حال ناخوش اقتصاد صنعتی اصفهان
باوجود انتشار اخباری مبنی بر به گردش افتادن چرخ صنایع استان اصفهان، هر بار با خبر تعطیلی یکی از واحدهای صنعتی این دیار مواجه می‌شویم. صنایعی که گاه سابقه‌ای حتی نزدیک به یک قرن داشتند، اما در گیرودار این رکود دچار ورشکستگی شده‌اند.
به گزارش ایمنا، این روزها صنایع استان حال خوشی ندارند و در سراشیبی رکود قرارگرفته است به‌طوری‌که چراغ‌های صنایع و واحدهای تولیدی شهرستان‌های این استان یکی پس از دیگری در حال خاموشی است. مشکلاتی همچون تحریم‌ها، فشارهای مالیاتی، گران بودن تسهیلات بانکی، بالا بودن نرخ سود سپرده‌ها، واقعی نبودن و گرانی ارز و نبود توان بنگاه‌ها برای سوددهی نسبت به‌نظام بانکی باعث شده که صنایع این دیار، امروز با بحران دست‌وپنجه نرم کنند. ضمن آنکه کم‌آبی، کمبود نقدینگی، آلودگی هوا و مشکلات صادراتی، از دیگر موانعی است که صنعت اصفهان، در این سال‌ها با آن درگیر شده است .
با وجود اینکه گفته می‌شود نرخ ارز به ثبات رسیده اما همچنان تأثیر نوسانات گذشته آن بر اقتصاد ایران و اصفهان پابرجاست. واضح است که نخستین و مهم‌ترین پیامد این فرایند بیکاری ساکنان همین شهرستان‌ها است و با وجود این شرایط، تدابیری معقول برای نجات از این بحران بسیار قابل توجه و مؤثر به نظر می‌رسد .
اما نکته قابل‌تأمل آنکه این رکود، بیش از هر چه شامل مناطقی می‌شود که در روزگاری نه‌چندان دور، آوازه‌ای در تولیدات صنعتی داشتند و امروز ورشکستگی و تعطیلی صنایع این مناطق منجر به بیکاری و نبود منبع درآمدزایی برای ساکنان شده است. به‌گونه‌ای که به گفته مسئولان درصد بیکاری در اصفهان از کل کشور بیشتر شده و چنین رخدادی نشان می‌دهد چرخ صنعت در بزرگ‌ترین استان صنعتی کشور دچار آسیبی جدی است .
*آن‌طور که گفته می‌شود نیز حال صنایع بد نیست
در همین ارتباط و پیرامون شرایط اشتغال در شهرستان‌های استان محمدجواد بگی؛ مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان می‌گوید: در همین شرایطی که بسیاری از بیکاری و رکود صنایع گلایه‌مند هستند تعدادی از شهرستان‌های استان، فعالیت خوبی درزمینه صنایع دارند و هم‌اکنون فعال‌ترین شهرستان‌های استان از لحاظ اشتغال کاشان، آران بیدگل، مبارکه، نجف‌آباد و شهرضا است .
او می‌افزاید: در رابطه با تولیدات غالب و تخصصی در شهرستان‌های استان می‌توان گفت، کاشان و آران بیدگل در حوزه تخصصی نساجی دارای بیشترین فعالیت، تیران و شاهین‌شهر در بخش سنگ، نجف‌آباد در حوزه تخصصی صنایع فلزی و ماشین‌آلات و شهرضا در زمینه مواد پتروشیمی و پلیمری بیشترین فعالیت را دارد .
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان اضافه می‌کند: در مجموع حدود ۷۰ درصد از صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی فعال و ۳۰ درصد هم در حال رکود بسر می‌برند، ۱۳۰ هزار نفر نیز در حال اشتغال در شهرک‌های صنعتی اصفهان هستند .
بگی اظهار می‌کند: باوجود شرایط نسبتاً مناسب تولید در تعدادی از شهرستان‌ها، به‌ویژه شرق شهر اصفهان در شرایط فعلی دچار بحرانی شده است که ناشی از کم‌آبی و خشک‌سالی‌های چند سال اخیر است به‌طوری‌که بر کشاورزی این منطقه که شغل اصلی ساکنانش بود آسیب فراوان وارد آمده است .
او ادامه می‌دهد: به‌این‌ترتیب برای رهایی از رکود و رشد اشتغال‌زایی مناسب در این مناطق، حمایت از صنایع کوچک و متوسط استان لازم است زیرا با توجه به چالش‌هایی که خشک‌سالی‌های اخیر برای بخش کشاورزی استان اصفهان ایجاد کرده است، توسعه صنایع کوچک و متوسط یکی از راهکارهای اصلی ایجاد اشتغال و افزایش درآمد سرانه در چنین مناطقی است .
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی استان اصفهان یادآور می‌شود: البته این موضوع را هم باید در نظر داشت که کشاورزان، به‌ویژه سنتی‌ها، امکان موفقیت چندانی در مشاغل دیگر ندارند و راغب به ادامه اشتغال اصلی خود هستند ازاین‌رو ضرورت دارد در راستای حفظ کشاورزی در این مناطق از تدابیری چون توسعه کشت‌های کم آب‌بر و ... استفاده شود .
*تسهیل شرایط کارفرمایان با اجرای قوانین بهبود فضای کسب‌وکار
همچنین سید عبدالوهاب سهل‌آبادی، رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران، بزرگ‌ترین مشکل تولید در شرایط فعلی را بی‌ثباتی نرخ ارز می‌داند زیرا این بی‌ثباتی باعث سرگردانی نقدینگی مردم شده و از طرفی تولیدکننده نیز به دلیل تغییر نرخ ارز، امکان تعیین قیمتی ثابت برای کالاهای خود ندارد .
او می‌افزاید: مشکل دیگر نیاز تولیدکنندگان به افزایش سرمایه در گردش است به این دلیل که باوجود کاهش ارزش پول رسمی کشور، فعالان مجبور به خرید مواد اولیه با قیمت بالا هستند ازاین‌رو نیاز به سرمایه در گردش واحدهای تولیدی دو تا سه برابر شده است .
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران اضافه می‌کند: همچنین وصول مالیات بر ارزش‌افزوده معضلی دیگر برای فعالان اقتصادی است که در وضعیت رکود همچنان پایدار مانده است .
سهل‌آبادی در رابطه با تأثیر تسهیلات در خروج صنایع از رکود می‌گوید: تسهیلات با گذر از موانع زیادی به دست مدیران صنایع می‌رسد و زمانی که تسهیلات پرداخت می‌شود به‌قدری با تأخیر است که مشکل چندانی را از بنگاه صنعتی حل نمی‌کند .
به گفته این عضو اتاق بازرگانی اصفهان در دوره‌ای قرارگرفته‌ایم که بیشتر تولیدکنندگان به سیستم بانکی بدهکار هستند به این دلیل بسیاری از آن‌ها تمایل به دریافت مجدد تسهیلات ندارند؛ زیرا توان پرداخت تسهیلات از آن‌ها ساقط شده است .
او ادامه می‌دهد: همچنین کارفرمایان به دلیل مشکلاتی که دارند در پرداخت حق تأمین اجتماعی کارگران ناتوان شده و این وضعیت منجر به محرومیت کارگران از حق درمانی شده است .
سهل‌آبادی معتقد است که با اجرای قوانین مرتبط با بهبود فضای کسب‌وکار شرایط برای کارفرمایان صنعتی تسهیل می‌شود و پیامدش تولید بیشتر و با کیفیت بالاتر، اشتغال و رضایت کارگران است که روی دادن این اتفاق، انتظار همه مدیران صنایع است .
*ضرورت ایجاد فرهنگ کارآفرینی و حفظ اشتغال موجود
بااین‌وجود گفته‌های فعالان اقتصادی استان چنین نشان می‌دهد که در حال حاضر کارخانه‌های بزرگ و واحدهای صنعتی کوچک برای ادامه فعالیت خود با موانع بسیاری مواجه هستند و این امر سبب شده فضای کسب‌وکار در صنعتی‌ترین استان کشور نامساعد و معضل بیکاری و رکود دامن‌گیر صنعتگران شود. واقعیت آن است بالا بودن نرخ بیکاری در تعدادی از شهرستان اصفهان به‌ویژه منطقه شرق استان به توجه ویژه نیاز دارد، زیرا وضعیت نابسامان واحدهای تولیدی و کارخانه‌های صنعتی این شهرستان‌ها نه‌تنها باعث افزایش مهاجرت نیروهای متخصص و کاری آن‌ها به مراکز استان و سایر شهرهای کشور شده، بلکه افراد ساکن در این مناطق را با مشکلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی درگیر کرده است .
به گفته کارشناسان نبود برنامه‌ای مدون برای ایجاد فرهنگ کارآفرینی و حفظ اشتغال موجود در واحدهای تولیدی، به‌منظور چراغ راهی در مسیر آینده اقتصادی از جمله مواردی است که در میان همه مشکلات موجود، کم‌اهمیت و به فراموشی سپرده‌شده است. بی‌شک در شرایط کنونی فراهم آوردن امکانات و نیازهای اولیه برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی، تشکیل تعاونی‌ها و بنگاه‌های کوچک زودبازده، تسهیل در پرداخت تسهیلات بانکی و ارائه طرح‌های پیشنهادی و بسته‌های حمایتی سرمایه‌گذاری، می‌تواند راهکاری در رفع معضلات اقتصادی و اجتماعی باشد .