گزارش میدانی از تسخیر نصفجهان توسط ذرات معلق؛
اصفهان در وضعیت بنفش؛ شاخص آلودگی از مرز ۲۰۰ گذشت / تداوم آموزش حضوری در روز بحرانی
کلانشهر اصفهان و ۵ شهرستان همجوار در پی پایداری جوی، روز شنبه ۶ دی ماه را با شاخص آلودگی قرمز و در برخی مناطق بنفش آغاز کردند. علیرغم رسیدن شاخص کیفیت هوا به عدد ۲۱۷ در ایستگاههای مرکزی و هشدارهای بهداشتی، مدارس همچنان حضوری هستند و سامانه بارشی جدید تنها امید عبور از این بحران است.
نفس اصفهان بار دیگر به شماره افتاد. بر اساس دادههای ایستگاههای پایش محیط زیست، کیفیت هوای این کلانشهر در اولین شنبه زمستان به شکلی نگرانکننده افت کرده و شاخص لحظهای AQI با ثبت عدد ۱۸۶، وضعیت قرمز را برای عموم شهروندان تثبیت کرده است. در حالی که غلظت آلایندهها در دو منطقه پرتردد به وضعیت بنفش (بسیار ناسالم) تغییر رنگ داده، تناقض میان هشدارهای هواشناسی و تداوم فعالیت حضوری مدارس، موجی از مطالبات عمومی را برانگیخته است. این بحران که اکنون پنج شهرستان بزرگ استان را به طور مستقیم درگیر کرده، اصفهان را بار دیگر در صدر فهرست آلودهترین کلانشهرهای ایران قرار داده است.
جزئیات پایش ایستگاههای سنجش؛ از وضعیت قرمز تا بنفش
طبق گزارشهای رسمی استخراج شده از سامانه برخط کنترل کیفیت هوای سازمان حفاظت محیط زیست، وضعیت اتمسفر اصفهان در ساعت ۸ صبح امروز فراتر از مرزهای هشدار عادی قرار گرفته است. بررسی دقیق ۱۷ ایستگاه سنجش فعال نشان میدهد که میانگین شاخص در کل سطح شهر روی عدد ۱۸۲ متوقف شده، اما توزیع آلودگی در نقاط مختلف یکسان نیست.
در دو کانون اصلی بحران، یعنی ایستگاههای کردآباد (۲۱۷) و احمدآباد (۲۱۰)، شاخصها وارد محدوده بنفش شدهاند که به معنای شرایط «بسیار ناسالم» و ضرورت تخلیه یا کاهش حداکثری تردد در این مناطق است. در سایر نقاط استراتژیک شهر از جمله خیابانهای ۲۵ آبان، میدان انقلاب، بزرگراه خرازی، سپاهانشهر و دانشگاه صنعتی، شاخصها اعدادی بین ۱۸۰ تا ۱۸۸ را نشان میدهند که حاکی از پایداری توده هوای آلوده در لایههای پایینی جو است.
این وضعیت تنها محدود به هسته مرکزی شهر نیست؛ شهرستانهای خمینیشهر، شاهینشهر، قهجاورستان و کاشان نیز به طور همزمان وضعیت قرمز را تجربه میکنند، در حالی که در شهرهایی نظیر زرینشهر و مبارکه، شاخصها در محدوده نارنجی و ناسالم برای گروههای حساس نوسان دارند.
هشدار سطح زرد هواشناسی و انتظار برای سامانه بارشی یکشنبه
پدیده «وارونگی دما» یا اینورژن، علت اصلی انباشت آلایندهها در نخستین روزهای دی ماه عنوان شده است. کارشناسان اداره کل هواشناسی اصفهان که پیش از این با صدور هشدار سطح زرد، نسبت به سکون جوی و ماندگاری سرما هشدار داده بودند، تأکید دارند که عدم کنترل منابع انتشار آلاینده شامل تردد خودروهای فرسوده و فعالیتهای صنعتی، شدت این بحران را دوچندان کرده است.
با وجود این شرایط سخت، مدلهای پیشبینی هواشناسی نشان میدهند که این پایداری جوی دائمی نخواهد بود. طبق آخرین نقشههای سینوپتیک، از اواخر وقت فردا (یکشنبه ۷ دی ماه)، یک سامانه بارشی فعال از سمت غرب استان وارد منطقه خواهد شد که انتظار میرود با ایجاد جریانهای عمودی هوا و بارشهای پراکنده، غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون را به طور محسوسی کاهش دهد. با این حال، تا زمان نفوذ کامل این سامانه، مدیریت منابع آلاینده تنها راهکار میانمدت برای جلوگیری از افزایش شاخص به سطح «خطرناک» محسوب میشود.
الزامات بهداشتی در شرایط بحرانی و وضعیت فعالیت مدارس
در حالی که مرکز ملی تغییر هوا و اقلیم، اصفهان را آلودهترین کلانشهر در بین شهرهای بزرگ ایران (حتی بالاتر از تهران و اهواز) معرفی کرده است، پروتکلهای حفاظتی باید با جدیت بیشتری دنبال شود. شاخص آلودگی هوا (AQI) که غلظت مونوکسید کربن، دیاکسید گوگرد، دیاکسید نیتروژن و ذرات معلق را به عددی بدون واحد تبدیل میکند، در شرایط فعلی نشاندهنده ریسک بالای سکتههای قلبی و حملات تنفسی است.
توصیه اکید تیمهای پزشکی در این شرایط، خودداری از فعالیت ورزشی در محیط باز و مصرف مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدان است. علیرغم این هشدارهای جدی، اداره کل آموزش و پرورش استان در تصمیمی که با واکنشهای متفاوتی روبرو شد، اعلام کرد که کلاسهای درس در تمامی مقاطع امروز به صورت حضوری برگزار میشود. این در حالی است که در شاخصهای بالای ۱۵۰، به طور معمول محدودیتهایی برای فعالیتهای برونمدرسی دانشآموزان وضع میگردد.