زاینده‌رود خاموش شد غول فرونشست بیدار!
هر روز گوشه‌ای از شهر اصفهان خبری از فرونشست یا فروریزش به گوش می‌رسد. در همین چند روز گذشته چندین بار خبر شکستگی لوله فاضلاب در خیابان‌های شهر منتشر شد. دیروز هم در خیابان پروین در اثر شکستگی لوله فاضلاب شاهد ریزش دیگری در منطقه ۱۰ اصفهان بودیم. منطقه‌ای که در سال پیش شاهد بزرگ‌ترین چاله فرونشست در میان اتوبان شهید آقابابایی بود که به خیر گذشت. امروز بار دیگر جریان زاینده‌رود به روی بستر رودخانه بسته می‌شود و در روزهای آینده خشکی به پهنه آن باز می‌گردد؛ اما این فرونشست است که همچنان در اصفهان می‌تازد و هیچ مانعی جلوی پیشرفت آن را نمی‌گیرد
هر روز گوشه‌ای از شهر اصفهان خبری از فرونشست یا فروریزش به گوش می‌رسد. در همین چند روز گذشته چندین بار خبر شکستگی لوله فاضلاب در خیابان‌های شهر منتشر شد. دیروز هم در خیابان پروین در اثر شکستگی لوله فاضلاب شاهد ریزش دیگری در منطقه ۱۰ اصفهان بودیم. منطقه‌ای که در سال پیش شاهد بزرگ‌ترین چاله فرونشست در میان اتوبان شهید آقابابایی بود که به خیر گذشت. امروز بار دیگر جریان زاینده‌رود به روی بستر رودخانه بسته می‌شود و در روزهای آینده خشکی به پهنه آن باز می‌گردد؛ اما این فرونشست است که همچنان در اصفهان می‌تازد و هیچ مانعی جلوی پیشرفت آن را نمی‌گیرد و غول نشست زمین در اصفهان همچنان بیدار است. سال گذشته حدود ۲۰ مورد فروریزش در اصفهان داشتیم که بیشتر آن در جنوب اصفهان نزدیک خیابان نظر، میر، حکیم نظامی و... رخ‌داده است. در منطقه کجان اصفهان و چند محله دیگر در همین سه ماه گذشته شاهد چند فروریزش بودیم. طبق پیش‌بینی‌ها هرچه به سال ۱۴۰۹ و ۱۴۱۵ نزدیک شویم، این فروریزش‌ها بیشتر می‌شود. تحقیقات سازمان زمین‌شناسی نشان می‌دهد که به لحاظ مساحت درگیر، استان اصفهان در رتبه اول فرونشست است و به لحاظ ریسک بالا، شهر اصفهان پرریسک‌ترین شهر فرونشست است.
۷۶۰ هزار واحد مسکونی با پالایشگاه و فرودگاه و شهرک‌های صنعتی در اصفهان خطر فرونشست را جدی‌تر می‌کند. کنار ریل راه‌آهن اصفهان_ شیراز که از منطقه مهیار رد می‌شود، ترک‌های فرونشست به‌وضوح دیده می‌شود.
اصفهان یک زلزله ۵ ریشتری می‌خواهد تا زمین به یکباره همه چیز را در خود ببلعد و زندگی ۲.۵ میلیون نفر را به مخاطره بیندازد.
متأسفانه در سال‌های گذشته در بستر رودخانه نیز تغییراتی به وجود آمده است. شیب را زیاد کرده‌اند و همین تغییر شیب اجازه نفوذ آب به بستر رودخانه را نمی‌دهد. عددها نشان می‌دهد که آبخوان شهر اصفهان در حال متراکم‌تر شدن است و هر روز به مرگ آبخوان نزدیک می‌شویم؛ با مرگ آبخوان دیگر مهم نیست که چقدر آب وارد آن خواهد شد. به‌خاطر برداشت‌های زیادی که تاکنون از آبخوان انجام شده در حال حاضر با کسری سه میلیارد مترمکعبی در آن مواجهیم.
طبق گفته کارشناسان ناترازی آبخوان‌های اصفهان ۱۳ و نیم میلیارد مترمکعب است. این به این معناست که برداشت از آبخوان به همین میزان بیش از ورودی به آن است. بااین‌وجود نمی‌توان امید داشت که با ۲۰۰ میلیون مترمکعب آبی هم که از دریای عمان به اصفهان می‌رسد بتوان بحران فرونشست در اصفهان را حل کرد.
اگر وضعیت به همین شکل ادامه پیدا کند تا سال ۱۴۱۵ دیگر آبی در آبخوان نخواهد ماند، تازه این در حالی است که هیچ چاه تازه‌ای حفر نشود؛ اما اگر باز هم چاه حفر شود در سال ۱۴۰۹ دیگر آبی وجود نخواهد داشت.
اگر کاری نکنیم، به‌هیچ‌وجه نمی‌توان فرونشست را متوقف کرد، تنها می‌توان با جاری بودن زاینده‌رود و بدون دست‌بردن در کف رودخانه و توقف برداشت‌ها از آبخوان فرونشست را کنترل کرد. ما باید حقابه اصفهان را بدهیم.
امروز حیات اصفهان به مخاطره افتاده است. خطری که زنگش هر روز با ریزش قسمتی از خیابان‌ها و ترک‌ها در سازه‌های تاریخی و شهری هویدا می‌شود.
همه ما باید این را بدانیم که پیش از اینکه آب را صرف مصارف دیگری کنیم، برای کاهش ناترازی آبخوان و جبران کسری از آن استفاده کنیم تا شاید بتوانیم جلوی پیشرفت و به کما رفتن حیات اصفهان را بگیریم.
