هم‌مسیر زوجی فوتبالی و رسانه‌ای در راه آرزوهای بزرگ
از عاشقی در مستطیل سبز تا تحقق رویای پخش زنده لیگ بانوان
مجتبی فدایی، ورزشی نویسی که پنج سال قبل در مستطیل سبز با همسرش فاطمه عادلی، ملی‌پوش تیم ملی فوتبال زنان و بازیکن آینده‌سازان در آن مقطع و کنونی سپاهان آشنا می‌شود و سپس این زوج دوشادوش هم مسیر ترقی فوتبال زنان ایران را پی می‌گیرند؛ فاطمه با استوک‌هایش در زمین چمن و مجتبی با راه‌اندازی سایتی خبری- آماری تخصصی فوتبال زنان و پیگیری پخش زنده تا تحقق آن در روزهای اخیر. شنیدن مسیر دورودرازی که این زوج در کنار هم پیموده و موانع بسیاری از خانواده و جامعه گرفته تا اهالی فوتبال را کنار زده‌اند
اصفهان امروز- سروش فدائی تهرانی
پخش زنده در لیگ فوتبال بانوان قرار است به‌زودی آغاز شود و پس از سال‌ها این مهم دست‌نیافتنی، ممکن شود. این تنها پیشرفت قابل‌توجه فوتبال بانوان ایران در این سال‌ها نیست و دستاوردهای زیادی داخل و چه خارج زمین به‌دست‌آمده است؛ دستاوردهایی که با فداکاری و از خودگذشتی زنان و مردانی پرتلاش رقم خورده است.
تا چند سال قبل از بیشتر دیدارهای لیگ برتر فوتبال زنان ایران عکسی ثبت نمی‌شد. هیچ سایتی وجود نداشت که نتایج را با جزئیاتی مثل گل‌ها، اخطارها و دیگر آمارها به ثبت رساند و رسانه‌ای نبود که تخصصی به این حوزه بپردازد. در چنین شرایطی طبیعتا مسابقات لیگ داخلی فوتبال زنان علیرغم برگزاری با پوشش کامل اسلامی، از هیچ شبکه تلویزیونی یا پلتفرم اینترنتی پخش نشده و نمی‌شود. آن روزها پخش زنده این مسابقات، رویایی بزرگ به نظر می‌رسید و شاید هنوز هم همین‌طور باشد اما حالا قرار است از هفته سوم این فصل لیگ زنان، این رقابت‌ها از چند پلتفرم اینترنتی پخش زنده داشته باشد. در این مسیر افراد بسیار زیادی جنگیده‌اند که در میان آن‌ها، داستان یک زوج متفاوت‌تر است. مجتبی فدایی، ورزشی نویسی که پنج سال قبل در مستطیل سبز با همسرش فاطمه عادلی، ملی‌پوش تیم ملی فوتبال زنان و بازیکن آینده‌سازان در آن مقطع و کنونی سپاهان آشنا می‌شود و سپس این زوج دوشادوش هم مسیر ترقی فوتبال زنان ایران را پی می‌گیرند؛ فاطمه با استوک‌هایش در زمین چمن و مجتبی با راه‌اندازی سایتی خبری- آماری تخصصی فوتبال زنان و پیگیری پخش زنده تا تحقق آن در روزهای اخیر. شنیدن مسیر دورودرازی که این زوج در کنار هم پیموده و موانع بسیاری از خانواده و جامعه گرفته تا اهالی فوتبال را کنار زده‌اند از زبان خودشان خالی از لطف نیست؛ زبانی مشترک میان دو مقوله مختلف یعنی فوتبال و رسانه که این دو به‌واسطه رابطه عاطفی به آن دست‌یافته‌اند.
برای عشق در نگاه اول سند و مدرک دارم
همه‌چیز برایشان از یک عکس شروع‌شده؛ در روزگاری که برخلاف امروز، مجتبی فدایی مثل دیگر همکاران مرد خود بدون دردسر به عکاسی از مسابقات داخلی فوتبال بانوان می‌پرداختند. خودش ماجرا را این‌طور شرح می‌دهد: «قبل‌تر با فاطمه مصاحبه‌ای داشتم اما در آن بازی به‌عنوان عکاس رفته بودم و این اولین باری بود که او را از نزدیک می‌دیدم. اواسط نیمه اول فاطمه که پست دفاع بازی می‌کرد، به کنار زمین آمد تا آب بخورد؛ من هم کنار زمین نشسته بودم و بطری‌های آب بین‌مان قرار داشت. شک داشت که آیا همانی هستم که با او مصاحبه کرده‌ام یا نه؟ (از روی عکس حساب کاربری شبکه‌های اجتماعی) در همین حین فاطمه به من سلام کرد و من که هول‌شده بودم، فقط انگشتم که روی دکمه شاتر دوربین قرار داشت را فشار دادم.» آن عکس را هنوز هم دارند؛ به قول خود مجتبی همه به زبان می‌گویند عشق در نگاه اول اما من برایش سند و مدرک دارم. (با خنده)
جرقه‌های راه‌اندازی سایت
شکل‌گیری این رابطه عاطفی با قهرمانی آینده‌سازان، تیمی که فاطمه عادلی در آن بازی می‌کرده هم‌زمان می‌شود اما چندی بعد در اتفاقاتی که شاید فقط نمونه آن را در فوتبال بانوان ایران بتوان دید، تیم قهرمان منحل می‌شود. همین اتفاق و دیگر دغدغه‌های ذاتی در رابطه با فوتبال زنان، مجتبی را سوق می‌دهد تا پایگاهی خبری - آماری را راه‌اندازی کند که صرفا روی فوتبال زنان و اطلاعات و آمار تخصصی آن تمرکز داشته باشد؛ چیزی که در آن زمان مشابهی نداشت. فاطمه عادلی از دغدغه دیگری می‌گوید که باعث شده شوهرش، چنین فعالیتی را آغاز کند: «مجتبی آن موقع مرتبا از من درباره بهترین گل زن‌ها، تعداد گل‌ها، پاس گل و دیگر آمارهای لیگ زنان سوال می‌کرد که حتی من هم به‌عنوان یک فوتبالیست اطلاعی درباره آن نداشتم. » عادلی صحبت‌هایش را با اشاره به تاثیر مثبت رسانه همسرش برای دیدگاه مردم جامعه به فوتبال زنان و در میان خود فوتبالیست‌ها و مربیان بانو، ادامه می‌دهد: «درگذشته وقتی بازی‌های لیگ تمام می‌شد، برای آنکه از نتایج بقیه دیدارها در سایر شهرها مطلع شویم باید صبر می‌کردیم و یا تلفن می‌زدیم تا نتیجه را بپرسیم.» باورش دشوار است؛ منظور فاطمه از گذشته، 30 سال پیش نیست که اینترنت به‌اندازه امروز در دسترس نبود، او تنها وضعیت پوشش رسانه‌ای فوتبال بانوان ایران در چند سال قبل را شرح می‌دهد. مجتبی حرف‌های همسر خود را این‌طور ادامه می‌دهد که «حتی شاید یک طرفدار نمی‌دانست تیمش در لیگ زنان بالباس چه رنگی به میدان رفته است.»
منع ورود عکاسان آقا؛ تهدید و فرصت در کنار هم
پوشش رسانه‌ای مسابقات فوتبال بانوان در ایران البته به این آسانی‌ها هم نیست و مسیر دشوار و پر محدودیتی پیش راه مجتبی فدایی و امثالهم بوده و هست. مثل حضور عکاسان آقا در کنار زمین و پوشش دیدارهای لیگ داخلی که تا حدود زیادی محدود و در برخی شهرها تقریبا ممنوع شده است. مجتبی این اتفاق را به فال نیک می‌گیرد و از پیشرفت‌های گسترده عکاسان ورزشی خانم در سال‌های اخیر سخن می‌گوید. او باوجوداین سخت‌گیری‌ها همچنان معتقد است نسبت به گذشته قدم‌ها روبه‌جلو بوده است. همسرش، فاطمه عادلی هم اگرچه با مجتبی بر سر پیشرفت‌های اخیر و عملکرد خوب خبرنگاران و عکاسان خانم اتفاق‌نظر دارد اما امیدوار است حضور عکاسان دربازی‌هایشان فارغ از جنسیت باشد و معتقد است عکاسان آقا به‌واسطه تجربه بیشتری که دارند می‌توانند به کمک به همکاران خانم خود بیایند. او خاطراتش از حضور عکاسان در دیدارهای لیگ بانوان را این‌طور شرح می‌دهد: «یادم است سال ۹۲ یا ۹۳ بود که بازی حذفی و حساسی مقابل شهرداری بم داشتم و برای اولین بار دیدیم که چند عکاس به ورزشگاه آمده‌اند و پوشش خبری آن مسابقه خیلی خوب بود. این اتفاق در سال‌های بعد خیلی بهتر شد و تعداد عکاسان و خبرنگاران (خانم و آقا) بیشتری دربازی‌های لیگ بانوان در اصفهان به ورزشگاه می‌آمدند؛ شرایط به‌گونه‌ای شد که بقیه تیم‌های لیگ منتظر بودند دیدارشان در اصفهان فرابرسد تا بتوانند از مسابقه خود عکس داشته باشد.»
نشانه قضاوت اهالی فوتبال به‌سوی فاطمه و مجتبی
شاید در نگاه اول حضوری همسری رسانه‌ای در کنار فوتبالیستی خانم، نکته مثبتی برای فاطمه عادلی و حتی هم تیمی‌هایش به شمار رود اما واقعیت، بسیار متفاوت‌تر است. مجتبی فدایی دراین‌باره می‌گوید: «فکر می‌کنم از نگاه منطقی باید این یک نکته مثبت باشد اما شاید نکات مثبت آن ۹۰ به ۱۰ است. به‌واسطه ارتباط من و فاطمه، در چند سال گذشته خودمان کمی بااحتیاط بیشتری عمل کرده‌ایم. شاید برخی وقت‌ها همکاران من می‌توانستند به خیلی مسائل بپردازند ولی من به خاطر یک سری ملاحظات سعی کرده‌ام به آن نپردازم. » عادلی هم به واسط تجارب چندساله خود در سپاهان و تیم ملی این موضوع را از نزدیک احساس کرده است. او شرح می‌دهد «3 یا 4 سال است که تمامی بازیکنان و مربیان فوتبال زنان می‌دانند که این سایت متعلق به مجتبی فدایی، همسر فاطمه عادلی است. در این چند سال گذشته شاید یک سری انتظار داشتند که برخی اخبار در سایت کار بشود یا نه و اینکه من را واسطه قرار داده‌اند اتفاق خوبی نبوده است. همیشه واکنشم این بود که چنین مسائلی را با من در میان نگذاشته و با مجتبی فدایی به‌عنوان شخصی مستقل صحبت کنند.» او از قضاوت‌های دیگران می‌گوید و آن‌ها را به این دلیل ناروا می‌داند که خودش و مجتبی همیشه سعی کرده‌اند مسائل کاری و این سایت تخصصی را به زندگی شخصی وارد نکنند. عادلی بااین‌وجود ادامه می‌دهد «خوشحالم که همسرم فردی تاثیر گذار در فوتبال زنان شده که هرکسی می‌خواهد اطلاعات و آمار فوتبال بانوان را به دست آورد، سراغ سایت او را می‌گیرد. این موضوع واقعا باعث خوشحالی من است و خرسندم که این مسائل را تحمل کرده و می‌کنم چراکه به نفع فوتبال زنان است. »
وظیفه ما این بود جایی که امروز هستیم، بایستیم
فوتبال زنان ایران و جایگاه فرهنگی آن در جامعه علیرغم تمام پیشرفت‌های این سال‌ها، هنوز جای کار دارد. مجتبی فدایی که یکی از آن‌هایی است که با ازدواج و جدیت در انتخابش در برابر کلیشه‌های غلط جامعه در خصوص زنان فوتبالیست ایستاده، می‌گوید: «هر نسلی وظیفه‌ای دارد. نسل فوتبالیست‌های زن هم‌دوره فاطمه هزینه داده تا شاید جمله کلیشه‌ای و اشتباه مگر دختر هم فوتبال بازی می‌کند؟ از ذهن‌ها پاک کند. شاید نسل ما رسانه‌ای‌ها هم وظیفه داشت گردآوری اطلاعات کند، احتمالا نسل بعد باید تحلیل کند و نسل بعد، ریزتر هم شود. شاید نسل من برای ازدواج تلاش می‌کرد با خانواده خود صحبت کند که همسر آینده‌ام می‌تواند فوتبالیست هم باشد و این قطعا برای هر پدر و مادری با چالش همراه و آسان نبود. بااین‌وجود شاید وظیفه من و فاطمه این بود که در این مقطع از زمان این بوده که اینجایی که هستیم، باشیم.» فاطمه عادلی هم این سختی‌ها را از نگاه جامعه فوتبالی تشریح می‌کند و تصریح می‌کند: «ما فوتبالیست‌های جواب تمام تلاش‌هایمان را با حضور در جام‌ملت‌های آسیا گرفتیم. یادم هست وقتی از مسابقات برگشته بودیم، چند نفر از همکاران مجتبی یا افرادی که می‌دانستند بازیکن تیم ملی هستم برخورد داشتم، می‌گفتند خیلی خوب بازی کردید. می‌پرسیدم مگر شما هم‌بازی‌ها ما را تماشا کردهاید؟ و می‌گفتند: بازی‌هایتان را دیدم. این اتفاق چند بار برایم افتاد و بسیار مثبت بود که نشان می‌داد نگاه‌ها به فوتبال زنان عوض‌شده است. » او این دستاورد را نتیجه صبر و بردباری خود و دیگر بازیکنان و مربیان زن فوتبال می‌داند و ادامه می‌دهد: «واقعا شاید چهار سال است که قراردادها در فوتبال زنان بهتر شده اما قبل از آن نهایت پول رفت‌‌و‌آمد خود را درمی‌آوردیم. چون پشتکار داشتیم و چیزی که دوست داشتیم را رها نکردیم، امروز به اینجا رسیده‌ایم و ماندیم تا به نسل بعد از خود هم کمک کنیم.»
*آغاز رویای پخش زنده با تاریخ‌سازی تیم ملی زنان ایران
صعود به جام ملت‌های آسیا هند در سال گذشته بزرگ‌ترین دستاورد تاریخ فوتبال زنان ایران است. بی‌شک نقش این زوج در این برگ مهم از تاریخ فوتبال ملی ایران هم غیرقابل‌انکار است. در روزهایی که فاطمه عادلی به همراه دیگر ملی‌پوشان در آن‌سوی مرزها به دنبال شدنی ساختن این ناممکن بودند، همسرش مجتبی فدایی با حداقل امکانات خود نخستین پخش زنده با گزارش فارسی آن را برای مخاطبان با صفحه اینستاگرام و سایت خود فراهم کرد. اهمیت کار مجتبی وقتی نمود پیدا می‌کند که بدانیم این رویداد باارزش از هیچ شبکه تلویزیونی و پلتفرم اینترنتی در ایران اجازه پخش نداشت و تنها به‌صورت صوتی از رادیو گزارش می‌شد. او این فرصت را به مخاطبان ایرانی داد تا افتخارآفرینی دخترانشان را زنده تماشاگر باشد؛ البته خودش به محدودیت‌های داخلی و خارجی اشاره می‌کند که بر سر راهش قرار داشته است.
آرزوهای ساده اما دست‌نیافتنی
او که می‌گوید هدفش از فعالیت در حوزه بانوان تنها قناعت به پوشش مکتوب نبود، مسیر بزرگی را آغاز کرد که امروز در آستانه به ثمر نشستن است؛ مجتبی می‌گوید: «با تلاش‌هایی که انجام دادیم توانستیم مجوز پخش زنده مسابقات لیگ داخلی بانوان از پلتفرمی اینترنتی را برای هفته سوم بعد لیگ این فصل بگیریم.» خبری خوشحال‌کننده و نویدبخش آینده‌ای روشن برای فوتبال زنان در ایران؛ چیزی که تصورش تا یک سال پیش هم غیرممکن به نظر می‌رسید اما امروز با استقامت و تلاش ممکن شده است. گفت‌و‌گویمان با این زوج را با این سوال به پایان می‌برم که آرزویتان چیست؟ مجتبی فوتبالی جواب می‌دهد و فاطمه رسانه‌ای. مجتبی پاسخ می‌دهد: «به نظرم دور از دسترس نیست؛ رویایم این است که فاطمه در سطح اول فوتبال دنیا بازی کند و من هم آن را پوشش دهم». فاطمه عادلی به‌عنوان یک ملی‌پوش دو آرزو می‌کند؛ نخست بازی در جام‌جهانی و دیگری پخش زنده تلویزیونی دیدارهای فوتبال بانوان. شنیدن آرزوی دوم فاطمه عادلی چقدر تلخ است؛ کاری که برای فوتبالیست رده چندمی آقایان عادی شده، برای ملی‌پوشی پر سابقه‌ای چون او و احتمالا بیشتر هم‌تیمی‌هایش در فوتبال زنان به رویا شده. فاطمه اما یک شانس بزرگ دارد؛ همسرش مجتبی که تمام توان خود را گذاشته تا به این خواسته همسرش و دیگر زنان فوتبالی ایران، جامعه واقعیت ببخشد.