نقدینگی‌های کلان را مدیریت کنید!

حسن روانشید- اصفهان امروز: بارها این اتفاق در کشور ما افتاده که اقتصاد تنها به خاطر افزایش نقدینگی به چالشی سخت همراه با تنش گرفتار شود، این بار نیز همین معضل به‌ظاهر ساده و پیش‌پاافتاده نقش اصلی را در به‌هم‌ریختگی بازار ایفا می‌کند. وجود نقدینگی کلان و حتی بیش از ذخایر ارزی و سرمایه‌ای دولت در دست مردم اگر توأم با فرهنگ مدیریت‌شده اقتصادی نباشد با معضلاتی غیرقابل‌باور روبرو خواهد شد و در اندک زمان ممکن مسیرها را قفل کند تا سروکله فرصت‌طلبان پیداشده و آنها تورهای ماهیگیری را به آب گل‌آلود بیندازند! یادآوری تکرار این اتفاقات اقتصادی بویژه در 40 سال گذشته که دولت‌ها هر دم درگیر تحریم‌های ناجوانمردانه و فشارهای جهانی در زمینه‌های متنوع و رنگارنگ بوده‌اند دردی را دوا نمی‌کند، بلکه یادآور رنجهایی است که نه‌تنها جامعه بلکه دولت‌ها و نظام را هم آزرده است اما بعضی وقت‌ها برای عبرت گرفتن‌های آیندگان چاره‌ای جز نظر انداختن به گذشته برای گرفتن درس از تاریخ نخواهد بود. هریک از دولت‌های اول تا دهم در طول حضورشان با این چالش‌ها روبرو بوده‌اند اما پابرجا و استوار بودن تولید و گردش کار در جامعه به‌زودی توانست مشکلات را تا حدودی رتق‌وفتق کرده و با اندک تغییری در قیمت‌ها و بویژه ارز مسیر را هموار سازد و قطار اقتصاد روی ریل بازار به حرکت خود ادامه دهد. اما امروز این تنش پس از ماه‌ها رکود در تولید و تعطیل واحدهای موجود در شهرک‌های صنعتی سراسر کشور ایجاد و یخ‌زدگی معاملات جهانی نیز به آن افزوده شد تا تورم نقدینگی در بازار پولی کشور چهره کریه خود را اینگونه نشان دهد. زمزمه‌ها از اواخر سال ۹۶ آغاز شد و به‌مرورزمان گروهی را هوشیار کرد تا عرضه را محدود کنند، درحالی‌که نقدینگی‌های خود را در قالب ارز برای تدارک مواد اولیه و فسادناپذیر در حساب‌های بانکی آن‌سوی مرزها نگهداری کردند و منتظر جرقه اصلی در بازار پرالتهاب رکود ماندند. تئوریسین‌های مدعی اقتصاد نیز که بارها امتحان خود را در دولت‌های قبلی پس داده بودند امروز کمی پیر و خسته و شکسته‌تر از گذشته وارد جرگه دولت می‌شدند درحالی‌که هنوز با پیامدهای رکودی اینچنین نفس‌گیر آشنایی و قرابت پیدا نکرده بودند پیش خود می‌اندیشیدند مثل گذشته با تزریق پول و بویژه ارز به بازار از وقوع یک سونامی اقتصادی جلوگیری کنند اما نه‌تنها این تزریق نتوانست کاری انجام دهد بلکه باعث شد تا میزان نقدینگی در جامعه افزایش‌یافته و قدرت انفجار انبار باروت بیشتر شود. اینجا بود که بازیگران پشت پرده در قالب مصلح و محلل وارد صحنه شدند تا برای ورود کالا و با ارز جدید دولتی درخواست تأمین اعتبار کرده و هر آنچه را که به‌مرورزمان در انبارها دپو کرده بودند درحالی‌که با ارزهای قبلی خریداری‌ شده بود جایگزین کنند. این‌گونه بر التهاب اقتصادی به وجود آمده دامن بزنند. ارائه ارز مازاد بر نیاز به متقاضیان درحالی‌که انبارهای آنها به علت رکود از محموله‌های قبلی پر بود و این عمل می‌توانست تعادل را در بازار به هم بزند باعث شد تا این اتفاق ناخواسته به نحوی بیفتد و امروز تعزیرات را ناچار سازد تا انبارهای محتکران را شناسایی و کالای آن را در بازارها عرضه کند. مهمترین قسمت که در این گذر سخت به وجود می‌آید این است که مسئولان سازمان تعزیرات و دست‌اندرکاران عرضه کالا از انبارهای کشف‌شده در نحوه توزیع دقت نظر داشته باشند تا اتفاقی که برای خرید سکه و دلار افتاد تکرار نشود و کالاهای احتکار شده تنها جایشان را عوض کنند بلکه این محموله‌ها را برای توزیع به طور انحصاری در اختیار فروشگاه‌های زنجیره‌ای ازجمله کوثرها و تعاونی‌های دولتی قرار دهند که حداقل از این طریق التهاب در بازار کمتر شود و کالا مستقیم به دست مصرف‌کننده برسد.

ادامه دارد