مدیر موزه ملی ملک: موزه یک پدیده فرهنگی است

مدیر موزه ملی ملک گفت: موزه محدوده به ساحت کالبد جسمانی نیست. موزۀ کامل و جذاب، موزه متفکر و دارای هویت است که نتیجه سازمان‌یافتگی آن است، ضمن اینکه سناریوی برنامه ریزی شدۀ موزه به صورت متحول و پویا جریان تحول آینده را نشان می‌دهد.
به گزارش خبرنگار ایمنا، رضا دبیری نژاد در نشست "طرح محتوا برای موزه ها" که امروز یک‌شنبه_۲۳ اردیبهشت‌ماه_ در موزه هنرهای اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: طرح محتوا برای موزه ها وابسته به طرح کردن موضوع است، اما بحث جدی تر این است که امروزه موزه ها یک موسسه فرهنگی و پژوهشی چند منظوره هستند و محدود به یک ساختمان و فیزیک نیستند.
مدیر موزه ملی ملک تصریح کرد: موزه یک پدیده فرهنگی است و منظر فرهنگی آن اهمیت بسیاری دارد، هم‌چنین محتوا برای موزه ها حایز اهمیت بوده و طرح محتوایی موزه فقط موضوع موزه یا محتوای موزه نیست بلکه همۀ آن چیزی است که از ایده تا پویایی موزه را شامل می شود.
طرح محتوایی موزه، نقشه راه موزه است
وی ادامه داد: هر موزه ای به یک نقشه راه نیاز دارد و طرح محتوایی موزه، نقشه راه موزه است و طرح محتوایی با این چشم انداز به این سمت پیش رفته و قرار است تبدیل موزه به سمت پویایی، کمک کننده باشد.
دبیری نژاد با تأکید به سناریوی موزه ها، گفت: سناریوی موزه به دو شکل تعریف شده و باید کاری کنیم که در عمل به این پایبندی و طرح محتوا، با داشتن سناریو این پویایی را حفظ کنیم. آن چیزی که برای موزه ها مهم است سناریویی برنامه ریزی سازمان است.
برای اهل موزه علاوه بر نمایشگاه دایمی موزه موارد دیگری نیز مهم است و ساحت فرهنگی به موزه ها هویت می دهد. موزه محدوده به ساحت کالبد جسمانی نیست و موزۀ کامل و جذاب، موزه متفکر و دارای هویت است که نتیجه سازمان‌یافتگی آن است، ضمن اینکه سناریوی برنامه ریزی‌شده به صورت متحول و پویا جریان تحول آینده را نشان می دهد.
مدیر موزه ملی ملک با اشاره به سناریوی نمایشگاه، تصریح کرد: سناریوی نمایشگاهی یک فرآیند کلی است که مربوط به نمایشگاه های ثابت و موقت است و از هردو برای تحول استفاده می شود. چنانچه موزه را یک ساحت فرهنگی در نظر بگیریم برای عناصر خارج دیگر نیز می توان از این ساحت استفاده کرد.
دبیری نژاد با بیان اینکه طرح محتوایی، تأیید سند راه مکتوب و مورد تأیید مقامات برای موزه است تا برای برطرف کردن چالش ها بتوان از این طرح محتوایی استفاده کرد، افزود: در سابقه ۸۰ ساله موزه ملی توانسته در حوزه باستان شناسی ساحتی را برای خود جا بیندازد و باید این موزه را به عنوان ظرفیت موضوعی در نظر بگیریم و طرح محتوایی را برای موزه ها لحاظ کنیم.
این کارشناس موزه تأکید کرد: در باب طرح محتوایی موزه ها سامان دهی و برنامه ریزی بر مبنای شاخص های موضوع شناسی است و استاندارد موزه فقط محدود به استاندارد فیزیکی نیست بلکه استاندارد فرهنگی، محتوایی و مدیریتی را نیز در برمی گیرد.
مهم ترین بستر شناخت موضوع موزه، مجموعه‌شناسی است
دبیری نژاد با اشاره به طبقه بندی موزه ها گفت: طبقه بندی موزه ها بر مبنای نظام دانش ها است که موزه های مردم شناسی، باستان شناسی، محیط زیست، هنر، تاریخ طبیعی، باغ موزه، علمی خاص و موارد دیگر را در بر می گیرد. حدود موزه ها حریم آن ها را تعیین کرده و باید برای هر موزه شرحی از موضوع را داشت، ضمن اینکه منظر نگرش افراد به موزه ها نیز مهم است.
وی افزود: حریم موضوعی در موزه ها و جامع بودن و مرجع بودن موضوع حائز اهمیت است و باید ظرفیت سنجی داخل موضوع این اتفاق بیفتد.
دبیری نژاد با تأکید بر اهمیت مجموعه شناسی موزه ها گفت: مجموعه، همه داده های موزه است و مجموعه های مرتبط موجود و ممکن و مکمل را شامل می شود که مجموعه شناسی مهم ترین بستر شناخت موضوع موزه است.
مدیر موزه ملی ملک با بیان اینکه با مخاطب شناسی تنها نمی توان در سطح کلان و کلی برخورد کرد و مخاطبان موزه مخاطبان موجود ممکن و هدف هستند که مخاطبان هدف، مخاطبان جدی تر موزه ها هستند، تصریح کرد: مجموعه ها حاوی موضوع موزه ها هستند و گردآوری موضوع مجموعه ها در این زمینه مؤثر بوده و نقش مرجع را خواهد داشت، هم‌چنین پذیرش هرموضوعی باید با لحاظ کردن شرایط بعدی صورت بگیرد و روش اصلی و جانبی برای معرفی موزه ها وجود دارند.
آن چیزی که اثری را موزه ای می کند روایت اثر است
دبیری نژاد با تاکید بر اهمیت روایت اثر، اظهار کرد: آن چیزی که اثری را موزه ای می کند روایت اثر است و اثر در ذات هویت و معنای تاریخی پیدا کرده و در این صورت اثر موزه ای تلقی می شود که البته منظر روایت ها نیز متفاوت است و فصل بندی کلام را شامل می شود.
وی با بیان اینکه برای بیان موزه ای از ۴ شاخص سندیت موزه، منظم و منطقی بودن، امکان ارتباط و جذب و بیان در فرآیند استفاده می شود، ادامه داد: برخی از موزه ها در نمایشگاه روایت خطی دارند و موزه هایی با روایت حلقه ای نیز موضوع را از زوایای متفاوتی دیده و در دل حلقه، موضوع را بازگو می کنند و روایت های چند حلقه ای با چیدمان چند حلقه ای موضوعی را روایت می کنند.
دبیری نژاد با بیان اینکه همه موزه ها یک پیام را منتقل نمی کنند، گفت: در مورد بیان های توصیفی که عمده موزه ها نیز در همین مرحله هستند از شیوه های مستقیم بیان در توصیف اثر استفاده می شود.
وی افزود: در بیان ساختار گرا همه پیام در یک روایت قرار دارند و بیان ارزش گرا با باورهای ایدئولوژیک همراه است و آثار و داده ها را روایت می کنند. هم‌چنین بیان علمی نیز معطوف به موزه های علمی است که از بیان داده علمی استفاده شده و در بیان فرآیندی نیز مخاطب، بخشی از موزه است که روایت‌گری برای او انجام شده و چالش ایجاد می شود.
وی با اشاره به عناصر سناریوی موزه، گفت: عناصر ترکیب سازنده سناریوی موزه، زاویه دید، چیدمان موضوعی، چیدمان آثار و مجموع، روایت های متفاوت، عناصر معماری، واسطه های بیانی، روش های ارتباطی و سناریوی تعامل است.