۴۸ درصد صنایع تولید پارچه در استان اصفهان تعطیل شد

رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان با بیان اینکه واردات بی‌رویه و بسیاری مشکلات دیگر تار و پود نساجی اصفهان را درهم تنیده است گفت: ۴۸ درصد صنایع کوچک و متوسط تولید پارچه در استان اصفهان تعطیل شد.
به گزارش تسنیم، با پتانسیل بالای صنعت نساجی در کشور به جای صادرکننده بیشتر واردکننده منسوجات قاچاق هستیم و سود واردات قاچاق پارچه مانعی بر سر راه تولید داخلی شده و رشد روزافزون واردات بی‌رویه موانع تولید و نبود زیرساخت‌های نوین صنعت پارچه را به ورطه نابودی کشانده است.
اصفهان از دیرباز قطب صنعت نساجی ایران بوده و تولید انواع پارچه در 115 سال پیش این استان را در جهان به جایگاه نخست نساجی تبدیل می‌کند اما تولید پارچه که سالیانه به میزان زیادی به کشور وارد و قاچاق می‌شود چرخه حرکت کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی پارچه در استان را کند کرده است.
در روزگاران نه چندان دور کارخانجات بافندگی یکی از اصلی‌ترین منابع درآمدی مردم اصفهان به شمار می‌رفت و در کمتر از دو دهه نزدیک به 10 کارخانه بزرگ نساجی در این شهر راه‌اندازی شد اما سالیان سال است که تولید پارچه با هجمه واردات رسمی از گمرک و قاچاق اسم و رسم دیرینه را از دست داده و برخی تولیدکنندگان ایرانی هم از بازارهای جهانی دست کشیده‌اند و به مرور زمان ایران به خریدار تولیدات وارداتی تبدیل شده است.
از سوی دیگر گرایش مردم به خرید مصنوعات نساجی وارداتی متأسفانه ریشه فرهنگی دارد چرا که در حال حاضر برخی از تولیدکنندگان داخل با مارک خارجی اجناس خود را به فروش می‌رسانند اما همین اجناس با مارک داخلی در کشور خریدار ندارد. صنعت نساجی پارچه، صنعتی سودآور و استراتژیک در استان اصفهان به‌شمار می‏‌رود، امروزه واردات بی‌رویه، رکود، مالیات بر ارزش افزوده، بالا بودن نرخ سود تسهیلات، جرائم بانکی تار و پود نساجی اصفهان را درهم تنیده و نفس کارخانه‌های آن به شماره افتاده است.
بر همین اساس مقام معظم رهبری عنوان «حمایت از کالای ایرانی» را برای سال 97 اعلام کردند. پیش از این و در سال‌های قبل نیز رهبر معظم انقلاب بر حمایت از تولید، کار و سرمایه ایرانی تاکید کرده بودند، اما آن نتیجه مطلوب حاصل نشد. حالا با فراخوان «حمایت از کالای ایرانی»، آحاد ملت هم خطاب قرار گرفته‌اند تا با حمایت از تولیدات فرزندان خودشان، چرخ اقتصاد و زندگی خانواده ایرانی را به حرکت درآورند. به امید اینکه نگاه‌ مسئولان هم از دروازه‌های ورودی گمرک، به دستان توانمند جوانان کشورمان دوخته شود.
در همین راستا با احمد تقی‌زاده رئیس اتحادیه پارچه فروشان اصفهان گفت‌وگویی کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
واردات و قاچاق منسوجات تا چه میزان سبب بیکاری کارگران و تعطیلی واحدهای تولیدی صنعت پارچه شده است؟
تقی‌زاده: در سال‌های گذشته 625 مورد صنایع کوچک و متوسط تولید پارچه در استان اصفهان داشته‌ایم که 48 درصد آنها در دولت دهم تعطیل شده‌اند و اثرات آن از دولت قبلی آغاز شد و اکنون کارگاه تولیدی و صنعتی با 20 درصد ظرفیت خود فعالیت دارند، کارفرمایان با کاهش تولیدات و افزایش هزینه‌های جانبی توانایی پرداخت حقوق کارگران را ندارند و بسیاری از نیروهای انسانی بیکار و تعدیل شده‌اند.
براساس قانون در 10 سال گذشته سود حاصله برای تولیدکنندگان و فروشندگان پوشاک 20 درصد، پارچه‌فروشان 15 درصد و عمده‌فروشان پارچه 5 درصد بوده و در حال حاضر نرخ‌ها همانند گذشته‌ها است اما هزینه‌های جانبی، نرخ ارز، دستمزدها، مالیات‌ها و قیمت مواداولیه لحظه به لحظه با افزایش و تغییر روبه‌رو می‌شوند.
عدم واردات پارچه رقابت بین تولیدکنندگان را افزایش می‌دهد؟
تقی‌زاده: تولیدکنندگانی که در اصفهان نقشی در واردات پارچه دارند با رقابتی سالم سبب پیشرفت هم شده‌اند اما چنانچه رقابت را در سطح جامعه و مصرف تولید داخل با کیفیت مناسب خواستاریم باید بتوانیم بهترین مواداولیه را با کیفتی مطلوب تولید کنیم و در این شرایط دیگر کسی درصدد تامین از خارج کشور نیست چرا که دارای ریسک بالا و مستلزم هزینه‌های بسیاری است و خیلی از مسایل و مشکلات هم پیش می‌آورد و چه دلیلی وجود دارد به آن سمت حرکت کنیم.
چنانچه به گذشته‌های نه چندان دور بازگردیم می‌بینیم هر پارچه‌ای که تولید داخل داشته کمتر از خارج کشور وارد می‌شده و حتی در برخی مواقع به صفر هم می‌رسید. در حال حاضر 99 درصد فرم مدارس را از تولید داخل استفاده می‌کنیم.
آیا پارچه‌های برند ایرانی در بازار اصفهان شناخته شده‌ و کدام موانع سبب رقابت سالم و معرفی برندهای داخلی است؟
تقی‌زاده: برای معرفی برندهای تولید داخل برنامه‌ای را با صدا و سیمای مرکز اصفهان هماهنگ کردیم که این سازمان نهایت همکاری را کرده و زمان پیک برنامه‌های خود را برای ما لحاظ کردند، مقرر شد که هزینه‌ها را یک پنجم تا یک هشتم کاهش دهیم اما هیچ‌ کدام از واحدهای تولیدی حاضر به حضور در برنامه نشدند و گفتند چنانچه برای تولیدات و برند خود به این عرصه وارد شوند نخستین اداره‌ای که باید جوابگو باشند اداره مالیات است و اینها دست‌اندازهای تولید داخلی محسوب می‌شود، چرا تولیدکنندگان مطرح با برندهای مرغوب باید پنهانی فعالیت کنند و برندهای خارجی خودشان را به هر نحوی نشان دهند.
اگر ما نفت کشورمان را می‌فروشیم یقین داشته باشید آن افرادی که پول نفت را به ما می‌دهد همراه چند نفر که شاهد این قضایا هستند تمام آنها به نظاره نشسته‌اند که نقشه‌ها و راه‌هایی را برای بازپس‌گیری پول‌ها بکشند و سهم بازار ایران را از خودمان بگیرند، شرایط تولید کالاهای داخلی هم در همین مسیر قرار دارند.
کدام موانع بر کاهش تولیدات صنعت پارچه تاثیرگذار بوده است؟
تقی‌زاده: عدم تخصص و امکانات، نبود تجهیزات مدرن و نوین بخشی از موانع تولید محسوب می‌شود، واحدهای تولیدی برای بروز رسانی کالاهای خود باید از تولیدات سنتی فاصله بگیرند البته نخستین قدرت ما در تولید پارچه‌های فاستونی و ملافه‌ای با مرغوب‌ترین کیفیت است، اما اکنون به دلیل عدم فرهنگ‌سازی، کشور چین با کپی‌برداری از پارچه‌ ایرانی و حاشیه‌نگاری نام مطهری و مقدم در حال پیشی گرفتن است و متأسفانه مردم هم به سمت خرید کالاهای خارجی گرایش یافته‌اند.
کدام عوامل داخلی اقتصاد بر کاهش تولیدات صنعت پارچه تاثیرگذار بوده است؟
تقی‌زاده: مسئولان بارها متذکر شده‌اند که کالاهای قاچاق ضربه سنگینی بر پیکره واحدهای تولید داخلی است این موضوع را کاملاً قبول داریم، اما آیا مبحثی به عنوان جایگزین وجود دارد.
در این شرایط باید تولیدات داخلی آنقدر مطلوب باشد که ناخودآگاه واردکننده به سمت عرضه تولید داخل حرکت کند و با جلوگیری از واردات قاچاق فقط کالای ایرانی در فروشگاه‌ها و مغازه‌ها عرضه شود آیا دیگر مافیا تشکیل نخواهد شد خیر بلکه دچار معضلات دیگر می‌شویم و بازار سیاه اجناس خارجی توسط دلال‌ها و مافیای توزیع شکل می‌گیرد، زیرا بسیاری از جنس‌های خارجی نمونه داخلی آن را نداریم باید نمونه‌های داخل را تأمین و تولید کنیم بعد جلوی ورود کالای خارجی را بگیریم.
در مرحله نخست باید زیرساخت‌ها به نحو مطلوب ایجاد شود، اینکه از میانه راه جلوی اقدامی را بگیریم به جایی نخواهیم رسید، از ابتدا با شناخت نیازهای مردم و ایجاد زیرساخت لازم می‌توانیم از تولیدات داخلی حمایت کنیم.
آیا هم اکنون همانند گذشته پارچه‌های ایرانی از نوع لی فله‌ای به کشور ترکیه صادر و با قیمت گران‌تر وارد کشور می‌شود؟
تقی‌زاده: خیر دیگر مانند گذشته این پارچه با حجم بسیار بالا به ترکیه صادر نمی‌شود بلکه در داخل کشورمان دوخته و توزیع می‌‌شود و هم اکنون تعداد اندکی از کارخانه‌ها پارچه‌های فاستونی، ملحفه‌ای، پشمی و پتو صادر می‌کنند، تولیدکنندگان ماهری در کشور داریم و چنانچه رقابتی بین کشورها در تولید پوشاک و پارچه باشد بازهم ایران همانند گذشته‌های نه چندان دور بهترین را می‌تواند عرضه کند.
در حال حاضر پارچه‌های ملحفه‌ای، تیترون و ترگال با بهترین کیفیت در کارخانه‌های بروجرد و اردکان تولید می‌شود که کشور ژاپن هم نمی‌تواند آن را تامین کند، البته عمده این تولیدات در داخل کشورمان مصرف می‌گردد و درصد اندکی از این نوع پارچه‌ها به عراق و افغانستان که ضعیف‌تر از خودمان هستند صادر می‌شوند.
هم اکنون کشورهای آمریکا، اروپا و آلمان دیگر از این صنعت کناره گرفته‌اند و فقط آسیای شرقی، کره، اندونزی و ژاپن در تولید پارچه‌های مرغوب پیشی گرفتند و چنانچه موانع تولیدات داخلی رفع و زیرساخت‌ها فراهم شود تولیدکنندگان ما در آن کشورها می‌توانند با کالاهای تولیدی خود پیشی بگیرند.
برای حمایت از تولیدات داخلی باید با تغییر تعرفه واحدهای تولیدی، نرخ آنها را هم کاهش دهیم و دولت با پشتیبانی از واحدهای تولیدی مردم را به سمت خرید کالاهای ایرانی سوق دهد و نباید تمام اقدامات یکطرفه اجرایی شود.
با وجود تعرفه‌های بالا چرا مواد اولیه پارچه‌ها در داخل کشور تولید نمی‌شود؟
تقی‌زاده: از گذشته‌های دور به طرز سنتی چاپ بر روی پارچه در داخل کشور انجام می‌شد اما اکنون پرینتر چاپ مستقیم جهت پرینت بر پارچه‌ها در اصفهان، تهران و مشهد به نحو مطلوب صورت می‌گیرد و فقط درصد اندکی از این نوع پارچه‌ها وارد می‌شود، البته موادخام چاپ وارداتی بوده و مابقی اقدامات با هزینه‌های اولیه در داخل اجرایی می‌گردد و مواداولیه تولید پارچه هم از کشورهای کره، ژاپن، چین، اندونزی و ترک با قیمت بالای وارد می‌شوند.
برای تولید چادر مشکی به مواد خاصی به نام «دیپ شیپ» نیاز است که به دلیل شکنندگی بالای آن قابلیت تولید در داخل وجود ندارد و واردات این مواداولیه آنقدر مقرون به صرفه است که با هزینه‌های اندک می‌توانیم آنها را وارد کنیم، زیرا تجهیزات ما نوین و به روزرسانی نشده و باید با دنیا پیش برویم.
در سال‌های اخیر دلایل سرمایه‌گریزی از استان اصفهان چه بوده است؟
تقی‌زاده: افزایش مالیات، نبود زیرساخت‌های لازم، قوانین دست و پاگیر و عدم رفع موانع تولید اعم دلایل سرمایه‌گریزی سرمایه‌داران از استان اصفهان است، اکنون طلا‌فروشان اصفهانی به دلیل مالیات‌های سرسام‌آور به استان یزد، موبایل فروشان فعالمان به پایتخت و سازندگان مسکن هم به شمال کشورمان برای سرمایه‌گذاری رفته‌اند.
برای نمونه موبایل فروشی را در اصفهان می‌شناختم که باید در اصفهان برای ادامه فعالیت 4 میلیارد مالیات پرداخت می‌کرد و برای خروج از این فشار به پایتخت نقل مکان کرد و می‌گفت در تهران با چند صد میلیون پرداخت مالیات 8 برابر اصفهان مشغول به کار است، با این شرایط سخت استان اصفهان به عنوان شهری کهن در تمام زمینه‌ها چه خواهد شد، اصفهان اندک اندک دارد می‌میرد و فریادرسی هم ندارد.
زیرساخت‌های ما مشکل دارد تهدیدها را باید برای فعالیت واحدهای تولیدی کاهش دهیم آن زمان دیگر گذشته که کالاهای خود را بدون تنوع تولید و تکرار کنیم، اکنون عرضه تولیدات به بازاریابی قوی نیازمند است نه اینکه چینی‌ها به دنبال ضعف‌ها و نیازهای ما باشند و آنها را با بدترین کیفیت تولید و توزیع کنند.
اکنون فرصت بسیار مناسبی است که نیروهای متخصص خود را برای تأمین نیازهای کشورهای عراق و افغانستان بفرستیم و از این فرصت‌ها برای عرضه تولیدات خودمان استفاده کنیم زیرا ما در کشور، شهر و استان به دلیل وجود موانع دست و پاگیر نمی‌توانیم با عبور از چالش‌ها موفق عمل کنیم.
چنانچه موانع تولید رفع و زیرساخت‌های لازم فراهم و قوانین دست و پاگیر برطرف شود تولیدات داخلی هم افزایش می‌یابد، چرا باید خارجی‌ها و چینی‌ها برای ما بازارسنجی کنند و کشور چین تولیدات بی‌کیفیت خود را برایمان عرضه کند، باید با حل معضلات فعلی بازارسنجی و نیاز بازار داخلی را خودمان جستجو کرده و بسترهای توسعه را ایجاد کنیم.
برای نمونه 100 درصد چادر مشکی مصرفی کشور وارداتی است و سالیانه 150 میلیون دلار ارز از کشورمان خارج می‌شود، زیرا ایران نخستین مصرف کننده چادر مشکی در دنیا محسوب می‌شود، اما تاکنون با وجود وعده‌های مسئولان برای احداث کارخانه این نوع پارچه تاکنون اقدامی اجرایی نشده است.
بخش خصوصی تا چه میزانی می‌تواند در پیشبرد اهداف واحدها و کارخانه‌های تولید داخلی نقش داشته باشند؟
تقی‌زاده: فقط کافی است دست بخش خصوصی را باز بگذارند زیرا با ظرفیت‌های بالا تشنه درآمد و فعالیت هستند چنانچه یکبار آنها را حمایت کنند چنان رقابتی در بینشان ایجاد می‌شود که واحدهای تولیدی را هم به رقابت دعوت می‌کنند.
هم اکنون تولیدکنندگان خصوصی برای سفارش تولیدات خود به کشورهای چین و امارات رفته‌اند و آنها هم با اخذ هزینه‌های مناسب سفارشات تولید را ارسال می‌کنند، سئوالی پیش می‌آید که چرا این اقدامات نباید در داخل کشورمان اجرایی شود، زیرا تکنولوژی نوین و زیرساخت‌های لازم نداریم و باید از سد خیلی موانع عبور کنیم و تا از تمام این سدها گذر نماییم دیگر هیچ‌گونه انگیزه‌ای نمانده که در بازار رقابت‌ تولیدات ادامه راه دهیم.