احمد خانی؛ زندگی برای سفر

ختن کوفگر/اصفهان امروز: تماشای شهرداتونگ و صومعه آویزان و کوهستان مقدس هنگشان چین، مجسمه صلح سارایوو در بوسنی، دوازده صخره اپوستیل یا دوازده یار مسیح در استرالیا، روستای بدون خودرو خیتورن در هلند، غار اشکوتسیان اسلوونی، تماشای ردیف‌های بلند فلفل‌های رنگارنگ در یکشنبه‌بازاری در برزیل، قرار گرفتن در ماشین‌هایی قفس مانند و تماشای آزادی حیوانات در پارک‌های ملی کنیا، ایستادن بر خط استوا و تجربه حضور در خط واصل نیمکره شمالی و جنوبی در یک‌لحظه در اوگاندا، تصویر پسربچه‌های بلالی فروش بوروندی، ماچوپیچو شهر گمشده تمدن اینکاها در پرو و... همه این‌ها از سفرهای اوست که در ادامه‌اش سه هفته پیش از نروژ بازگشته و مثل همیشه پس از بازگشت دو هفته برای شغلش به جنوب رفته.

خانی که فارغ‌التحصیل رشته مهندسی مکانیک در مقطع کارشناسی ارشد از دانشگاه صنعتی اصفهان است و به‌عنوان مهندس مکانیک مشغول به کار در جنوب کشور است درباره شروع فعالیتش می‌گوید: «بیشتر وقت‌ها در کودکی سفرهای خانوادگی‌مان خلاصه می‌شد به سفرهای زیارتی مشهد یا سفری سیاحتی به شمال، ولی همیشه به سفرهای بزرگتر فکر می‌کردم و به دنبال شناخت کشورهای جدید و فرهنگ‌های مختلف بودم و ازاین‌جهت سال 80 از طریق کانون ایرانگردی دانشگاه، سفرهای داخلی زیادی داشتم ولی اندیشه سفرهای خارجی رهایم نمی‌کرد و ازاین‌رو در سال 86 اولین سفر خارجی‌ام را با دبی شروع کردم، با یک تور مسافرتی که اصلا تجربه دلخواهی نبود؛ هم به دلیل هزینه بالای آن و هم اینکه عموما در یک تور گردشگری سلیقه عموم افراد در نظر گرفته می‌شود و برنامه‌ریزی‌هایی برای سفر انجام می شود که گاه منطبق با خواسته‌های تک‌تک افراد نیست. با توجه به این تجربه به سفرهای داخلی ادامه دادم تا اینکه کم‌کم از طریق تحقیق و اینترنت و صحبت با گردشگران مختلف با سبک‌های دیگری از سفر آشنا شدم و راه‌هایی یافتم که منجر به کاهش هزینه‌های سفر می‌شد؛ هزینه‌هایی که به حتم برای کسی که سفر قسمتی از زندگی‌اش خواهد بود و برای کسی که ثروت اندوخته‌ای برای این کار کنار نگداشته و باید از طریق درآمد حاصل از شغلش آن را تأمین کند راهکار مطلوبی است. با جایگزین کردن سفر زمینی به‌جای سفرهای هوایی البته برای مقصدهای ممکن، یا پیدا کردن میزبان در کشور مقصد و اقامت رایگان و یا استفاده از هاستل یا خوابگاه‌هایی که در آن می‌توان به‌جای اجاره اتاقی در هتل، یک تخت در اتاقی اجاره کرد که این روش خود راهی است برای آشنایی بیشتر بافرهنگ‌های مختلف و استفاده از تجربیات دیگران. از دیگر سبک‌های سفر مثل «کوله به دوش» (بَک پَکِر) و «هیچ هایک» تقریبا تجربه چندانی ندارم چراکه در این سبک برای استفاده رایگان از وسیله نقلیه‌ای که هم مسیرت باشد گاهی زمان زیادی را باید کنار جاده‌ها منتظر ماند که من با توجه به محدودیت زمانی و لزوم حضور به‌موقع در شغلی‌ام از این روش‌ها استفاده نکرده‌ام. در سال 88 با سفری زمینی به ترکیه و گرجستان و ارمنستان سفرهای خارجی‌ام را شروع کردم و مدتی بعد به روسیه، آلبانی، ایتالیا، اسپانیا، بوسنی، دانمارک، هلند، برزیل، بولیوی، چین، هند و ... رفتم و تا امروز توانسته‌ام به 60 کشور مسافرت کنم و این مسافرت‌ها همچنان ادامه دارد»

این گردشگر ادامه می‌دهد: «ازجمله عوامل موثر بر انتخاب کشور مقصد علاوه بر علاقه‌ام، مسئله روادید (ویزا) است چراکه امکان دریافت روادید از همه کشورها وجود ندارد، مثلا در ادامه سفرم به اکوادور قصد سفر به کلمبیا را داشتم که موفق به دریافت روادید آنجا نشدم و به ونزوئلا رفتم که اجزه ورود نیاز نداشت. در هر سفر یک برنامه کلی دارم ولی جزئیاتش را در خود سفر برنامه‌ریزی می‌کنم، مثلا تعیین نقاط بازدید یا مدت اقامت، چراکه این دو تابعی است از ویژگی‌های منطقه موردنظر، مثلا در کشور اکوادور 10 روز برای اقامتم در نظر گرفته بودم ولی با توجه به زیبایی‌های طبیعی و جذابیت‌های توریستی‌اش سفرم بیش از 20 روز طول کشید»

احمد خانی که بیشتر تنها سفر می‌کند دراین‌باره می‌گوید: «تفاوت‌های اخلاقی افراد مختلف و ناهماهنگی‌های حاصل از آن که در یک سفر بیش از دو سه روز کاملا مشهود است و نیز سختی پیدا کردن کسی که هم مقصدت باشد باعث می‌شود کم‌کم به‌تنهایی سفر کنی که این موضوع ویژگی‌های دشوار و آسان خود را دارد، مثلا اینکه اصولا مردم یک منطقه به یک توریست تنها بیشتر اعتماد و کمک می‌کنند تا چند توریست که با زبان بیگانه‌ای باهم در حال صحبت‌اند. البته در سفر تک‌نفری باید بسیار تیزبین و دقیق و مدام در حال برنامه‌ریزی باشی. گاهی می‌گویی که کاش همسفری داشتی که کمی از این بار ذهنی را به عهده می‌گرفت و خودت کمی استراحت می‌کردی اما در مقابل آزادی و استقلال عمل زیادی کسب می‌کنی و توانایی‌هایت رشد می‌کنند، مثلا در سفرم به آفریقا که بسیار شگفت‌انگیز و پرخاطره بود و نخستین تجربه سفرم به‌تنهایی بود به گفته دوستانم پختگی بیشتری کسب کردم و زندگی را کمی راحت‌تر از گذشته در نظر می گرفتم»

او که عاشق شناخت فرهنگ‌های جدید است دراین‌باره می‌گوید: «در کنار نقاط دیدنی و تاریخی یک شهر یا کشور یکی از مهمترین نقاطی که در سفرهایم حتما به آن سر خواهم زد بازارهای روز آن منطقه است، چراکه به نظر من این بازارها کف واقعیت‌اند و با کمی دقت در رفتارها، لبخندها و نگاه‌ها و تماشای عکس‌العمل آنها در برابر یکدیگر یا نحوه برخوردشان با یک توریست می‌توانی با واقعیت یک فرهنگ به‌دوراز هر سانسور و تغییری دست پیدا کنی. اگر زبان مشترکی مثل انگلیسی هم باشد که بسیار بهتر است، هرچند مهمتر از زبان، اعتمادبه‌نفس استفاده از آن است در برقراری ارتباط با دیگران»

احمد خانی در کنار اشاره به زیبایی‌های بی‌نظیر کشورهای مختلف مانند نیوزلند و امکان مقایسه زیبایی‌های آن با نروژ در صورت اتمام سفرش به این کشور و در کنار صحبت از خونگرمی مردم قاره آفریقا و روحیه شاد مردم امریکای جنوبی، یکی از دستاوردهای سفرش را افزایش عشق و علاقه‌اش به ایران می‌داند. او یکی از نکته های مثبت سفرش را امید بازگشت به کشورش می‌داند، اما معتقد است: «در ایران برای جذب گردشگر نیاز به برنامه‌ریزی‌های بسیار بیشتری است، به‌ویژه با توجه به سیاه سازی‌های تبلیغاتی که در برخی رسانه‌های خارجی علیه ایران انجام می‌شود، مثل تصور اشتباهی که برخی از ما از قاره آفریقا داریم و فکر می‌کنیم همه کشورهای آن فقیرند و درگیر بیماری و جنگ. بسیاری از افراد خارجی هم وجود مستقلی از ایران نمی‌شناسند و آن را قسمتی از خاورمیانه غرق در جنگ می‌دانند، به‌گونه‌ای که گاهی خانواده‌ها از سفر فرزندشان به ایران هراسان هستند که البته این هراس در سایه سفر فرزندشان کمرنگ خواهد شد. یکی از نگرانی‌های دیگری که به‌تازگی گاهی مطرح می‌شود مسئله تبدیل ایران به یک مقصد گران توریستی به خاطر نبود زیرساخت‌های گردشگری است، مثلا بحث کمبود هتل‌ها که جوابگوی نیاز توریست‌ها نیست و همین کمبود باعث افزایش قیمت هتل‌ها می‌شود و درنهایت اصولا باعث صرف‌نظر گردشگر از سفرش خواهد شد. البته نقش هر گردشگر ایرانی در معرفی ایران به سایر کشورها را نباید فراموش کرد. من همیشه سعی می‌کنم در کوله‌پشتی‌ام کارت‌پستال‌هایی از نقاط زیبا و گردشگری ایران را به‌هراه صنایع‌دستی کوچکی همراه داشته باشم؛ هم برای معرفی کشورم و هم‌جهت تشکر از میزبانم یا یادگاری برای مسافری که در قسمتی از سفر هم مسیر شده‌ایم».

احمد خانی، نتیجه تجربیات سفرهایش را در سایتی به نام سفرنوشت (safarnevesht) ثبت کرده و راهنمای علاقمندان به سفر است. او در پاییز قصد سفر به آمریکای مرکزی را دارد و به کسانی که قصد سفر به شیوه‌هایی مانند روش‌های خودش را دارند، توصیه می‌کند که بهترین راه برای کسب تجربه در این زمینه، سفر به داخل کشور است. او معتقد است که اگر کسی همیشه با امکانات کامل و به‌صورت لوکس در داخل سفر می‌کند برای اولین بار در سفری با امکانات کمتر در خارج از کشور با مشکل مواجه می‌شود پس درست‌تر است که چنین سفری اول در ایران تجربه شود.

گاهی خیلی زود، دیر می‌شود و خواسته‌های دیروزمان به رؤیاهای فردایمان تبدیل می‌شوند، مگر آنکه خواسته و راه رسیدن به آن را شناخته و حاضر به پرداخت هزینه‌های آن باشیم؛ هزینه‌هایی که با توجه به میزان باوری که به اهدافمان داریم توجیه می‌شوند و به این گونه کسی زندگی را زیستن در لحظه اکنون می‌داند و دیگری، اکنون را در اندیشه فردا طی می‌کند و گذر زمان قضاوت خواهد کرد که چه کسی معنی زندگی را کامل‌تر دریافته است.