درختان مایع، نقش فناوری بر فضای سبز شهر

اصفهان امروز - مینا عباسپور

امروز و در این لحظه که مشغول خواندن این گزارش هستیم، حدود 3 میلیون و 700 هزار درخت و درختچه در شهر ما اصفهان وجود دارد. برخی از این درختان به تازگی کاشته شده و برخی قدمتی طولانی دارند؛ اما با پیشرفت فناوری که روز به روز غافلگیرمان می‌کند، اکنون از پدیده‌ای تازه به نام درخت مایع سخن به میان آمده است که البته قابلیت‌هایی مانند سایه‌اندازی، جذابیت‌های بصری، به ثمر نشستن و میوه دادن، مکان و مأوایی برای جانداران بودن و کمک به کیفیت آب و آب‌های زیرزمینی را ندارند، اما به نوبه خود امکاناتی در ساختار این درختان ایجاد شده است که می‌توان در توسعه و مبلمان شهری از آن بهره جست. رئیس اداره فنی و اجرایی سازمان پارک‌های شهرداری اصفهان در تشریح این وضعیت به اصفهان امروز گفت: این درختان علاوه بر تولید اکسیژن و جذب دی‌اکسید کربن، به دلیل ساختار و سازه‌ای که دارند می‌توان از آن در مبلمان شهری و ایستگاه‌های اتوبوس یا به عنوان پاتوق‌های شهری استفاده کرد همچنین می‌توان با نورپردازی که به واسطه پنل خورشیدی اطراف آن وجود دارد در صفحات تبلیغاتی از آن بهره گرفت.
امیر رضایی افزود: هزینه تولید و نگهداری این درختان چندان بالا نیست و به یک سرویس شش تا یک ساله نیاز دارند اما به هیچ عنوان با درختان طبیعی قابل قیاس نیستند و قرار نیست جایگزین آنها باشند. او بیان داشت: این درختان در شرایط خاص و در فضاهایی قابل‌استفاده هستند که امکان کاشت درخت طبیعی وجود نداشته و البته بتوان از نصب پنل خورشیدی استفاده کرد.
رضایی تصریح کرد: استفاده از این درختان در فضای بسته نیز در صورتی ممکن خواهد بود که نور خورشید برای تغذیه و فتوسنتز میکروجلبک‌های درون آن فراهم شود.
رئیس اداره فنی و اجرایی سازمان پارک‌های شهرداری اصفهان در ادامه بیان داشت: استفاده از درختان مایع برای نخستین بار در پایتخت صربستان و برای کاهش آلودگی اجرایی شد اما در کشور ما درختان مایع تولید یک شرکت دانش‌بنیان در شیراز بوده که برای نخستین بار است که اقدام به استفاده از این فناوری و ساخت درختان مایع می‌کند.
او اظهار کرد: در حال حاضر شهرداری اصفهان سه عدد از این درختان را سفارش داده است که در مرحله پایانی ساخت قرار دارند و برآورد می‌شود تا دو ماه آینده به دست ما برسد؛ هزینه حدودی نیز 50 میلیون تومان برای هرکدام از آنها بوده که البته این عدد هنوز نهایی و قطعی نشده است.
رضایی تأکید کرد: این تعداد درخت مایع فعلا به‌صورت پایلوت در شهر کار گذاشته شده و پس از بررسی در کمیته فنی خدمات شهری و مشاهده عینی تصمیم بر سفارش و خریداری تعداد بیشتر گرفته خواهد شد. او افزود: پیش‌بینی می‌شود که تصمیم کمیته جانمایی خدمات شهری بر این باشد که این سه درخت در مناطق 3 و 4 شهر پس از بررسی و تائید نصب شود.
رضایی گفت: اینکه نسبت به نصب و استفاده از درختان مایع در اصفهان اقدام کرده‌ایم به این دلیل است که باید با فناوری روز دنیا همگام شد و نمی‌توان با آن مقابله کنیم ضمن اینکه درختان مایع جزو طرح‌های برگزیده سازمان ملل بوده و همه اینها دلیلی است که در مسیر استفاده از این فناوری گام برداریم.
او بیان داشت: ساختار این درختان به‌گونه‌ای طراحی شده است که نسبت به تخریب در برابر شرایط سخت محیطی از جمله باد و باران و برف و غیره مقاوم باشد اما در برابر شرایط انسانی و اصلاح وندالیسم نمی‌توان تضمین بر سالم ماندن آن داشت.
ازآنجایی‌که اصفهان همواره در استفاده از فناوری‌های نوین پیشگام بوده و معمولا به‌صورت پایلوت نسبت به آنچه می‌تواند در مسیر توسعه شهری تأثیرگذار باشد، قدم برداشته است، این فناوری پس از استفاده در یکی دو منطقه از کشور به‌زودی در اصفهان نیز به کار گرفته خواهد شد؛ اما باید به چند نکته اشاره داشت، نخست اینکه در مناطقی که امکان کاشت درختان حقیقی وجود ندارد تا چه اندازه استفاده از درختان مایع می‌توان در کاهش آلودگی هوا تأثیرگذار باشند و دوم اینکه آیا هزینه تولید انبوه این درختان برای بودجه شهرداری اصفهان توجیه به‌صرفه‌ای خواهد داشت یا خیر. ضمن اینکه استفاده از درختان مایع در مناطق مرکزی شهر و بهره گرفتن از جاذبه‌های بصری و در اصطلاح فرهنگی و اجتماعی آن تا چه میزان می‌تواند با اقبال عمومی مواجه باشد.