بعد از واقعه

 

نمایش بوی سیب، بعد از سی شب اجرا در برج آزادی تهران این بار در اصفهان به روی صحنه می رود. دومین روز این اجرا که تا 17 آذر ماه و تماشاخانه ماه حوزه هنری اصفهان ادامه دارد، همراه با رونمایی از  کتاب بوی سیب و مراسم شانزدهمین سالگرد درگذشت استاد ابراهیم کریمی هسنیجه بود. محمد حسین صفری و هلما دیانتی، دو بازیگر که عضو گروه نمایش دو چوب و یک سنگ، هستند. روایت «بوی سیب» اینگونه است که بعد از واقعه‌ کربلا و اتمام جنگ، ابن زیاد جشنی برای این پیروزی مهیا ساخته اما شمر ذالجوشن حاضر به شرکت در آن نیست و به خانه برمی‌گردد تا انتظاری که دختربچه‌ او در این مدت کشیده را به اتمام برساند. دختربچه با دیدن خوابی که هر شب می‌دیده است، گویا شاهد آنچه که در جنگ رخ داد و واقف از نتیجه‌ آن می‌باشد، گویی خود او نیز در دشت نینوا حضور داشته و عاقبت، این دختربچه به تشابه «رقیه، دختر سه ساله‌ سیدالشهدا(ع)» که با دیدن سر پدر خود تلف می‌شود و جان می‌دهد. نمایشنامه‌  «بوی سیب» شماره «شش» مجموعه چهارده درام عترت می‌باشد که از بین آثار ارزشمند و غنی ایشان با موضوع عاشورایی انتخاب شده است. شاید به ظاهر، مجموعه‌ چهارده درام عترت موضوعی تاریخی و مذهبی داشته باشد اما آن بهانه‌ای شده است تا نویسنده از عشق، عاشق و معشوق بگوید. قابل ذکر است که این نمایشنامه توسط نشر رُخدیس به چاپ رسیده است.این اجرا و رونمایی از کتاب آن بهانه ای شد تا سوالاتی مطرح کرده و پاسخ هایی از کارگردان این اثر وجیهه کریمی هسنیجه دریافت کنیم. با هم پاسخ های این دختر عاشق پدر را می خوانیم:

*بوی سیب؛ بوی کدام بخش از تاریخ را می دهد؟

گذشته و حالی که شاهد آن هستیم.

 

*این متن چقدر به واقعیت تاریخی پایبند بوده و چقدر از تخیل نویسنده سرچشمه گرفته است؟

پنجاه درصد پایبند به واقعیت بوده و پنجاه درصد تخیل نویسنده دخیل بوده

 

*متن بوی سیب در چه سالی و در چه فضای اجتماعی نوشته شده است؟

در سال 1376 نوشته شده و در بحبوحه تغییر و تحولات فرهنگی، اجتماعی و اعتقادی با توجه به جنبش های موجود در ایران متاثر از بدعت منحوس پسااستعمارگری در جهان توسط قدرت‌های استکباری که امروز نتایج آن را با توجه به جنایات موجود شاهدیم و هوشمندی نویسنده را درک می کنیم.

 

*تا کنون چه اجراهایی از متن بوی سیب و در کجاها روی صحنه رفته است؟ قبل از شما هم کسی این متن را اجرا کرده است؟

تا انجایی که اطلاع دارم در سال 1383 توسط زنده یاد دکتر حسین کریمی هسنیجه در تالار هنر اصفهان به روی صحنه رفت.

 

*متن بوی سیب در میان متن های استاد کریمی، از چه ویژگی خاصی برخوردار است و چه تفاوتی با دیگر متون ایشان دارد؟

تفاوت آن کم پرسوناژ بودن آن می باشد چون اکثر متون استاد ابراهیم کریمی هسنیجه پرسوناژ بالا هستند.

 

*زیباترین دیالوگ این متن به نظر شما کدام دیالوگ است؟

خواب می دیدم که او در آخرین لحظات، سیب سرخی را بو می کرد و هر لحظه با بوئیدنش قوت می گرفت. وقتی تو سر از پیکرش جدا کردی، چه بسیار جستجو کردی آن سیب را اما هرگز نیافتی. همه جا بوی سیب گرفته است. بوی خنجر، بوی خنجر تو، پدر بوی سیب می دهد.

 

* سی شب اجرا در برج آزادی چگونه بود؟ این ها باعث نشد تا خسته شوید و مایل نباشید دوباره از این متن در اصفهان هم اجرا بروید؟ تفاوت نمایش اصفهان و تهران در چیست؟

متاسفانه برخورد غیر مسئولانه و غیر فرهنگی مسئولان فرهنگی به شدت گروه را آزرد و با توجه به استقبال خوب مخاطب در این مجموعه که معمولا استقبال از دیگر نمایشها بسیار ضعیف دیده می‌شود با در نظر گرفتن پتانسیل ها و جاذبه اثر باید بیشتر از آنچه که دیده شد مخاطبان بسیاری از آن استفاده کنند که این کارشکنی ها نتیجه مطلوب را تبدیل به یک نتیجه ضعیف کرد. ولی تصمیم گرفتیم تا با استعانت از فرهنگ جهاد این نمایش را در شهرها و اماکن مختلف خصوصا اصفهان که مهد فرهنگ و هنر ایران و پایتخت هنر اسلامی در جهان می‌باشد اجرا برده و حق مطلب را ادا در حد استطاعت ادا کنیم.

 

*ایده کتاب بوی سیب از کجا کلید خورد و چه مراحلی را تا امروز طی کرده است؟

بنده تصمیم گرفتم تا آثار پدرم زنده یاد استاد ابراهیم کریمی هسنیجه را ثبت و منتشر کنم، لذا ناشر شدم و هم اکنون مدیریت نشر رخدیس را برعهده دارم ، نشر رخدیس آثار ایشان را هم به صورت ایبوک در سایت نشر و هم به صورت فیزیکی در دسترس علاقمندان قرار می‌دهد.  نمایشنامه‌ «بوی سیب» شماره «شش» مجموعه چهارده درام عترت می‌باشد که از بین آثار ارزشمند و غنی ایشان با موضوع عاشورایی انتخاب شده است و در این راستا نیز به چاپ رسید. شاید به ظاهر، مجموعه‌ چهارده درام عترت موضوعی تاریخی و مذهبی داشته باشد اما آن بهانه‌ای شده است تا نویسنده از عشق، عاشق و معشوق بگوید.

 

* مخاطب کتاب بوی سیب چه کسانی هستند؟ فقط هنرمندان مجموعه نمایشی و ادبیات نمایشی یا کسان دیگری هم می توانند مخاطب این اثر باشند؟

مخاطبان نمایش بوی سیب هم قشر هنرمندان می‌توانند باشند هم مخاطب عام، در تمامی سنین از کودک 8 ساله تا بزرگسالان.

 

*ما را با گروه نمایش «دو چوب و یک سنگ» بیشتر آشنا می کنید؟

گروه نمایش دو چوب و یک سنگ فعالیت خود را از سال 1387 به طور حرفه ای آغاز کرد و تا به الان بیش از بیست اثر نمایشی را تولید و روی صحنه برده است.

 

*عناصر نمایش ایرانی تا چه اندازه در شخصیت دادن به بوی سیب موثر بوده اند؟

«بوی سیب» نمایشنامه‌ ایرانی ست و از شیوه‌ نمایش ایرانی سنتی تعزیه برای اجرا بهره گرفته است با تمام آن ساختار و تکنیک‌های اجرایی و همراه با موسیقی زنده؛ و این می‌تواند برای مخاطبان ایرانی با علایق و روحیه‌ی ایرانی جذابیت داشته باشد.

 

*موسیقی بوی سیب توسط کدام هنرمند آماده شده است و چگونه ارائه می شود؟

موسیقی زنده اجرا می‌شود و بر عهده آقای وحید هوشیانی می باشد.

 

*به نظرتان بهترین بازی را در این مجموعه کدامیک از بازیگران در اجرای تهران داشتند؟

با توجه به اینکه این اثر فقط دو بازیگر دارد ، قوت کار به تعادل و توازن هر دو بستگی دارد و با توجه به آنچه دیده شد هر دو بازیگر به خوبی از عهده نقش خود برآمده و با هم هماهنگ شدند.