پرونده‌ای تکراری در آسیا؛ وقتی مسائل غیرفنی حق میزبانی را نقض می‌کند
سوابق، اسناد و حذف فوری: تبعات انصراف موهان باگان از نبرد با سپاهان و حکم قاطع AFC
دیدار تیم‌های سپاهان اصفهان و موهان باگان هند در لیگ قهرمانان آسیا ۲ به دلیل امتناع مجدد نماینده هند از سفر به ایران با بهانه‌های امنیتی، به طور رسمی لغو شد. این رویداد که در سپتامبر ۲۰۲۵ رخ داد، نه تنها یک بازی مهم را مختل کرد، بلکه پرونده‌ای حقوقی-انضباطی را در AFC گشود. کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) بلافاصله با صدور بیانیه‌ای، تیم هندی را از مسابقات حذف و تمامی امتیازات قبلی آن را بی‌اثر اعلام کرد. باشگاه سپاهان، ضمن تأکید بر آمادگی کامل ورزشگاه نقش‌جهان و فراهم بودن شرایط امنیتی مشابه دیدارهای دیگر نمایندگان ایران، خواستار اعمال جریمه سنگین (حداقل ۵۰ هزار دلاری) و اعطای ۳ امتیاز به خود شد. این دومین بار است که موهان باگان از سفر به ایران خودداری می‌کند که تبعات آن، فراتر از نتیجه یک بازی، بر آینده میزبانی تیم‌های ایرانی در آسیا تأثیرگذار است.
ریشه‌های این اتفاق به سابقه طولانی تیم‌های ایرانی در فوتبال آسیا و تلاش‌های مستمر آنها برای حفظ و ارتقای استاندارد میزبانی بازمی‌گردد. باشگاه سپاهان اصفهان به عنوان یکی از پرافتخارترین نمایندگان ایران در قاره کهن، همواره با مدیریت حرفه‌ای و زیرساخت‌های پیشرفته، تلاش کرده تا میزبانی‌های سطح بالایی را در ورزشگاه نقش‌جهان فراهم کند. این باشگاه در دوره‌های مختلف به مراحل عالی لیگ قهرمانان آسیا راه یافته و تلاشش بر این بوده که با رعایت کامل قوانین بین‌المللی، مسابقات را در فضایی امن و فرهنگی برگزار کند.
سابقه درخشان سپاهان و تکرار انصراف‌ها
با این حال، تاریخچه سپاهان در آسیا نیز گاه با چالش‌های غیرفنی همراه بوده است. یکی از بارزترین آنها، مربوط به تیم موهان باگان هند است. این تیم، نه تنها در این دوره، بلکه پیش‌تر در سال‌های اخیر نیز به بهانه‌های امنیتی از سفر به ایران برای دیدار با نمایندگانی چون تراکتورسازی تبریز خودداری کرده است. این تکرار نه تنها بر نظم فنی مسابقات، بلکه بر حقوق مسلم میزبانی ایران خدشه وارد کرده و واکنش سریع نهادهای قاره‌ای را در پی داشته است.
لغو رسمی دیدار: آمادگی کامل اصفهان در برابر بهانه‌های هند
دیدار سپاهان و موهون باگان که قرار بود در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۵ (۸ مهر) در اصفهان برگزار شود، به دلیل عدم حضور تیم هندی، رسماً لغو شد. این اتفاق پس از برگزاری جلسه هماهنگی مسابقه، که با حضور ناظران AFC و تمام عوامل برگزاری ایرانی انجام شده بود، به تأیید رسید.
رئیس ستاد آسیایی باشگاه سپاهان، هومن فیروزی، ضمن ابراز تأسف از لغو این مسابقه مهم، خاطرنشان کرد: «تمامی شرایط امنیتی، انتظامی و فرهنگی برای برگزاری مسابقه در سطح استاندارد فراهم شده بود.» وی تأکید کرد که در همین زمان، تیم‌های دیگر ایرانی همچون تراکتور و استقلال بدون هیچ مشکلی میزبان تیم‌هایی از امارات و بحرین بودند، که این خود اثباتی بر وجود امنیت پایدار در شهرهای میزبان ایران است.
هومن فیروزی در خصوص پیگیری حقوقی این موضوع گفت: «از کنفدراسیون فوتبال آسیا خواستار رسیدگی به این موضوع هستیم و حتما AFC طبق مقررات، موضوع را بررسی می‌کند و کمیته انضباطی AFC کار نامشخص هند را رسیدگی خواهد کرد.» او همچنین تأکید کرد که باشگاه فولاد مبارکه سپاهان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین باشگاه‌ها، همواره بهترین میزبانی‌ها را در سطح آسیا داشته و مسئولان استانی و عوامل برگزاری، آمادگی کامل خود را برای برگزاری بازی در ورزشگاه نقش‌جهان اعلام کرده‌اند.
ابعاد امنیتی و سیاسی: فراتر از مسابقه فوتبال
باشگاه موهون باگان هند، دلایل رسمی خود برای عدم حضور را نگرانی‌های امنیتی ناشی از تنش‌های گسترده منطقه‌ای اعلام کرده و ادعا شده است که این نگرانی‌ها، به‌ویژه در مورد بازیکنان خارجی تیم (مثل اتباع استرالیا)، توسط دولت‌های متبوع آنها نیز مطرح شده است. موهان باگان حتی درخواست برگزاری بازی در کشور ثالث را داشت که این درخواست توسط AFC قاطعانه رد شد.
از منظر تحلیل سیاسی-ورزشی، این امتناع در بستر تحولات منطقه و تهدیدات متقابل پس از تشدید تنش‌ها میان ایران و اسرائیل رخ داده است. در حالی که ایران به عنوان میزبان قانونی و رسمی مسابقات دارای تأیید نهادهای بین‌المللی است، تیم‌های رقیب ایرانی از این فضای پرتنش برای اعمال فشار جهت تغییر محل میزبانی استفاده کرده‌اند. با این حال، مقاومت AFC در برابر این فشارها و اصرار بر حفظ حق میزبانی ایران تا پیش از لغو رسمی، یک پیروزی دیپلماتیک-ورزشی برای ایران محسوب می‌شد که در نهایت با انصراف تیم هندی، جای خود را به پیگیری حقوقی داد.
پیامدهای فنی و انضباطی: حذف فوری نماینده هند
کنفدراسیون فوتبال آسیا (AFC) بلافاصله پس از عدم حضور قطعی موهون باگان در اصفهان، با صدور بیانیه‌ای قاطع، تصمیمات انضباطی خود را اعلام کرد:
۱. حذف رسمی از مسابقات: AFC تیم موهون باگان را به عنوان تیمی که از مسابقات انصراف داده، اعلام کرد و ضمن حذف این تیم از مسابقات لیگ قهرمانان آسیا ۲، تمامی امتیازات و گل‌های قبلی آن (شکست در بازی نخست) در جدول گروه نیز بر اساس ماده ۵.۶ و ۸.۳ مقررات لیگ قهرمانان آسیا، بی‌اثر اعلام شد. نتیجه این اقدام، سه‌تیمی شدن گروه C است.
۲. جریمه سنگین مالی و فنی: با ارجاع پرونده به کمیته انضباطی AFC، انتظار می‌رود سپاهان بر اساس سابقه مشابه (دیدار با تراکتور)، با نتیجه ۳ بر صفر پیروز اعلام شود. این موضوع به معنای کسب ۳ امتیاز فنی توسط سپاهان است. همچنین، مطابق قوانین، موهون باگان حداقل مشمول جریمه نقدی ۵۰ هزار دلاری خواهد شد و احتمالاً برای یک یا چند فصل از حضور در رقابت‌های آسیایی منع می‌شود. این جریمه‌های سنگین، پاسخی به برهم زدن نظم مسابقات و نقض آیین‌نامه‌ها است.
آینده میزبانی و مسئولیت دیپلماتیک ورزشی
لغو تکراری مسابقات به بهانه‌های امنیتی، زنگ خطر را برای آینده میزبانی تیم‌های ایرانی در آسیا به صدا درآورده است. اگرچه فدراسیون فوتبال ایران تلاش کرده است تا با مستندات امنیتی قوی، به AFC اثبات کند که ایران میزبان مطمئنی است و هواداران به شدت پشت تیم‌های ایرانی هستند، اما این رخداد به یکی از مسائل حساس در روابط ورزشی-سیاسی منطقه تبدیل شده است.
باشگاه موهون باگان هند، در اقدامی حقوقی، درخواست خود را برای رسیدگی در دادگاه حکمیت ورزش (CAS) نیز مطرح کرده است. این در حالی است که رسانه‌های هندی نیز از اقدام باشگاه خود انتقاد کرده و آن را "فرار" از مسئولیت‌های آسیایی دانسته‌اند.
در نهایت، این رویداد مهم نقطه‌عطفی است برای نهادهای ورزشی ایران، سیاستگذاران و دیپلمات‌ها تا در تعاملات ورزشی بین‌المللی، شرایط حساس منطقه و پیامدهای گسترده آن را با هوشمندی مدنظر قرار دهند و با دیپلماسی قوی‌تر، حق میزبانی تیم‌های ایرانی را در آسیا حفظ کنند تا فوتبال ایران بتواند در فضایی سالم و بدون حاشیه به رقابت بپردازد.