وقتی از گزارش آژانس درباره اجرای برجام در ایران هیچ چیز دستگیر دیوید آلبرایت نمی‌شود!
رییس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل به همراه آندره استریکر یکی از کارشناسان ارشد این اندیشکده آمریکایی بار دیگر در گزارشی درباره جدیدترین گزارش فصلی یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از اجرای برجام گفت که این گزارش باز هم در جزئیات آن به قدری پراکنده است که نمی‌توان نتیجه گرفت ایران به طور کامل به تعهداتش عمل می‌کند.
رییس موسسه علوم و امنیت بین‌الملل به همراه آندره استریکر یکی از کارشناسان ارشد این اندیشکده آمریکایی بار دیگر در گزارشی درباره جدیدترین گزارش فصلی یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از اجرای برجام گفت که این گزارش باز هم در جزئیات آن به قدری پراکنده است که نمی‌توان نتیجه گرفت ایران به طور کامل به تعهداتش عمل می‌کند.
به گزارش ایسنا، دیوید آلبرایت در ادامه این گزارش تحلیلی آورده است: آژانس باز هم در گزارش خود تاکید کرده است که از 16 ژانویه 2016 (روز اجرای برجام) اجرای تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران را مطابق با شروط تعیین شده در برنامه جامع اقدام مشترک نظارت و راستی‌آزمایی کرده است.
این گزارش مدعی شده است: این گزارش فصلی شامل اطلاعات مربوط به نقض برجام در این دوره زمانی نمی‌شود. همچنین آژانس در هیچ جای این گزارش به صراحت اعلام نکرده که ایران به طور کامل به توافق پایبند است. مساله قضاوت درباره پایبندی کامل ایران به درستی به عهده کمیسیون مشترک برجام و دولت‌ها به ویژه اعضای گروه 1+5 است.
این گزارش همچنین به سفر اخیر یوکیا آمانو به تهران و دیدارش با رییس‌جمهور و وزیر امور خارجه ایران اشاره کرده که در این دیدارها بر اهمیت اجرای کامل تعهدات مرتبط هسته‌ای ایران تاکید کرده است. سفر آمانو و این اظهاراتش می‌تواند نشان دهنده این باشد که مدیرکل آژانس باور ندارد که ایران به طور کامل توافق را اجرا می‌کند.
این گزارش مدعی شده است که آمانو همچنین درباره اینکه ایران باید برای اجرای بند T برجام کار بیشتری انجام دهد، با مقامات ایران بحث کرده است.
دیوید آلبرایت که زمانی بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بوده است، با ادعای اینکه گزارش جدید آمانو همچون گزارش‌های پیشین در ارائه گزارش درباره راستی آزمایی و نظارت برجام از جمله بند T دارای کمبودهایی است، نوشت: بند T برجام شامل اطلاعیه‌های بیشتر ایران و دسترسی به سایت‌های نظامی ایران در ارتباط با فعالیت‌های ممنوع در خصوص توسعه تسلیحات هسته‌ای و تجهیزات دارای استفاده دوگانه کنترل شده و مربوطه می‌شود. نتیجه‌گیری ادامه‌دار در گزارش‌های آژانس مبنی بر اینکه این سازمان در حال راستی‌آزمایی و نظارت بند T است با اظهارات اخیر آمانو در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترز در ماه سپتامبر تناقض دارد که گفته بود آژانس درباره چگونگی اجرای بند T نیازمند راهنمایی بیشتر است.
وی در ماه نوامبر نیز به فایننشیال تایمز گفت که اگر ایران اطلاعیه‌ای درباره تمامی تجهیزاتش طبق بند T ارائه دهد، بسیار مثبت خواهد بود. بخش T شامل دسترسی به مکان‌هایی که ممکن است تجهیزات احتمالی طبق بند T در آن جای داده شده باشند، نمی‌شود، از جمله مکان‌هایی که می‌تواند در برگیرنده سایت‌های نظامی ایران باشد. این اظهارنظر به علاوه با متن بند T در تناقض است که تلویحا می‌گوید نظارت باید به عنوان بخشی از تاییدیه راستی آزمایی کمیسیون مشترک در ارتباط با فعالیت‌ها یا تجهیزات آمده در بند T باشد. اینکه راستی آزمایی این بند چگونه می‌تواند بدون دسترسی به سایت‌های نظامی انجام شود، یک راز است.
این گزارش همچنین درباره بازدید آژانس از یکسری سایت‌ها بر اساس دسترسی‌های موقتی که از طریق پروتکل الحاقی در توافق جامع پادمانی در ایران فراهم شده است، بحثی نمی‌کند. آژانس تاکید می‌کند که به سایت‌هایی که لازم است از آنها بازرسی شود دسترسی دارد. به نظر می‌آید که آژانس باز هم یک ارزیابی و تغییر محدود از وظایفش برای راستی‌آزمایی برجام ارائه می‌دهد که باید یک نمونه فوق‌العاده برخلاف اقدامات پادمانی در کشورهایی همچون آفریقای جنوبی و تایوان باشد که آژانس در آنها به طور موقت سیاست‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای تسلیحاتی گذشته‌شان را مجددا بازرسی کرد. موضع آژانس در خصوص این مساله در ایران ممکن است برای راستی آزمایی و آینده برجام مضر باشد. این رویکرد همچنین می‌تواند برای آینده توافقات کنترل تسلیحات و تلاش‌های نظارتی از جمله در کشورهایی مثل کره شمالی زیان‌بار باشد، جایی که پایان قطعی مسیر پیونگ یانگ به سمت سلاح هسته‌ای تنها در صورت دسترسی تضمین شده به سایت‌های نظامی ممکن خواهد بود.
این کارشناس با تاکید بر اینکه آژانس باید گزارش کامل‌تر و پرجزئیات‌تری را درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحت برجام به کشورهای عضو ارائه دهد، از دیده‌بان هسته‌ای سازمان خواست تا در گزارش‌های خود از پایبندی ایران به این توافق، اطلاعات فنی که در گذشته شامل بوده‌اند، نگرانی‌های مربوط به راستی آزمایی در این زمینه، جزئیات درباره تلاش‌های آژانس برای راستی آزمایی ممنوعیت‌ها و کنترل‌ها در خصوص توسعه تسلیحات و نتیجه‌گیری گسترده‌تر درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران را نیز بگنجاند.
وی در ادامه از آژانس خواست تا به طور معتبر بند T در برجام را راستی‌آزمایی کند و به سایت‌های نظامی ایران تحت توافق پادمانی و پروتکل الحاقی، همان‌گونه که حق آژانس است و ضروری است دسترسی یابد، چرا که اگر چنین کاری نکند در توانایی آژانس برای اطمینان دادن درباره پایبندی ایران به برجام و ارائه نتیجه‌گیری درست و معتبر در ایران تردید ایجاد خواهد شد.