رویای «پایتخت تئاتر ایران» در نصف جهان
درخشش اصفهان در جشنواره تئاتر استان؛ استاندار: از تولید آثار با قابلیت جهانی حمایت می‌کنیم
سی و هفتمین جشنواره تئاتر اصفهان با اعلام برگزیدگان پایان یافت. استاندار اصفهان، مهدی جمالی‌نژاد، با اعلام آمادگی برای تبدیل اصفهان به پایتخت تئاتر ایران، بر حمایت از نوسازی سالن‌ها و تولید آثار جهانی تأکید کرد. مدیرکل فرهنگ و ارشاد نیز از تشکیل شورای مشورتی برای هم‌افزایی و لزوم سرمایه‌گذاری بر مؤلفه‌های هویت ملی و زبان فارسی سخن گفت.
پرده‌های تالار فرشچیان پایین آمدند، اما شور و امید اهالی صحنه در نصف جهان تازه اوج گرفت. اصفهان، با تاریخی درخشان در هنر نمایش، اکنون در آستانه جهشی بزرگ برای پس گرفتن جایگاه شایسته خود در عرصه ملی و بین‌المللی است. در شبی که ستاره‌های تئاتر استان در کانون توجه بودند، مدیران ارشد استان با برنامه‌های بلندپروازانه خود، رویای تبدیل اصفهان به "پایتخت تئاتر ایران" را فریاد زدند. وعده تشکیل کارگروه‌های حمایتی ویژه، نوسازی سالن‌های تمرین و حمایت بی‌دریغ از تولید آثار با قابلیت درخشش در فستیوال‌های جهانی، مهم‌ترین سرفصل‌های این وعده بود. این رویداد، که با تجلیل از پیشکسوتان و معرفی نمایندگان اصفهان به جشنواره فجر ۴۴ همراه بود، نه تنها یک اختتامیه، بلکه یک نقطه‌عطف برای هنر نمایش در این استان محسوب می‌شود. اما برای تحقق این اهداف بزرگ، چه زیرساخت‌ها و سیاست‌های جدیدی در نظر گرفته شده است؟
برنامه‌ریزی استراتژیک برای پایتختی: اصفهان، کانون جهانی هنر نمایش
آیین پایانی سی و هفتمین جشنواره تئاتر استان اصفهان، فراتر از یک مراسم اهدای جوایز، به صحنه اعلام سیاست‌های کلان مدیریتی برای آینده تئاتر استان تبدیل شد. مهدی جمالی‌نژاد، استاندار اصفهان، با اشاره به پیشینه بی‌نظیر و ظرفیت‌های غنی هنری استان، صراحتاً اعلام کرد که اصفهان با تکیه بر سابقه تاریخی و آمادگی نهادهای مدیریتی، توانایی تبدیل شدن به پایتخت تئاتر ایران را داراست. وی تأکید کرد که هویت فرهنگی و هنری اصفهان زبان‌زد است و این ظرفیت ممتاز می‌تواند به جهانی‌شدن تئاتر اصفهان بینجامد؛ گواه این ادعا، استقبال کشورهای مختلف از آثار نمایشی گروه‌های اصفهانی است.
حمایت‌های زیرساختی و تشکیل کارگروه ویژه هنرمندان
استاندار اصفهان وعده‌های عملیاتی مهمی را مطرح کرد. او با اشاره به تشکیل کارگروه‌های ویژه برای حوزه‌های صنعت و اقتصاد، بر لزوم ایجاد کارگروه ویژه رفع موانع هنرمندان تأکید کرد. این کارگروه با مشارکت دستگاه‌های اجرایی، هنرمندان جوان و پیشکسوتان تشکیل می‌شود تا مسائل اساسی حوزه تئاتر شناسایی شده و راهکارهای حمایتی مورد نیاز ارائه شود.
جمالی‌نژاد، نوسازی سالن‌ها و به سازی فضاهای تمرین را از نیازهای فوری و ضروری حوزه تئاتر برشمرد و تصریح کرد:
«مدیریت استان آمادگی کامل دارد تا از پروژه‌های ساخت، تجهیز و نوسازی سالن‌های نمایش حمایت کند.» وی همچنین از ارتباطات بین‌المللی خود سخن گفت و از آمادگی کشورهای مختلف برای میزبانی از گروه‌های نمایشی اصفهان خبر داد و متعهد شد: «از تولید آثاری که قابلیت درخشش در جشنواره‌های معتبر بین‌المللی را دارند، حمایت خواهیم کرد.»
وی در بخش دیگری بر توسعه تئاتر میدانی و کم‌هزینه تأکید کرد تا با استفاده از ظرفیت‌های شهری، فضاهای تاریخی و مناطق کمتر برخوردار، دسترسی عموم مردم به هنر والای نمایش افزایش یابد. استاندار اصفهان در پایان سخنانش، بر لزوم پیوند نسل پیشکسوت با هنرمندان جوان از طریق برگزاری کارگاه‌های آموزشی مشترک برای شکوفایی هرچه بیشتر تئاتر اصفهان تأکید کرد.
هم‌افزایی نهادی و صیانت از هویت ایرانی-اسلامی
سیدمهدی سیدین‌نیا، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان، نیز در این مراسم، بر دو محور اساسی متمرکز شد: هم‌افزایی نهادی و تقویت مؤلفه‌های هویتی در آثار. وی از تشکیل شورای مشورتی تئاتر با مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان فرهنگی اجتماعی شهرداری، حوزه هنری و پیشکسوتان تئاتر در آینده نزدیک خبر داد. به گفته وی، این شورا با هدف ایجاد هم‌افزایی و ارتقای کیفی هنر نمایش استان و همچنین فراهم‌سازی بستر اجرای نمایش‌های شهرستانی در سطح استان و کشور تشکیل می‌شود.
سیدین‌نیا اعلام کرد که تفاهم‌نامه‌ای با حضور نمایندگان هنرمندان، پیشکسوتان و جوانان در این شورا، به‌زودی ارائه خواهد شد تا جزئیات حمایت‌های مالی و اجرایی برای تقویت اجرای نمایش‌ها در اصفهان و شهرستان‌ها، حتی در دورافتاده‌ترین نقاط، شفاف و قابل‌پیگیری باشد. او هدف‌گذاری کرد:
«هدف ما این است که نمایش‌های موفق استان در سایر نقاط کشور نیز اجرا شود تا تبادل تجربیات و ظرفیت‌های فرهنگی میان استان‌ها افزایش یابد.»
فراخوانی برای حفظ زبان فارسی و ارزش‌های مسلمانی
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، با اشاره به نقش هنر در صیانت از هویت ملی، خطاب به نویسندگان و هنرمندان نمایشی تأکید کرد: «توجه و سرمایه‌گذاری جدی بر مؤلفه‌های هویت‌بخش به‌ویژه زبان فارسی و ارزش‌های مسلمانی، از اولویت‌های اصلی تولید آثار نمایشی باید باشد.» وی با بیان اینکه هویت فرهنگی و زبان فارسی دو شاخص اصلی ما هستند که در برخی زمینه‌ها کم‌رنگ شده‌اند، خواستار سرمایه‌گذاری بیشتر بر این شاخص‌ها شد.
سیدین‌نیا نقش بی‌بدیل هنر را در هدایت جامعه یادآور شد و افزود: «هنر همیشه یک‌قدم جلوتر از جامعه حرکت می‌کند و هنرمندان به‌عنوان خواص جامعه می‌توانند مسیر افکار و نگرش مردم را شکل دهند. هنر نمایش به دلیل زنده‌بودن و ساختار خاص خود، قدرت تأثیرگذاری ماندگار بر زندگی و ذهن مخاطب دارد و می‌تواند جامعه را به سمت تقویت فرهنگ و هویت ایرانی، اسلامی هدایت کند.» او از تلاش‌های مستمر هنرمندان و مدیران اجرایی تقدیر کرد و بر ادامه حمایت‌های اداره کل از تولید و اجرای آثار نمایشی تأکید نمود.
نگاهی به جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر ۴۴ و چالش‌های پیش‌رو
در این آیین، فخر موسوی، دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، نیز حضور داشت و ضمن ابراز خرسندی از برگزاری موفق جشنواره در اصفهان، به چالش‌های اقتصادی کشور اشاره کرد و گفت: «باوجود محدودیت‌های مالی و زمان اندک، تمام تلاش‌مان این بوده که هیچ بخشی از جشنواره فجر ۴۴ حذف نشود و تمامی بخش‌ها با کیفیت مطلوب برگزار شود.» وی تأکید کرد که گرچه برخی بخش‌ها از نظر تعداد آثار کاهش‌یافته‌اند، اما بخش‌های مهمی چون رادیو تئاتر، پژوهش، نمایشنامه‌نویسی، تئاتر خیابانی، پوستر و عکس در جشنواره امسال حضور خواهند داشت.
حضور گسترده بین‌المللی و تعامل با استان‌ها
موسوی از حضور پررنگ بین‌المللی خبر داد و بیان کرد: «تا به امروز بیش از ۶۰ کشور از جمله یونان، اسپانیا، ایتالیا، روسیه، برزیل و گرجستان آثار خود را برای شرکت در جشنواره ارسال کرده‌اند.» او با تأکید بر اهمیت کیفیت آثار، از نظارت دقیق‌تر بر آثار خارجی برای نمایش بهترین و مناسب‌ترین آثار در فجر خبر داد.
دبیر جشنواره فجر همچنین از برگزاری بخشی از جشنواره فجر ۴۴ در استان کرمان توضیح داد: «در توافقات انجام شده با استانداری کرمان، افتتاحیه جشنواره فجر و پنج بخش مختلف از جمله رادیو تئاتر، پژوهش تئاتر و نمایشنامه‌نویسی در این استان اجرا می‌شود.» او در پایان از پیشکسوتان تئاتر ایران و اصفهان یاد کرد و بر اهمیت همکاری بین دستگاهی در برگزاری جشنواره‌ها تأکید نمود و جشنواره تئاتر اصفهان را نمونه‌ای از توانمندی‌های هنر نمایش در کشور دانست.
معرفی نمایندگان شایسته اصفهان در فجر ۴۴
در پایان مراسم باشکوه اختتامیه، از تعدادی از پیشکسوتان و هنرمندان عرصه تئاتر استان تجلیل شد و دو اثر نمایشی منتخب استان اصفهان به‌عنوان نمایندگان شایسته نصف جهان برای شرکت در چهل و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر معرفی شدند. این آثار که مورد تأیید هیئت داوران قرار گرفتند، عبارت‌اند از:
-
تئاتر «فروشکست» به کارگردانی افرا جبار زارع
-
تئاتر «آن روی سگش» به کارگردانی حسن محمدی فراهانی