روزنامه‌نگارانی که فردا نیستند!

مدیر مسوول روزنامه «آرمان امروز» درباره وضعیت روزنامه‌نگاران در کشور گفت: تبعیض، نبود پشتوانه قوی اقتصادی برای رسانه‌ها و نبود امنیت شغلی باعث شده است روزنامه‌نگاران هر روز در فضایی کار کنند که انگار فردا نیستند.

حسین عبداللهی در گفت‌وگویی با ایسنا به صنف روزنامه‌نگاران اشاره و اظهار کرد: تا زمانی که صنف مطبوعات و روزنامه‌نگاران وجود نداشته باشد و روزنامه‌نگاران فاقد اتحادیه و سندیکا باشند این مشکل ادامه خواهد داشت. متاسفانه دیوار رسانه‌ها بسیار کوتاه است و با اینکه رسانه‌ها کمک می‌کنند تا دیگر اصناف به حقشان برسند اما از گرفتن حق خود ناتوان هستند. بنابراین تا زمانی که سندیکا، اتحادیه و انجمن روزنامه‌نگاران نباشد، نمی‌توانند دنبال مطالبات صنفی روزنامه‌نگاران باشند. مساله امنیت شغلی فقط برای روزنامه‌نگاران نیست بلکه در اغلب شغل‌ها این امنیت به خطر افتاده است. هر چند که برای روزنامه‌نگاری اصل و اساس، امنیت است اما در واقع دولت‌ها با تشکیل اصنافی که در راستای حرفه روزنامه‌نگاری هستند، باید این مساله را ایجاد کنند.

او تصریح کرد: اصل داستان این است که روزنامه‌نگاران و مدیران مسوول متاسفانه به لحاظ روانی هم امنیت ندارند. تبعیض، نبود پشتوانه قوی اقتصادی برای رسانه‌ها و نبود امنیت شغلی باعث شده روزنامه‌نگاران هر روز در فضایی کار کنند که انگار فردا نیستند. این مساله باعث شده است که روزنامه‌نگاران نتوانند امنیتی را برای امرار معاش خانواده خود داشته باشند. به هر حال بسیاری از روزنامه‌نگاران بخصوص غیردولتی‌ها در معرض این مساله هستند و این نابه‌سامانی کلی اقتصادی روی رسانه هم تاثیر گذاشته است.

عبداللهی به تاثیر فضای مجازی بر رسانه‌های مکتوب اشاره و اظهار کرد: در شرایط فعلی، ظهور فضای مجازی باعث شده که مردم نسبت به اخبار و اطلاعات روزنامه‌ها دچار بی‌توجهی شوند. از طرفی به دلیل اینکه روزنامه‌ها نتوانستند خود را مطابق پیشرفت تکنولوژی فعلی مجهز کنند، بر این بی‌توجهی اثر گذاشته است. همچنین در فضای مجازی آزادانه مطلب نوشته می‌شود اما رسانه‌های مکتوب از چنین آزادی برخوردار نیستند و گاهی از این منظر با آن‌ها برخورد می‌شود.

او اضافه کرد: اگر قرار است که ما امنیت شغلی داشته باشیم ابتدا باید انجمن صنفی قوی وجود داشته باشد. همچنین دولت در انجمن‌ها دخالت نکند و یارانه متعلق به رسانه را به موقع پرداخت کند وگرنه روزنامه‌ها نمی‌توانند سرپا بمانند.

مدیر مسوول روزنامه «آرمان» با بیان اینکه گسترش فضای مجازی روی رسانه‌ها تاثیر گذاشته است، اظهار کرد: رسانه‌ها از یک سو باید کار ویژه خود را انجام دهند و از سوی دیگر تبعض‌ها در بخش دولتی و تخصیص آگهی‌های دولتی به رسانه‌ها باعث ایجاد مشکلاتی شده است. گرانی کاغذ نیز بر مشکلات افزوده و در واقع این فضا، فضای مساعدی نیست. ما امیدواریم دولت برای اینکه رسانه‌ها بتوانند فضای داخل کشور را به سمت شادابی و امیدواری بیشتر ببرند، فکری بکند و مانع افزایش قیمت کاغذ شوند و همچنین رایانه مطبوعات را پرداخت کنند.

او به تاثیر آزاد نبودن رسانه‌های داخلی بر استقبال مردم از رسانه‌های خارج از کشور اشاره کرد و ادامه داد: از سوی دیگر بحث این است که عدم آزادی عمل رسانه‌ها باعث نشود که نشاط از آن‌ها گرفته شود و رسانه‌ها را دچار کرختی کند. همچنین این عدم آزادی منجر می‌شود که مردم به رسانه‌های غیرخودی روی بیاورند و اثر بدی دارد. باید اجازه دهند که مطبوعات و رسانه‌های داخلی در چارچوب قوانین خود آزادانه عمل کنند. در بحث مبارزه با فساد باید اجازه داده شود تا رسانه‌ها افشاگری کنند و با یک افشاگری، برای آن‌ها سد و مانع ایجاد نکنیم. در تمام دنیا پذیرفته شده که رسانه‌ها بهترین ابزار برای مبارزه با فساد هستند بنابراین باید بگذاریم آن‌ها کار خود را انجام دهند و از این منظر، هم اعتماد اجتماعی بالا خواهد رفت هم اقتصاد مطبوعات بهتر خواهد شد.

مدیر مسوول روزنامه «آرمان امروز» با اشاره به دلیل دیگر استقبال مردم از رسانه‌های خارجی ادامه داد: تا زمانی که این مطبوعات از گردونه خارج نشده‌اند و قوه اثرگذاری بالایی دارند باید قدرشان را بدانیم و کمک کنیم که مشکلاتشان حل شود. اگر هر یک از رسانه‌ها شریان و ارتباطشان با مردم قطع شود باعث می‌شود که مردم نتوانند با رسانه داخلی ارتباط برقرار کنند و به رسانه خارجی روی می‌آورند. آزادی مطبوعات هم بسیار مهم است بنابراین باید اجازه دهیم در فضای داخلی مانور بیشتری داشته باشند و با کوچکترین مساله‌ای با آن‌ها برخورد نکنیم. همچنین اجازه دهیم که کارویژه اصلی رسانه‌ای خود را انجام دهند.

او اضافه کرد: زمانی که با کوچکترین اشتباهی با رسانه برخورد می‌شود، تداوم این روند موجب اقبال مردم به رسانه‌های خارجی خواهد شد. گردش آزاد اطلاعات و اخبار، مرزها را درنوردیده و مردم برای رفع نیاز خبری به رسانه خارجی مراجعه می‌کنند؛ البته در حال حاضر این رسانه‌ها تلاش می‌کنند تا دایره نفوذ خود را گسترش دهند و اقبال مردم، اثرگذاری رسانه‌های خارجی را زیاد خواهد کرد. باید مراقب باشیم و بدانیم این مساله به ضرر اصل امنیت ملی ماست و موجب می‌شود مردم اعتماد خود را نسبت به رسانه داخلی از دست دهند.

عبداللهی با بیان اینکه این روند با تداوم وضعیت کنونی برای روزنامه‌نگاران روندی نیست که بتوان به نتیجه آن خوش‌بین بود، اظهار کرد: من وضعیت را بسیار نامساعد می‌دانم اما امیدوارم دولت این مسائل را بهتر مدیریت کند. ما اعتقاد داریم که رسانه‌های وابسته به دولت هم نباید از اینجا ارتزاق کنند. اگر این مسئله حل شود، می‌شود روی امنیت شغلی هم کار کرد. باید بیمه پرسنل و بیمه بیکاری کارکنان رسانه‌ها را جدی گرفت و نگذاریم خانواده کارکنان رسانه و روزنامه‌نگاران لطمه بخورند.

مدیر مسوول روزنامه «آرمان امروز» با بیان اینکه تعطیلی ناخواسته در مطبوعات خوشایند هیچ روزنامه‌نگاری نیست، ادامه داد: اما گاه تداوم مشکلات و مسائل اقتصادی مدیر رسانه را مجبور می‌کند تا تصمیم بگیرد که ادامه ندهد. برای صنف ما هم خوب نیست یک روزنامه مدتی کوتاه منتشر شود و بعد بگوید برای مشکلات مالی تعطیل می‌شویم. گاهی معلوم می‌شود که این مسئله سیاسی است یا موضوعات دیگری در پس آن قرار دارد. البته اگر مشکل مالی باشد، نشان می‌دهد که مدیر رسانه اطلاعات کافی نداشته است.

او اضافه کرد: ما هیچ راهی نداریم جز اینکه اوضاع نابه هنجار و نابه سامان حوزه مدیریت رسانه را بشناسیم و بدانیم که یک نماینده و مدیر خوب، یک مدیر رسانه‌ای خوب نیست.

مدیر مسوول روزنامه آرمان امروز اظهار کرد: ما نباید با اقدمات خودمان آسایش و آرامش رسانه‌ها را برهم بزنیم اگر آسایش و آرامش آن‌ها به مخاطره بیفتد، باعث می‌شود که رسانه‌ها نتوانند مسوولیت روشنگری خود را به موقع انجام دهند. ما در رسانه عشق، فداکاری و گذشت داریم. ما باید کاری کنیم که این مساله با تامین امنیت شغلی خبرنگاران حل شود، اگر نه، اطلاع‌رسانی درست صورت نمی‌گیرد و ضرر آن برای امنیت ملی است؛ البته در جای دیگر هم اثرات منفی خود را خواهد داشت که خوشایند هیچ ایرانی نخواهد بود.

او با بیان پرسش‌هایی درباره وضعیت رسانه‌ها در کشور گفت: چرا انجمن صنفی روزنامه‌نگاران باز نمی‌شود؟ چرا لایحه سازمان نظام جامع رسانه‌ای درست برنامه‌ریزی نشده است؟ چرا خبرنگاری آنچنان که باید در مشاغل سخت لحاظ نمی‌شود؟ و هزاران چرای دیگر که منجر به تهدید امنیت شغلی روزنامه‌نگاران است و این تهدید صرفا بر همان قشر مترتب نمی‌شود بلکه اثر خود را بر روی سایر گروه‌های اجتماعی، نویسندگان، هنرمندان و بدنه جامعه منتقل می‌کند و باعث عمیق‌تر شدن یأس می‌شود. این مساله آفت بزرگی است. ما باید امید را در جامعه تقویت کنیم. مهمترین ابزار امید، رسانه‌ها، روزنامه‌نگاران و مطبوعات هستند. بنابراین وقتی که روزنامه‌نگاران پناهی ندارند و در بی‌ثباتی هستند چطور می‌توانند درباره سایر اصناف دیگر قلم بزنند و از حقوق آن‌ها دفاع کنند. این تعامل باید صورت بگیرد و ما باید ضمن دفاع از امنیت شغلی دنبال استقلال حرفه‌ای روزنامه‌نگاران هم باشیم چون در درون استقلال حرفه‌ای، امنیت شغلی هم تاحدودی تضمین خواهد شد.

او به امنیت شغلی خبرنگاران اشاره کرد و گفت: زمانی امنیت شغلی به وجود می‌آید که یک انجمن صنفی قوی و دولتی داشته باشیم که از بخش خصوصی حمایت می‌کند، داشته باشیم. همچنین اگر مدیران رسانه‌ای داشته باشیم که دغدغه اطلاع‌رسانی دارند و بتوانند با شکوفایی رسانه‌ای فضای شاداب و مطلوب را برای مردم که روزنامه‌نگاران هم جزو آن‌ها هستند، ایجاد کنند، امنیت خواهیم داشت.

عبدالهی به ویژگی رسانه‌ها برای گرفتن مجوز اشاره و اظهار کرد: در دنیا هر فردی رسانه می‌خواهد فقط یک اسم می‌دهد تا نشریه خود را ثبت کند و انتشار دهد. اما ساختار ما این است که مجوز بگیریم البته نظر من این است که همه بتوانند برای چاپ نشریه مجوز بگیرند اما با این شرایط مجوز را به افرادی بدهیم که اهلیت حرفه‌ای آن‌ها ثابت شده باشد یعنی توانایی انتشار داشته باشند و پرسنل خود را بیکار نکنند. ما نمی‌توانیم از افرادی که در حرفه ما اهلیت ندارند، دفاع کنیم. این فضای امن زمانی برای روزنامه‌نگاران از نظر سیاسی، معشیتی و صنفی باقی خواهد ماند که ما خشت اول را درست بگذاریم؛ یعنی مجوز دادن به فردی که اهلیت حرفه‌ای و توانایی انتشار دارد.

عبداللهی در پایان گفت: خبرنگار یا روزنامه‌نگار زمانی که بیکار می‌شود دو ماه طول می‌کشد تا کار پیدا کند. اگر در مدت کوتاه رسانه‌ای بگوید بیا سر کار یعنی رسانه ایرادتی دارد؛ البته حلقه مفقوده امنیت شغلی همچنان وجود خواهد داشت. این دغدغه و ثبات کاری همیشه برای خبرنگار و روزنامه‌نگار وجود دارد و از بین نمی‌رود. فردی هم که زود کار پیدا می‌کند باز این دغدغه را دارد. ما باید اصل و اساس را درست کنیم و علاقه‌مندم به جای سطحی نگاه کردن، به مسائل مربوطه عمقی نگاه کنیم. مشکلات این صنف مشکلات جامعه است نه فقط یک قشر خاص. اگر بی‌ثباتی در کار شما باشد بر کیفیت کار شما اثر می‌گذارد.