیری صنعت کریپتو و رمزارز هستید حتما به داموندمگ DAMOND.ir/MAG ، بلاگ آموزشی صرافی ارز دیجیتال داموند مراجعه کنید.