تأمین آب صنایع استان اصفهان از دریا؛
باری که از دوش زاینده‌رود برداشته می‌شود
برای کاهش و قطع وابستگی صنایع به آب اصفهان چند کار در طی سال‌های گذشته در دستور کار قرار گرفته است. یکی از اقدامات انجام شده سرمایه‌گذاری در بازچرخانی آب بوده که دیگر دور ریز آب ندارد و برای ۱۴ میلیون مترمکعب آب مورد نیاز فعلی نیز از پساب آب سایر شهرستان‌ها استفاده می‌کند.از سویی دیگر فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری که انجام داده ۷۰ میلیون متر مکعب آب را از دریا تأمین می‌کند که بار از دوش زاینده‌رود برمی‌دارد و نیاز آبی به زاینده‌رود را قطع خواهد کرد.
صنعت فولاد و آهن در چند دهه اخیر به عنوان یکی از مهمترین صنایع در کشور قلمداد شده است. صنعتی که نقش بسزایی در اقتصاد کشور داشته و توانسته جایگاه ویژه ای در بازار داخلی و صادرات کسب کند. صنعتی که پس از شکل‌گیری آن چه در جهان و چه در ایران با نقاط قوت و ضعفی همراه بوده و با چالش‌های بسیاری روبرو بوده است. صنعتی که در عین اشتغالزایی از مرحله استخراج سنگ آهن از معدن، تولید فولاد، تولید مقاطع و حمل و نقل و فروش در سال‌های گذشته با مشکلاتی همچون مباحث زیست محیطی، اپیدمی‌های مختلف همچون کرونا، افزایش نرخ ارز، تحریم‌ها و سیاست‌های غلط و چالش‌هایی در بخش صادرات مواجه بوده است.
با وجود این چالش‌ها این صنعت توانسته در طول این سال‌ها مسیر خودش را طی کند و ایران را در جایگاه دهم دنیا در این صنعت قرار دهد. شاید همین چالش‌ها امروز برخی فعالان و تولیدکنندگان صنعت فولاد و آهن را بر آن داشت تا در اصفهان که قطب صنعت فولاد کشور محسوب می‌شود همایشی تحت عنوان «همایش تخصصی توسعه متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» گرد هم بیاورد و در پنل‌های تخصصی سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی، نقش تامین پایدار مواد اولیه، تولید و تجارت، چالش های زیرساخت و انرژی و نقش ارتقای تکنولوژی و هوشمندسازی در صنایع، مسائل پیش روی امروز و فردای این صنعت را بررسی کنند.
سرمایه‌گذاری برای قطع وابستگی صنایع به آب زاینده‌رود
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد با بیان اینکه در سال‌های گذشته ابهامات و چالش‌های محیط زیستی پیرامون صنعت فولاد مطرح شده گفت: در سال ۶۸ قرارداد تأمین آب به میزان ۴۰ میلیون متر مکعب آب برای ۲.۵ میلیون تن فولاد بسته شد و این در حالیست که اکنون با افزایش میزان تولید فولاد مقدار برداشت آب افزایش نداشته که طبق آمار حتی نشان می‌دهد بیش از ۱۰ برابر کاهش آب داشته است.
بهرام سبحانی در نشست خبری «همایش تخصصی توسعه متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» و در پاسخ به پرسش اصفهان امروز مبنی بر چگونگی توسعه صنعت فولاد در استانی همچون اصفهان که با کمبود ذخایر آبی، کاهش منابع آب زاینده‌رود و فرونشست مواجه است افزود: برای کاهش و قطع وابستگی صنایع به آب اصفهان چند کار در طی سال‌های گذشته در دستور کار قرار گرفته است. یکی از اقدامات انجام شده سرمایه‌گذاری در بازچرخانی آب بوده که دیگر دور ریز آب ندارد و برای ۱۴ میلیون مترمکعب آب مورد نیاز فعلی نیز از پساب آب سایر شهرستان‌ها استفاده می‌کند.از سویی دیگر فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری که انجام داده ۷۰ میلیون متر مکعب آب را از دریا تأمین می‌کند که بار از دوش زاینده‌رود برمی‌دارد و نیاز آبی به زاینده‌رود را قطع خواهد کرد.
سبحانی با بیان اینکه به ازای هر کیلوگرم فولادی که تولید می‌شود دو لیتر آب مصرف می‌شود ادامه داد: ارزش افزوده امروز فولاد مبارکه در بخش اشتغالزایی، تولید، ارزآوری و ... نسبت به مصرف آب آن نسبت به بخش کشاورزی و دیگر صنایع به مراتب بالاتر است و قابل قیاس نیست. باید علت فرونشست و مشکلات زیست‌محیطی اصفهان را که امروز با آن درگیر است را در مسائل دیگری جستجو کرد.
او با بیان اینکه وسعت ژاپن نسبت به ایران یک پنجم است اما میزان تولید فولاد آن صد میلیون تن است اظهار کرد: با این وجود یک کشور سبز و بدون آلاینده دارد پس در نتیجه صنعت فولاد می‌تواند آلاینده نباشد و به گونه‌ای مدیریت شود که مشکلات زیست‌محیطی ایجاد نشود و به سمت تولید پاک حرکت کنیم.
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد خاطرنشان کرد: طبق آمار وزارت نیرو ۹۲ درصد آب مصرفی در کشاورزی صرف می‌شود و ۵ درصد مسکونی و بین ۳ الی ۴ درصد برای کل صنعت است.
سبحانی در پاسخ به سوال دیگر اصفهان امروز مبنی بر میزان مواد اولیه برای تولید فولاد گفت:برای 30 میلیون تن تولیدی که در حال حاضر در کشور انجام می‌شود تا 20 سال آینده مواد اولیه وجود دارد و در این زمینه مشکلی نخواهیم داشت؛ اما مسئله اساسی که با آن مواجهیم موضوع اکتشاف است. متاسفانه تاکنون در بحث اکتشاف و استخراج کند پیش رفتیم و معدن‌های کمی کشف شده است بنابراین باید در این زمینه کارهای مطالعاتی و اقدامات جدی‌تری صورت گیرد.
اصفهان پایتخت فولاد کشور است
رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به ظرفیت‌های استان اصفهان اشاره کرد و ادامه داد: اصفهان پایتخت فولاد کشور است. با راه‌اندازی ذوب‌آهن اصفهان در اوایل دهه ۵۰ و همچنین فولاد مبارکه اصفهان، شرکت‌های زیادی در زنجیره آهن و فولاد کشور شکل گرفتند. به‌علاوه متخصص‌های بسیاری را تربیت و تحویل جامعه دادند. امروزه همین نیروها در جایگاه نخبگان نقش‌آفرینی می‌کنند و تجربه‌های خود را در این صنعت به اشتراک گذاشته‌اند.
سبحانی افزود: در کشور ظرفیت تولید ۵۰میلیون تن فولادوجود دارد اما در حال حاضر نزدیک به۳۰میلیون تن از این ظرفیت بالفعل شده است. امارات متحده‌عربی که یک‌دهم ایران تولید فولاد دارد، بیشترین همایش‌های این حوزه را برگزارمی‌کند. اصفهان نیز ۴۰درصد از این ظرفیت را تولید می‌کند و طبیعتا باید چنین همایش‌هایی در استان برپا شود.
رئیس شورای راهبردی «همایش تخصصی توسعه متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» اظهار کرد: شورای راهبردی همایش در حوزه صنعت شکل گرفت که دبیرخانه آن کمیسیون معادن اتاق بازرگانی اصفهان است. همچنین اعضای آن مدیران عامل فولادی هستند. امسال اولین همایش با پنل‌های تخصصی سیاست‌گذاری و نظام حکمرانی، نقش تأمین پایدار مواد اولیه، تولید و تجارت، چالش‌های زیرساخت و انرژی، نقش ارتقای تکنولوژی و هوشمندسازی در صنایع برگزار می‌شود.
ایران در جایگاه دهم تولید فولاد در جهان
مهران محجوب‌نژاد، دبیر علمی همایش در این نشست گفت: فولاد کشور ظرفیت تولید ۵۰میلیون تنی دارد. ایران با وجود تولید ۳۵میلیون تن فولاد در جایگاه دهم جهان ایستاده و ۵درصد تولید ناخالص ملی را به خود اختصاص داده است.
او یادآور شد: حفظ و نگهداری این صنعت ضرورت دارد و لازمه آن شناسایی مشکلات است. باید مشکلات را شناخت تا برنامه‌ها عملیاتی شوند و بتوانیم در سال‌های آینده توسعه متوازن داشته باشیم. در همایش کنونی هم به‌صورت تخصصی چالش‌ها را بررسی می‌کنیم.
بنیاد فولاد در اصفهان قرار داده شده است
محمد ابکا، عضو شورای راهبردی همایش نیز از چرایی برگزاری این همایش در اصفهان، گفت: بنیاد فولاد در اصفهان قرار داده شده و حتی در استان‌های دیگر از نیرو انسانی تربیت شده در این استان استفاده می‌شود و توسعه سایر واحدهای فولادی با کمک فولاد مبارکه بوده است.
او افزود: تنها صنعتی که همه مؤلفه‌های اقتصادی سند چشم‌انداز ۲۰ ساله را دارد فولاد مبارکه است و سهم صنعت در GDP کشور ۱۳ درصد است و حدود ۵ درصد آن سهم فولاد است و در سند پیش‌بینی شده که به سمت ۲۳ درصد سوق پیدا کند.
دولت‌ها به تنهایی قادر به حل مشکلات نیستند
حمیدرضا امیدان، دبیرکل اتاق بازرگانی اصفهان با اشاره به مفهوم «توسعه پایدار» اظهار کرد: این مفهوم در اواخر دهه ۹۰ میلادی مبنی بر سه اصل اقتصاد، اجتماع و محیط‌زیست مطرح شد. با طرح این مفهوم تلاش شد که نیازهای آیندگان هم بررسی و در نظر گرفته شود. با گذشت زمان توسعه پایدار به مفهوم نوآوری اجتماعی تبدیل شد.
او توضیح داد: درواقع دولت‌ها به این نتیجه رسیدند که به‌تنهایی نمی‌توانند مشکلات را حل کنند و باید مجموعه‌های اقتصادی و تشکل‌ها نیز شکل بگیرند. باید آنان نیز در کنار دولت‌ها به رفع مشکلات کمک کنند. اتاق بازرگانی سه وظیفه عمده دارد. در درجه اول باید با استفاده از آموزش‌های کاربردی به توسعه صادرات کمک کنند. دوم اینکه چانه‌زنی و مطالبه‌گری از حاکمیت را در برنامه داشته باشد. سوم اینکه با دیپلماسی تجاری و همچنین اعزام هیئت‌های تجاری در توسعه صادرات محلی و منطقه‌ای نقش داشته باشد.
امیدان خاطرنشان کرد: براساس سه وظیفه اتاق و رویکرد نوآوری اجتماعی که به تصمیم‌سازی منجر خواهد شد، کمیسیون‌های تخصصی اتاق تشکیل شده‌اند. شناسایی و ارائه راه‌حل‌ها نیز از نکات اصلی در برگزاری «همایش تخصصی توسعه متوازن و پایدار صنعت آهن و فولاد ایران» است.
حکمرانی اقتصادی به اندازه بنگاه‌های ما به بلوغ نرسیده‌اند
حسام‌الدین فرهادی نسب، نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اصفهان نیز در این نشست گفت: در کمیسیون معدن سعی شده به واسطه نقشی که فولاد به خصوص فولاد اصفهان در اقتصاد کشور دارد و با کمک شورای راهبردی به مسائل و مشکلات این صنعت رسیدگی کنیم.
فرهادی نسب افزود: در اتاق فکر این همایش مسائل زیادی عنوان شد اما با توجه به واقعیت‌های موجود قرار بر این شد که به صورت سالیانه این کار انجام شود و به برخی از موضوعات که جزو مسائل روز هست به صورت تخصصی پرداخته شود و بتوانیم در این همایش به تبیین آنها بپردازیم.
او با اشاره به اینکه حکمرانی اقتصادی ما به اندازه بنگاه‌های ما به بلوغ نرسیده‌اند، خاطرنشان کرد: در حال حاضر بنگاه‌ها از دولت پیشی گرفته‌اند و به همین خاطر بخشی از مشکلات بخش خصوصی ما ناشی از سنگ اندازی‌ها در بخش دولتی است. شاید با تببین مفهوم توسعه یافتگی به یک زبان مشترک و تعامل جدی تر با دستگاه‌های دولتی در این عرصه برسیم. امیدی که با روی کار آمدن دولت جدید در کشور ایجاد شده است.
نایب رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی اصفهان در پاسخ به پرسش اصفهان امروز در جهت تبیین موضوع توسعه صنایع و تغییر دیدگاه جامعه به مشکلات زیست محیطی آن گفت: یکی از اهداف این همایش تغییر نگاه اجتماعی به صنایع بخصوص صنعت فولاد است. ایرادهایی به ناحق به صنعت فولاد گرفته می‌شود که از واقعیت امر دور است. اینکه مشکلات آبی و آلودگی کشور و بخصوص در اصفهان همگی ناشی از صنعت فولاد است دور از واقعیت است. منکر این نیستیم که این صنعت هم مانند صنایع دیگر آب‌بر است و آلودگی هایی هم ایجاد می کند؛ اما آنطور که بزرگنمایی شده نیست. باید واقعیت صنعت گفته شود و کارهایی که در این صنایع انجام می شود را هم تبیین کرد تا از ظلمی که به آن شده رها شود.
او افزود: واقعیت این است که اطلاعات غلطی به ما داده شده است و این اطلاعات به باور امروز جامعه تبدیل شده است. میزان آبی که الان برای کل صنایع ما استفاده می‌شود زیر 100 میلیون متر مکعب است اما برای بخش کشاورزی تا 950 میلیون متر مکعب آب تخصیص داده می‌شود.
هیچ کس بررسی نمی‌کند چرا کنار صنایع در اصفهان، کشاوری و کاشت برنج داریم. اینجا نمی خواهیم بگوییم صنعت یا کشاورزی و دست به انتخاب بزنیم اما باید حکمرانی در این قضیه ورود کند. متاسفانه حکمرانی آب در سال‌های گذشته غلط بوده که باید اصلاحاتی اساسی در آن صورت گیرد.
