احساسات ضد روسی جوانان ایرانی نیرومند است

برخی شعارهای ضد روسی در روزی که شهروندان تهرانی در مراسم تشییع پیکر آیت‌الله فقید اکبر هاشمی رفسنجانی علیه روسیه دادند، در کانون توجه ناظران بین‌المللی قرار گرفته است. واقعیت این است که روشنفکران ایران امروز برخلاف همتایان خود در دهه‌های پس از ۱۳۲۰ هرگز روسیه (شوروی سابق) را دوست ندارند و از اینکه ایران به دوستی با رهبران این کشور اعتماد کند، ناراضی خواهند شد.
به گزارش ساعت 24، چرا چنین وضعی وجود دارد؟ چرا ایرانیان نخبه هرگز برای تحصیل و کسب درآمد به کشور روسیه که همسایه است نمی‌روند؟

به تازگی النا دونایوا پژوهشگر دولتی روسیه که درباره ایران پژوهش می‌کند، به ایران می‌آید و با کارشناسان نشست و برخاست دارد، در یک مقاله در خبرگزاری اسپوتنیک روسی از اینکه اصلاح‌طلبان ایرانی با روسیه سر سازگاری ندارند گلایه کرده و تحلیل خود را ارایه کرده است. همچنین او در گفت‌وگو با سایت موسسه مطالعات ایران و اوراسیا در همین باره که چرا ایرانیان اصلاح‌طلب با روسیه خوب نیستند توضیح داده است. متن پرسش و پاسخ به شرح زیر است:

ایراس: اخیرا شما در یادداشتی در سایت اسپوتنیک فارسی گفته‌اید که «سایت های اصلاح‌طلب ایران بر ضد روسیه» فعالیت می‌کنند، به نظر شما ریشه این نگرش در بین طیف اصلاح‌طلبان در ایران چیست؟ و آیا فکر نمی‌کنید در سطحی وسیع‌تر در میان برخی اصولگرایان نیز چنین نگرشی وجود داشته باشد؟

النا دونایوا: این پرسش کمی عجیب به نظر می‌رسد. هیچ زمان تصور نمی‌کردم تمام اصلاح‌طلبان در ایران علیه روسیه باشند. گفت‌وگو در یک کنفرانس مطبوعاتی درمورد ماهیت اظهارات ضد روسی در طول مراسم تشییع جنازه آقای [مرحوم] رفسنجانی بود. من در آن گفت‌وگو متذکر شدم که احساسات قوی ضد روسی در ایران وجود دارد به خصوص در میان جوانان این عدم تحمل قابل مشاهده است.

برخی از سایت‌ها هم که طرفدار جریان اصلاحات هستند مطالبی را منتشر کردند که در آن روسیه را به تبانی با ترامپ بر علیه ایران متهم ساختند. به نظر من نیروهای طرفدار اصلاحات بر توسعه روابط گسترده با غرب متمرکز شده‌اند، در نتیجه تمام اطلاعاتی را که از منابع خود در مورد روسیه می‌گیرند بدون تلاش برای درک ویژگی‌های سیاست روسیه و منافع آن، می‌پذیرند. من بسیاری از وب سایت‌های مهاجرین فارسی را خوانده‌ام و مشخص است که اطلاعات آنها از کجا است. بدون شک احساسات ضد روسی بین برخی از محافظه‌کاران و حتی رادیکال‌های اسلامی وجود دارد. آنها اغلب از سیاست روسیه ابراز نارضایتی می‌کنند اما بررسی سایت‌هایشان نشان می‌دهد که درصد مطالب ضد روسی آنها حداقل است، مطالب منفی بیشتر نظرات افراد است.

دراین زمان در ایران و در میان نمایندگان قشر اول یا دوم حتما واقع‌بین‌هایی وجود دارند که بپذیرند «متحدان ابدی نمی‌توانند وجود داشته باشند»، هر کشور منافع خود را دارد، که تحت تاثیر عوامل داخلی و خارجی تغییر می‌کند. چگونه می‌توان تنش را از موضوع گلستان و ترکمنچای برداشت. در صورتی که ایران خود اقدام نظامی را آغاز کرد و سرزمینش را خودش از دست داد. هیچ‌وقت ساکنین سابق، ایرانی نمی‌شوند و این یکی از ریشه‌های بی‌اعتمادی نسبت به روسیه است.

به گزارش ساعت ۲۴، دقت در آنچه این پژوهشگر دولتی روسیه می‌گوید نشان می‌دهد که اتهام‌زنی علیه اصلاح‌طلبان در ذات روس‌های فعلی نفوذ کرده است. این داوری که «اصلاح‌طلبان بر توسعه روابط با غرب متمرکز شده‌اند» می‌تواند از همان دیدگاه ضد اصلاح‌طلبی وی و همکارانش باشد. این پژوهشگر روس معتقد است که ایران آغازگر جنگی بود که منجر به از دست دادن سرزمین‌هایش و انعقاد قراردادهای ترکمن‌چاپ و گلستان شد.