آشنایی با تکثیر و قلمه زدن گیاه “گل یخی”

در ادامه این مطلب شما را با نحوه کاشت و نگهداری از گیاه "گل یخی" و تمامی روش های تکثیر آن آشنا خواهیم ساخت.
گل یخ کوچک بومی آفریقای جنوبی گونه ای گوشتی و چند ساله است که در فضای سبز جنوب ایران به وفور کاربرد دارد. به عنوان گیاه پوششی مقاوم، گلدار، چندساله و علفی شناخته شده است. در ایران آن را با نام ناز یخی نیز معرفی کرده اند. گل یخی به گرما و خشکی مقاوم است.گل هایی به رنگ صورتی روشن، سفید و قرمز دارد که در طول سال از آنها پوشیده شده است. گل های منفرد تا دسته ای در زاویه برگ ها پدید آمده و به طور کلی در روز باز می شوند، قطر هر کدام از آنها 2/5 cm است. برگ ها، براق، قلبی شکل تا نیزه ای و دارای درازایی به میزان 3cm هستند. میوه آن فندقه است و کمی بیش از 1cm طول دارد. ریشه ها گوشتی و ضخیم هستند. ساقه ها چهارگوش تا دایره ای بوده و به طول 60 cm، به صورت مسطح روی زمین، می رسند.تکثیر گل یخ به چند روش امکانپذیر است:
مراحل کاشت گیاه گل یخی
بذر
بذر رسیده را از درختچه بکنید یا از جائی مطوئن بدست آورید . آنرا اوائل پائیز در گلخانه یا محلی محفوظ در خاکی که از شن - خاکبرگ به نسبت دو و یک آماده کرده اید بکارید . پس از اینکه گیاه سبز و حداقل پنج برگ یا شش برگه شد، آنرا به گلدان دیگری منتقل کرده و بتدریج در هوای آزاد بگذارید . به این ترتیب درختچه ای که کاشته شده در حدود سه یا چهار سال طول میکشد تا به گل بنشیند .
پاجوش
می توان قبل از ظهور گل یعنی در اواسط آبان ماه که هنوز درخت بیدارنشده است از پاجوشهای بزرگ و شاداب آن با احتیاط جدا کرده و در محلی که مورد نیاز است و یا در گلدان کاشت .
خوابانیدن
ازدیاد این درختچه از طریق خوابانیدن پاجوشها یا شاخه های نیمه چوبی امکان پذیر است .
روش تکثیر از طریق قلمه
روش تکثیر از طریق قلمه ساقه به طول 7-6 سانتی متر و دارای برگ 3-2 برگ انتهایی می باشد و قلمه ها به راحتی در خاک باغچه ریشه دار می شوند. همیشه بستر مرطوب باشد وزهکش داشته باشد (خروج اب اضافی).قلمه زنی در فصل مناسب انجام شود(با توجه به نوع گیاه).قلمه در محیطی با دما ورطوبت مناسب ونور غیر مستقیم نگه داری شوند-قلمه به صورت اریب زده شود-در صورت برگدار بودن برگهای پایینی حذف وفقط2-3برگ باقی بگذارید.از هورمون ریشه زایی استفاده گردد-قلمه داری 4-5 بند بوده وحداقل یک سوم قلمه در بستر فرو رود. تا زمان ریشه دار شدن بستر قلمه ها همیشه باید مرطوب باشد، میتوانید با کشیدن یک پلاستیک شفاف روی گلدان یا بستر قلمه شرایط گلخانه ای ایجاد نمائید.دقت کنید هرچند وقت یکبار برای تبادل هوا پلاستک را بردارید ویا اینکه چند سوراخ در پلاستیک ایجاد نماید .پس از ریشه دار شدن باید از دفعات ابیاری بتدریج کاسته شود. در مورد قلمه مهمترین چیز ریشه زایی است وباید با قطع گل وجوانه گیاه و...سعی شود انرژی گیاه صرف ریشه زایی شود.اجازه بدهید تا ریشه دهی کامل شود(حداقل 4-5 سانت)وسپس انرا با دقت ,وبدون جداشدن خاک اطراف ریشه در خاک مناسب بکارید. قلمه های تازه ریشه دار شده را در گلدان کوچکی شروع کنید و با بزرگ شدن آن تدریجا آنرا به گلدانهای بزرگ منتقل کنید.
نیازهای گیاه گل یخی
کود دهی
در اواسط پاییز و یک بار دیگر بعد از اتمام گلدهی باید مقدار کمی کود داده شود.
آبیاری
این گیاه مانند کاکتوسها به خشکی مقاومت دارند زیرا آب را در خود ذخیره می کنند بنابراین آبیاری باید در حدی انجام شود که از خشک شدن و پژمردگی آن جلوگیری شود. آبیاری بیش از حد، باعث از بین رفتن و پوسیدگی ریشه و گیاه می شود. آب باید به قدری داده شود که از پژمردگی و خشک شدن برگ ها جلوگیری شود و آبیاری بیش از حد می تواند باعث پوسیدگی ریشه یا سرخشکیدگی، بویژه در خاک های سنگین در آب و هوای داغ شود.خاک:این گیاه در اکثر خاکها به خوبی رشد می کند فقط باید توجه داشت که زهکش خاک مناسب باشد و PH خاک هم بین تا5/6 باشد بهتر است. ترکیب خاکی تشکیل شده از 2 قسمت خاک لوم، 2 قسمت ماسه و 1 قسمت خاک برگ برگ پوسیده رشد مطلوبی دارد اما از نظر خاک گیاه کم توقعی است و به تقریب در تمام خاک ها رشد می کند.
تکثیر گیاه گل یخی
نور و دما
این گیاه به نور کامل و آفتاب نیاز دارد. اگر نور کم شود رشد طولی زیاد می شود و رشد گیاه به سمت رشد علفی رفته و گلدهی کم می شود. از طرفی بهتر است این گیاه را از سرمای زمستان دور نگه داشت. چون هوای گرم را بهتر می پسندد و رشد بهتری خواهد داشت.
مراقبتها
اگر ساقه ای بیش ازحد بلند شد، بهتر است آن را کوتاه کنیم ولی باید توجه داشت که در هر بار هرس کردن 2تا3 شاخه را بیشتر هرس نکنیم چون اگر بیشتر شد به گیاه استرس وارد می شود.هرس قسمت انتهایی ساقه اصلی، موجب تحریک تولید شاخه های جانبی و گلدهی بیشتر می شود.گلدهی:از اواسط بهار تا اوایل پاییز گل می دهد.
آفات گیاه
وجود توده های متحرک سفید رنگ با پوشش آردی وپنبه مانندعلامت وجود افتی به نام شپشک آردآلود است. این حشره از شیره پرورده گیاه تغذیه کرده و باعث افت گیاه می شود. این حشره پولک دار است و مانند ذره های پنبه ای که توسط پنبه زن حلاجی شده باشد در زیر برگ ها و انتهای دمبرگ و ساقه جمع می شوند.محل تجمع آنان بیشتر در درزهای نوک برگ هایی که در سایه واقع شده اند می باشد شیوه مبارزه با این حشره، استفاده از سموم تماسی مانند مالاتیون. دیازنیون، گوزاتیون به نسبت به یک قاشق مرباخوری ( دو سی سی در یک لیتر آب به اضافه پنج تا شش قطره مایع ظرفشویی ) است که بایدروی قسمتهای الوده وشاخ وبرگ گیاه(پشت وروی برگها) اسپره نمایید. بهتر است که اینکاردر خارج از آپارتمان و در فضای باز انجام شود و این ماده را از دسترس اطفال دور نگهدارید. در ضمن مقداری از محلول را نیز به صورت ابیاری به خاک گلدان بدهید.در مصرف محلول زیاده روی نکنید وبه مقدار کفایت استفاده نمایید.بعد از 7 روز سمپاشی تکرار شود.بهتره سمپاشی رو با دز کمتر در مورد تمام گیاهان موجود در منزلتان نیز انجام بدهیدو در صورتی که مؤثر واقع نشود باید دو هفته بعد تکرار شود. اما نکته ای که باید به آن توجه کرد این است که درصورتیکه سموم فوق موثر نبودو با عنایت به این که این حشرات از شیره گیاهی تغذیه می کنند، باید از سموم سیستمیک مانند کونفیدور ،اتیون ،متاسیستوکس و...نیز جهت مبارزه استفاده کرد.