آمارها هنوز هم بیمارند!

حسن روانشید- اصفهان امروز: برای بهره‌برداری از آمار در راه اهداف بلندمدت برنامه‌ریزی جوامع در قرن اخیر سازمان‌ها و نهادهای عریض و طویلی با بودجه‌های کلان در سراسر دنیا ایجاد شده که بعضی از آنها وابستگی تنگاتنگی با سیاست‌های جهانی دارند. اما معدودی اگرچه پشتوانه مالی و اجرایی چندانی ندارند اما برداشت‌هایشان مستند بوده و تا حدودی می‌توان به حاصل کار آنها اعتماد و بر اساس آن برنامه‌ریزی کرد. در این مقوله تصمیم به معرفی مؤسسات انتفاعی، غیرانتفاعی و یا وابسته به نظام‌ها نیست بلکه هدف نتایجی است که می‌توان از تلاش‌های آنها گرفت و براین اساس برنامه‌ریزی کرد. زیرساخت برنامه‌های دولت‌ها در 40 سال گذشته همین آماری بوده است که نهادهایی مثل آمار کشور ارائه می‌داده‌اند که البته برگرفته از گزارش‌های دیگر مؤسسات از قبیل سازمان برنامه‌وبودجه، سازمان ثبت‌احوال، سازمان ثبت‌اسناد و دیگر وزارتخانه‌ها و ارگان‌هایی است که باید مورد اعتماد و اطمینان باشند. اما در دهه جاری بارها به ضدونقیض‌هایی که در ارائه آن ایجاد شده رسیده‌ایم و دیده‌ایم که برای نمونه پیرامون رکود اقتصادی یا تورم، گزارش‌های متناقضی از سوی بانک مرکزی و سازمان آمار کشور و همچنین وزارت امور اقتصادی و دارایی داده شده که نیازمندان را در زمینه‌های اجرا به چالش می‌کشیده است که ندانند کدام‌یک را ملاک قرار دهند. به‌تازگی آماری 100 ساله تحت عنوان «روند رخداد ولادت در یک سده اخیر» از سوی مجموعه‌ای از مراجع ثبتی کشور با این شرح: احصائیه و سجل احوال مملکتی که در سال ۱۲۹۷ تأسیس شد از همان آغاز جمعیت و تعداد آن یکی از اهداف اصلی دولت از تأسیس این نهاد بود اما آمار ولادت رخداده در سال‌های سده اخیر برای نخستین بار از پایگاه اطلاعات جمعیت کشور استخراج شد، منتشر شد. در پوستری گلاسه و چهار رنگ به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشرشده که بررسی ابعاد آن با اماواگرهایی روبروست و برای نمونه ستون «آمار بازبینی ورودی ازدواج و طلاق» آن در حدفاصل سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ روند نزولی را نشان می‌دهد درحالی‌که بعضی از گزارش‌های اعلام‌شده از رسانه ملی حاکی از افزایش قابل‌توجه طلاق در یکی دو سال اخیر است!

ادامه دارد