پوسترهای بزک کرده کاندیداهای شوراها؛ آزادی یا عقبگرد زنان؟!

خبرگزاری ایمنا - گروه سیاسی - اعظم ملایی: با پایان یافتن شور و هیاهوهای انتخاباتی و مشخص شدن نتیجه انتخابات در هر سه حوزه ریاست جمهوری، شوراها و میاندوره ای مجلس، حال وقت آن رسیده است که نگاهی انتقادی به فرایند برگزاری انتخابات داشته باشیم. هر چند انتخابات اخیر در کشور ما یکی از نمادهای بارز مردم‌سالاری دینی نه تنها در عرصه داخلی، بلکه در کل منطقه خاورمیانه بود؛ اما با این وجود برخی انتقادات هم بر فرایند انجام تبلیغات خصوصاً در انتخابات شورای شهر و روستا وارد است. در این انتخابات ما شاهد تأیید صلاحیت تعداد زیادی از بانوان کشورمان بودیم و بر خلاف انتخابات ریاست جمهوری که واژه «رجل سیاسی» باز هم شامل زنان نشد، در عرصه شوراها زنان اجازه فعالیت و حضور یافتند.

بر این اساس، در پنجمین دوره انتخابات شوراها در مجموع ۲۸۷‌هزارو ۴۲۵‌نفر نام‌نویسی کردند، که در این میان 17 هزار 885 نفر آنها زن بودند و حدود تنها 6.3 درصد داوطلبان را شکل می‌دادند. اما تبلیغات بخشهایی از همین 6 درصد، به گونه ای بود که بحثهای زیادی را پیرامون چگونگی مشارکت زنان در امور سیاسی ایجاد کرد. در کنار بخش بزرگی از داوطلبان زن شوراهای شهر و روستا که به صورت هدفمند و با برنامه در این انتخابات شرکت کرده بودند و پوسترهای تبلیغاتی آنها نیز نمادی از صلابت و نجابت زن ایرانی بود، کاندیداهایی نیز بودند که پوسترهای تبلیغاتی انتخابات را با سالن مد و آرایش اشتباه گرفته و کوشیده بودند با ارائه عکسهایی جذاب از خود، نظر مثبت و آرای هم میهنانمان را جلب کنند.

این موضوع در فضای مجازی غوغاهای بسیاری به پا کرد و در کنار طنزها و کلیپهای نابجایی که برای این گونه پوسترها ساخته شد، بحثهای فراوانی نیز در رابطه با درستی یا اشتباه بودن این امر مطرح شد. برخی از فعالان امور زنان و نیروهای اپوزیسیون خارج از کشور کوشیدند این امر را به بحث « آزادی زنان» ربط دهند و آن را جزو مسائل شخصی و حقوق زنان بدانند! این گروه معتقد بودند اگر مردان چه در فضای واقعی و چه در فضای مجازی واکنشهای نا صحیحی به اینگونه عکسها نشان داده اند، مشکل از آنهاست و باید بروند مشکلاتشان را با خودشان حل کنند!

با این وجود به نظر می رسد برخی مسائل اساسی از دید این تحلیلگران مغفول مانده است. نکته نخست اینکه فردی که برای احراز یک پست سیاسی نامزد می شود، از حوزه خصوصی خود خارج شده و وارد عرصه عمومی شده است و بنابراین لازم است اقتضائات این فضا را نیز رعایت کند. نکته دوم و مهمتر این است که انتشار چنین پوسترهایی نه به معنای پیشرفت حقوق زنان، بلکه به نوعی عقبگرد به دوران جاهلیت است که در آن زنان تنها بر اساس زیبایی و زینهایشان ارزش گذاری می شدند.

در کمال تأسف باید گفت اینکه برخی از کاندیدهای داوطلب شورا در دوران کنونی هم «ظاهر جذاب» را دلیلی برای پیروزی و برتری خود بدانند، ریشه در مشکلات اجتماعی و روانشناختی دارد که قرنهاست سبب عقب ماندگی و کنار ماندن زنان از مسائل سیاسی، اجتماعی و مدیریتی شده است. این مشکلات کلیدی در واقع « فقدان اعتماد به نفس» و « محدود کردن زنان به زیبایی های ظاهری و جسمی» است. هر چند این مشکلات خاص زنان داوطلب شوراها نبود و در بین کاندیداهای مرد نیز بودند کسانی که تنها به قیافه ظاهری و ژست گرفتن های گوناگون بدون ارائه برنامه مشخص اکتفا کرده بودند؛ اما طبیعتا این قضیه در مورد زنان فراگیر تر و بحث انگیز تر بود. بر این اساس، جنبه دردناک و ناراحت کننده برخی از پوسترهای بزک کرده تبلیغاتی ارسال این پیام از سوی آنها بود که « من نه توانیهای فکری و خلاقیتهای اجتماعی دارم و نه برنامه ای مشخص برای آبادنی شهر و روستایمان پس لطفا به ظاهر من رأی بدهید »!

هر چند نتایج انتخابات شوراهای شهر و روستا نشان داد که انتخاب مردم ما توانمندی و کارامدی است نه چیز دیگر، با این وجود انتظار عمومی آن است که حضور و مشارکت زنان در امور سیاسی کشور ، شکلی پخته تر و کارامدتر به خود بگیرد و به سوژه ای برای طنز و توهین تبدیل نشود. بدون شک این امر نه با تصمیمات بالاسری، بخشنامه ای و دولتی، بلکه تنها زمانی محقق خواهد شد که زنان جامعه ما با اعتماد به نفس و باور به تخصص ها، توانمندیها و استعداد هایشان، کمتر به ایجاد کلیشه های جنسیتی بپردازند و خود را به مسائل ظاهری محدود نکنند.