بورس برای همه
انجام فعالیت‌های اقتصادی در هر بستری همواره با باورهایی همراه است که ممکن است درست یا غلط باشد. باید توجه داشت همان‌قدر که باورهای صحیح می‌تواند ما را در جهت نیل به اهداف فعالیت و سرمایه‌گذاری‌مان یاری کند، باورهای غلط می‌تواند ما را از دست یافتن به مقاصد خوبمان دور کند.
احمدرضا منزه: برای معامله در بازار بورس اوراق بهادار نیز همچون هر کسب‌وکاری، باورهای غلطی وجود دارد که سبب شده بسیاری افراد از این بازار گریزان باشند یا با نگرانی به معامله در این بازار بپردازند.
بدیهی است که هر سرمایه‌گذاری علاوه بر سودهای احتمالی، می‌تواند ضرر و زیان‌هایی هم به همراه داشته باشد و مخاطراتی از قبیل شرایط اقتصادی و سیاسی می‌تواند آن را با ریسک‌هایی مواجه کند؛ اما باورهای غلط عقایدی هستند که عموما بدون در نظر گرفتن جنبه تخصصی و از منظر احساسی بیان می‌شود و جز ایجاد نگرانی و استرس هیچ دستاوردی ندارند.
به عقیده بسیاری از کارشناسان بازار سرمایه، یکی از باورهای غلط سرمایه‌گذاری در بورس این است که برخی از صاحبان سرمایه، سرمایه‌گذاری در بورس را به‌مثابه یک قمار می‌دانند؛ قماری که در صورت خوش‌شانس بودن سرمایه‌گذاران با سودآوری و در صورت بدشانسی نیز با ضرر و زیانی جبران‌ناپذیر همراه خواهد شد؛ اما به نظر کارشناسان بازار سرمایه، چنین باوری ازاین‌جهت اشتباه است که سرمایه‌گذاری در این بازار اگرچه با ریسک‌هایی همراه است (که البته امری کاملا طبیعی است)؛ اما سهامداران می‌توانند از طریق روش‌های مختلف این ریسک‌ها را شناسایی و مدیریت کنند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاری خود را نزدیک به صفر رسانند.
این موضوع نشان می‌دهد که فاکتور خوش شانسی و یا بد شانسی تعیین‌کننده سود و زیان سرمایه‌گذاری نیست و سهامداران می‌توانند از طریق تحلیل‌های مختلف و مناسب، بازار سرمایه را پیش‌بینی کرده، در صورت پیش‌بینی درست و مثبت، اقدام به سرمایه‌گذاری کنند و با سودآوری مناسبی نیز همراه شوند. سهامداران با مطالعه روش‌های موجود در کاهش ریسک معاملات، می‌توانند ضمن شناسایی و مدیریت ریسک‌های مختلف در سرمایه‌گذاری، با خیال آسوده‌تری نسبت به خریدوفروش سهام اقدام نمایند.
یکی دیگر از باورهای غلط این است که برخی افراد بر این باورند که ورود به بازار بورس یعنی پولدار شدن یک شبه! در این جا باید گفت واضح است که علت ورود افراد به بازار بورس اوراق بهادار مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگر، کسب سود و منافع است؛ اما «نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود»
گاهی از اطرافیان شنیده‌ایم که فردی سهم خاصی را خریده و پولدار شده است. این اتفاق حاصل سرمایه‌گذاری یک روزه این فرد نیست. او نیز مدتی در بازار تلاش کرده، وضعیت شرکت‌ها را مطالعه کرده، به شناسایی و مدیریت ریسک‌های موجود پرداخته، با بزرگان بازار و اهل فن مشورت کرده، از هیجانات زودگذر و کاذب اجتناب نموده و سهمی را خریده که سود مناسبی را عاید او کرده است؛ بنابراین در این مسیر تلاش کرده و سود کسب شده نتیجه درایت و کوشش او بوده است. باید بپذیریم که اگر به دنبال موفقیت هستیم، باید تلاش کنیم.
موضوع مهم دیگری که لازم است حتما به آن توجه شود این است که معامله در بورس با وام بانکی یا قرض می‌تواند اقدامی خطرناک باشد. توصیه اغلب کارشناسان خبره بر این است که با پول مازاد خود معامله کنید، نه با پول وام و نه با پولی که برای امرارمعاش قرار داده‌اید چون ممکن است سود دلخواه بر اثر عوامل متعدد به دست نیاید و این‌گونه مسائل و معضلات بعدی ایجاد شود. برای همین توصیه می‌شود همواره از پول مازاد خود در سرمایه‌گذاری استفاده کنید.
تغییر مکرر چیدمان پرتفوی و معامله به سبک نوسان‌گیران از دیگر اقداماتی است که می‌تواند باعث بروز مشکلاتی برای افراد تازه‌وارد در بورس شود.
باید بدانیم که نوسان‌گیری نوعی از روش معامله است که اصول خود را دارد و هر کسی نمی‌تواند در بدو ورود به بازار بورس با استفاده از این روش، سود کسب کند. در حقیقت خریدوفروش مکرر سهام‌های موجود در پرتفوی، برای تازه‌واردان و حتی کسانی که تجربه کافی در نوسان‌گیری ندارند، سود چندانی در پی نداشته و حتی می‌تواند موجب تحمیل کارمزد بیشتر (که حاصل از افزایش دفعات معامله است) شود.
یکی از باورهای اشتباه دیگر این است که بسیاری از افراد بر این باورند، سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار نیازمند داشتن سرمایه‌ای زیاد است و چون در حال حاضر ما این سرمایه را در اختیار نداریم، پس توانایی سرمایه‌گذاری در این بازار را نخواهیم داشت! اما در حقیقت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه به‌گونه‌ای دیگر است و اتفاقا سرمایه‌گذاران با هر سرمایه‌ای حتی بسیار اندک می‌توانند با کمک کارگزاری‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کنند.
یکی دیگر از باورهای غلطی که برخی مواقع گریبان‌گیر سهامداران می‌شود، این است که آن‌ها در کارگزاری‌ها و یا حتی گروه‌های تلگرامی و دیگر شبکه‌های اجتماعی با افراد به‌ظاهر خبره‌ای آشنا می‌شوند که اصطلاحا به دیگران سیگنال ارائه می‌کنند! این موضوع سبب می‌شود تا این دسته از سهامداران صرفا بر اساس نظرات افراد به‌ظاهر خبره اقدام به خریدوفروش کنند، بدون آنکه علت این خرید یا فروش را بدانند. این نحوه خریدوفروش دو مشکل عمده را در پی خواهد داشت، نخست آنکه با این شیوه سهامداران روش درست و منطقی معاملات را که متکی بر اصول خاص و تحلیل است را فرا نخواهند گرفت و دوم اینکه این روش معامله موجب ایجاد جو هیجانی در بازار شده و به افزایش حبابی یا کاهش بی‌رویه قیمت سهام منجر شود.
با این اوصاف پیشنهاد می‌شود که سهامداران تلاش کنند با افزایش دانش بورسی و مهارت تحلیلی بورسی خود در کنار مشاوره افراد خبره، ریسک معاملاتی خود را به حداقل رسانده و سود کسب کنند.
در نهایت باید توجه داشت، آگاهی و افزایش دانش و مهارت اولین گام در هر سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. برای سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار هیچ‌وقت دیر نیست؛ شما می‌توانید با ارتقا سطح دانش خود نسبت به بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری مطمئن و پر سودی را برای خود رقم بزنید؛ اما برای حضور مناسب در این بازار باید باورهای غلط را کنار گذاشته و با تکیه‌بر تحلیل‌های مناسب اقدام به خرید سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار کنید.
به یاد داشته باشیم که پرهیز از معاملات هیجانی، بی‌اعتنایی به جوسازی‌ها و شایعات و استفاده از مشاوره افراد آگاه و دارای مجوز هم می‌تواند ما را در دستیابی به اهداف و کسب سود یاری رساند و هم بازار سرمایه را به‌عنوان محیطی امن و پویا به دیگران معرفی کند.