اصفهان معیاری برای مهاجرپذیری ندارد
نقاط بحرانی و مناطق بی‌دفاع شهری اصفهان در حال افزایش است
رشد فزاینده شهرنشینی پدیده نوظهور است که در نبود برنامه‌ریزی منسجم و اصولی و نداشتن چشم‌انداز مدون در ابعاد مختلف برای تحقق زیست شهر، مشکلات بسیاری را برای شهرها و ساکنان آن به دنبال داشته است.
به گزارش ایرنا، بر اساس سرشماری سال ۹۰، جمعیت استان اصفهان چهار میلیون و ۸۷۹ هزار و ۳۱۲ نفر یعنی دست‌کم پنج میلیون نفر بوده است. در این میان، منطقه پنج شهرداری اصفهان با ۱۰ هزار و ۵۹۲ مهاجر مرد و بیش از ۱۰ هزار مهاجر زن رتبه نخست مهاجرپذیری را در بین ۱۵ منطقه اصفهان به خود اختصاص داده است. این اعداد و ارقام تنها مربوط به سال ۱۳۹۰ بود؛ یعنی فقط بخشی از مهاجرانی که در سال‌های اخیر به اصفهان وارد شدند. در زمان حاضر بر اساس تازه‌ترین بررسی‌های آماری، شاهین‌شهر و میمه، بالاترین نرخ مهاجرپذیری را در میان شهرستان‌های استان دارد و پس‌ازآن، کاشان، لنجان، برخوار و خمینی‌شهر قرار دارند. این بررسی‌ها نشان می‌دهد بالاترین نرخ مهاجر فرستی مربوط به شهرستان اصفهان بوده که بیشتر این مهاجرت‌ها از شرق آن بوده است. پس از اصفهان، شهرستان‌های فریدن، سمیرم، فلاورجان، فریدون‌شهر و تیران و کرون بالاترین نرخ‌های مهاجر فرستی را داشته‌اند. بر اساس نتایج سرشماری سال ۹۵، شهرستان‌های دهاقان، چادگان، فریدن، فریدون‌شهر و بویین و میاندشت اکنون با نرخ رشد منفی و پیر شدن جمعیت مواجه هستند.
نگرش اشتباه، نتیجه چالش در کلانشهرها
معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان در این مورد گفت: یکی از علت‌هایی که کلان‌شهرهای کشور دچار چالش شده‌اند نگرش‌های اشتباه است که در مدیران، متخصصان، صنوف و عامه مردم وجود دارد و سیستم آموزشی از سنین پایه تا سطوح بالاتر ما به وظیفه آموزشی خود درست عمل نکرده است. علیرضا صلواتی با بیان اینکه مدیریت شهری از تجارب دیگران استفاده نمی‌کند، افزود: نه‌تنها از تجربیات دنیا بلکه از تجربیات سایر شهرها هم استفاده نمی‌شود و شهرها یک سری راه‌ها را به اشتباه رفته‌اند و باز ما همان راه‌ها را می‌رویم. او تصریح کرد: در چهار دهه گذشته در کشور بافت سنتی و تاریخی شهرها از بین رفته است، خیابان‌ها تعریض شده و شهرها از هویت اصیل خود دور شده‌اند. او با بیان اینکه سرانه مالکیت خودرو در کلانشهرها افزایش یافت، ادامه داد: ما در سرانه مالکیت خودرو هنوز به کشورهای توسعه‌یافته نرسیده‌ایم اما بااین‌حال به مشکلات عدیده‌ای دچار شده‌ایم. معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان بیان کرد: با سیاست‌گذاری‌های اشتباه چند دهه قبل که مردم را به سمت خودرو سواری تشویق کردیم بزرگترین چالش زیست‌محیطی را در کشور برای خود ایجاد کردیم، در سال ۷۸ طول سفر شهروندان اصفهانی ۹ کیلومتر در روز بود که این میزان به ۲۱ کیلومتر در سال ۹۰ رسید که این سفرها به‌صورت تصاعدی با خودرو صورت می‌گیرد. او از نبود مدیریت یکپارچه و همکاری جمعی در مدیریت شهر و شهرداری ابراز تأسف کرد. معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان بر بازطراحی خیابان‌های شهر اصفهان تأکید کرد و گفت: باید به سمت ایجاد پیاده راه‌ها در سطح شهر رفته و یک خط برای دوچرخه‌ها در همه خیابان‌های اصفهان طراحی شود. او افزود: برای تغییر نگرش، زمینه‌سازی ذهنی و مطالبه گری شهروندان به کمک رسانه‌ها نیازمندیم. صلواتی با بیان اینکه ما به سرویس پاک حمل‌ونقل عمومی احتیاج داریم، افزود: ارتباط محلات به‌صورت پیاده راه و احیای محلات و خرده‌فروشی‌ها برای شهر تاریخی و فرهنگی و گردشگری اصفهان بسیار الزامی است.
مهاجرپذیری، کلانشهر اصفهان را آسیب‌پذیر کرد
رئیس کمیسیون امور اجتماعی و محیط‌زیست شورای شهر اصفهان گفت: به شهری کلانشهر گفته می‌شود که منطقه وسیعی با جمعیت زیاد را در برگرفته و زیست پذیر باشد بنابراین به اعتقادم اصفهان یک شهر شلوغ است نه یک کلانشهر زیرا امروز بخش زیادی از مناطق اصفهان هیچ همخوانی و سنخیتی با مناطق مرکزی شهر ندارد و این یک آسیب جدی برای شهر اصفهان است. این آسیب‌شناس اجتماعی به لزوم برنامه‌ریزی و طراحی برنامه‌های کاربردی اشاره کرد و افزود: هم‌اکنون ۶ منطقه حاشیه‌نشین با ۴۰۰ منطقه بحرانی از این نظر در اصفهان وجود دارد و چنانچه برنامه درستی نداشته باشیم ظرف چند سال آینده این مناطق به‌شدت افزایش پیدا می‌کند. محمدی افزود: با وجود دانشگاه اصفهان تاکنون سه مرتبه حلقه ترافیکی شهر اصفهان جابجا شد در زمان حاضر روی حلقه چهارم ترافیکی هستیم و این حلقه‌های ترافیکی به‌خوبی و برای چندین دهه طراحی و مدیریت نشده است. او با اشاره به اینکه شهر اصفهان امروز شرایطی پیداکرده که مناطق زیست پذیر آن برای همه شهروندان نیست، ادامه داد: شهر اصفهان به هر قیمتی رشد کرده و به مشکل در بارگذاری‌های جمعیتی دچار شده است. این عضو شورای اسلامی شهر اصفهان تصریح کرد: خوراسگان به اصفهان ملحق شده ولی مانند بافت مرکزی شهر برخوردار نشده است. او این امور را نتیجه سو مدیریت و سو تدبیری است که در مدیریت کلانشهر اصفهان شاهدیم و حس تعلق و مطالبه گری شهروندان دچار تغییر شده و کاهش یافته است. محمدی بین کرد: باورهای مردم تغییر یافته است و اکنون ۶۵ درصد شهروندان، گردشگران را مزاحم می‌دانند. او یکی از مشکلات عمده اصفهان به‌عنوان یک شهر آسیب‌پذیر را مهاجرپذیری آن دانست که هیچ معیاری برای پذیرش مهاجر و هیچ برنامه‌ای برای بارگذاری جمعیتی مهاجران ندارد. او افزود: نقاط بحرانی و مناطق بی‌دفاع شهری از لحاظ اجتماعی در شهر اصفهان در حال افزایش است.
شهرنشینی معلول توزیع نامتوازن امکانات
یک کارشناس ارشد مدیریت شهری اصفهان با بیان اینکه تجارب جهانی مؤید وجود رابطه مثبت بین شهرنشینی و توسعه است، اظهار داشت: بدیهی است که این جمعیت گسترده و روبه رشد، به مسکن، شغل، خدمات شهری و غیره نیاز دارند و عدم تطابق بین رشد جمعیت؛ شهرنشینی و نیازهای رو به گسترش این جمعیت، باعث بروز مشکلات عدیده‌ای نظیر حاشیه‌نشینی خواهد شد. فرنوش نکویی افزود: مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهد عوامل سیاسی، جنگ و ناامنی، عوامل اقتصادی؛ محیطی و اجتماعی (درآمد پایین کشاورزی، تغییر در الگوی کشاورزی، تغییرات آب و هوایی، تغییر در محیط‌زیست) و جذابیت‌های شهری (درآمد بالا در شهر، فرصت‌های شغلی بیشتر، شبکه امن اقتصادی، سهولت دسترسی به خدمات اجتماعی، تحصیل و بهداشت و درمان، کشش و جذابیت) از مهم‌ترین دلایل رشد شهرنشینی عنوان‌شده است. به گفته او مطالعه و بررسی شهر و شهرنشینی در ایران نیازمند تحلیل علل رشد شتابان و سریع، مطالعه روندها و مکانیزم‌های تحول شهرنشینی در مناطق مختلف و بررسی پیامدهای ناشی از شهری شدن جامعه ایران است. این کارشناس توزیع غیر متوازن و غیرعادلانه امکانات و زیرساخت‌ها را عامل مهمی در رشد شهرنشینی دانست و افزود: مادامی‌که توسعه و تنوع فقط در بستر شهرهای بزرگ رخ می‌دهد و روستاها و شهرهای کوچک‌تر راکد باقی می‌مانند مهاجرت و تمایل به سکونت در کلانشهرها نیز ادامه دارد که این مسئله در درازمدت موجب پیدایش شهرهای پنهان یا همان پدیده حاشیه‌نشینی خواهد شد که مشکلات و چالش‌های خاص خود را به همراه دارد. نکویی تصریح کرد: توزیع نابرابر امکانات و منابع بین قطب‌های برخوردار و محروم کشور بر شدت این مسئله افزوده است، بنابراین طرح آمایش سرزمین باید به‌طورجدی موردتوجه برنامه ریزان قرار بگیرد.