روایت تراژیک یک قطب صنعتی
اقتصاد ایران در این روزها شرایط سختی را پشت سر می‌گذارد و این موضوع تأثیر خود را بر زندگی مردم نیز گذاشته است. دلایل متعدد داخلی و خارجی در ایجاد مشکلات اقتصادی دخیل هستند که بارها در مورد آنها صحبت شده است؛ اما باید توجه داشت مسائل ایجاد شده در فضای اقتصادی بیشترین آثار منفی را بر استان‌های اقتصادی و صنعتی وارد ساخته است.
احمدرضا منزه- اصفهان امروز: اقتصاد ایران در این روزها شرایط سختی را پشت سر می‌گذارد و این موضوع تأثیر خود را بر زندگی مردم نیز گذاشته است. دلایل متعدد داخلی و خارجی در ایجاد مشکلات اقتصادی دخیل هستند که بارها در مورد آنها صحبت شده است؛ اما باید توجه داشت مسائل ایجاد شده در فضای اقتصادی بیشترین آثار منفی را بر استان‌های اقتصادی و صنعتی وارد ساخته است.
در شرایط موجود، استان اصفهان به‌عنوان قطب صنعتی و اقتصادی کشور یکی از مهمترین استان‌هایی است که با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کند و بیش از گذشته به حمایت مسئولان نیازمند است.
در این برهه، راه‌حل‌های گوناگونی برای بهبود شرایط موجود توسط کارشناسان ارائه شده است، یکی از اصلی‌ترین راه‌ها در این شرایط، توجه به گسترش سرمایه‌گذاری و توسعه جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی است. به‌وضوح مشخص است که در اوضاع فعلی، جذب سرمایه‌گذاران مختلف در بخش‌های متنوع می‌تواند بستری فراهم آورد تا پروژههای نیمه‌تمام اقتصادی به سرانجام برسد، مشکلات نقدینگی بسیاری از واحدهای تولیدی برطرف شود، مراکز تولیدی و خدماتی ایجاد و درنهایت اشتغال تعداد بسیاری از جوانان تضمین شود. البته این تنها بخشی از مزایای ورود سرمایه‌گذاران به سیستم اقتصادی است.
در سال‌های گذشته شاهد حضور تعدادی از سرمایه‌گذاران در استان اصفهان بوده‌ایم؛ سرمایه‌گذارانی که موفق شدند پروژههای بزرگی را در سطح شهر و استان به اجرا درآورده و زمینه اشتغال جوانان را فراهم کنند.
باوجود خدمات ارزشمند سرمایه‌گذاران در برهه حساس کنونی که به واقع همچون پاگذاشتن در میدان مین است، خبرهایی به گوش می‌رسد که سرمایه‌گذاران همچنان با مشکلات متعددی برای سرمایه‌گذاری مواجه هستند و حتی افرادی قصد ایجاد مشکل برای آنها را دارند تا از سرمایه‌گذاری منصرف شوند.
اما چرا اشخاص یا جریانات خاص به دنبال ایجاد این مشکلات برای سرمایه‌گذاران هستند؟ مگر جز این است که همه ما در یک کشتی نشسته‌ایم که هر شخص اگر گوشه‌ای از آن را سوراخ کند، برای همه مشکل ایجاد می‌شود؟
ایجاد این مشکلات در شرایطی است که رهبر انقلاب باظرافت و آگاهی همیشگی خود، سال جاری را به نام «حمایت از کالای ایرانی» نام‌گذاری کردند و به‌طورقطع یکی از راه‌های تحقق این هدف نیز «حمایت از سرمایه‌گذاران» است. حال باید پرسید چرا برخی سعی در ایجاد مشکلات و سنگ‌اندازی در مسیر سرمایه‌گذاری سازنده اقتصادی دارند.
*تلاش عده‌ای خاص برای ضربه زدن به سرمایه‌گذاران
در همین ارتباط مسعود صرامی یکی از سرمایه‌گذاران و کارآفرینان اصفهان در گفتگو با اصفهان امروز عنوان کرد: متأسفانه برخی سعی دارند مانع سرمایه‌گذاری و گسترش فناوری شوند، این عده تلاش دارند با بهانه‌های مختلف مشکلاتی را برای بخش خصوصی ایجاد کنند، در پروژه سیتی‌سنتر و شهرک سلامت اصفهان که با به‌روزترین امکانات ایجاد شده شاهد این بودیم که برخی سعی داشتند به حرکت این مجموعه‌ها ضربه بزنند اما این اتفاق رخ نداد، ما برای تعالی استان و کشور تلاش می‌کنیم، به حقوق اجتماعی جامعه احترام می‌گذاریم و برای هم‌وطنانمان ارزش قائل هستیم و معتقدیم مردم ما سزاوار بهترین‌ها هستند و برای همین با قدرت و جدیت به فعالیت خود ادامه می‌دهیم، لازم است سطح اعتمادها تقویت شود و از بی‌اعتمادی بیهوده و بی‌دلیل پرهیز شود تا بسیاری از مشکلات برطرف شود.
او ادامه داد: تا همین امروز بارها تبعات سرمایه‌گذاری خود را داده‌ایم، حرف‌های بسیاری پشت سر ما زده شد و تلاش شده از مسیرهای مختلف راه حرکت ما را مسدود کنند اما ما باز هم به مسیر خود ادامه دادیم و همچنان نیز ادامه خواهیم داد، سختگیریهای بسیاری برای سرمایه‌گذاران شکل می‌گیرد اما باید توجه داشت که این کارها به‌هیچ‌عنوان به صلاح اقتصاد استان و کشور نیست. باید به بخش خصوصی میدان داد تا بتواند به کمک اقتصاد کشور بیاید.
*تفکر «توزیع فقر» در ستیز با توسعه اقتصادی
محمدرضا برکتین یکی از صنعتگران و کارآفرینان اصفهانی نیز در گفت‌وگو با اصفهان امروز با اشاره به برخی مشکلات ایجاد شده برای سرمایه‌گذاران اظهار کرد: در شرایط کنونی فضای کسب‌وکار با ابهامات زیادی روبرو است و در این وضعیت هیچ شخصی نمی‌تواند برای فردای خود هم برنامه‌ریزی دقیق داشته باشد.
او ادامه داد: سرمایه‌گذاری مبحثی بلندمدت است و ممکن است چند سال به طول بینجامد تا سرمایه‌گذار به سود موردنظر خود دست پیدا کند بنابراین بازده مناسب سرمایه‌گذاری وابستگی بسیار زیادی به ثبات اجتماعی و اقتصادی جامعه و تصمیمات کلان اقتصادی دارد.
رئیس هیئت‌مدیره شهرک صنعتی دولت‌آباد با بیان اینکه مشکلات موجب کوچ سرمایه‌گذاران می‌شود، عنوان کرد: برخی عوامل خارجی به همراه سوء مدیریت داخلی موجب شده تا شرایط برای فعالیت سرمایه‌گذاران دشوار شود، ابهامات مختلفی در ذهن فعالان اقتصادی باعث می‌شود فعالیت اقتصادی در فضای پرریسک کاهش یابد، برای مثال اینکه وزیری با امضای تعداد زیادی نماینده مجلس استیضاح شود اما همان وزیر بعد از یک هفته با رأی همان نمایندگان سکاندار وزارتخانه دیگری بشود، تنها یک نمونه روشن از ابهامات موجود است.
او اضافه کرد: مدتی شاهد گسترش فرهنگ اشتباهی در جامعه بودیم که افراد ثروتمند را عامل فقر بخشی از جامعه می‌دانست، اما خوشبختانه نگاه‌ها تا حدود زیادی اصلاح شده است، باید توجه داشت که اگر سرمایه‌گذار، سرمایه خود را در بخش‌های مختلف اقتصادی سرمایه‌گذاری می‌کند به دنبال آن زمینه ایجاد اشتغال و رشد اقتصادی فراهم می‌شود و این نوعی کمک اساسی به اقتصاد است.
این عضو هیئت‌مدیره خانه صنعت و معدن اصفهان تصریح کرد: شاهد دو نوع تفکر در میان تأثیرگذاران در فضای اقتصادی هستیم، برخی با تکیه بر تفکر «توزیع ثروت» اعتقاد دارند با توزیع ثروت می‌توانیم شاهد رشد اقتصادی جامعه باشیم، اما عده‌ای با تفکر «توزیع فقر» بر این عقیده هستند که باید با ایجاد فقر در همه اقشار، زمینه ایجاد عدالت را فراهم کرد.
او گفت: افرادی که تفکر توزیع فقر را دارند تلاش می‌کنند جلوی فعالیت سرمایه‌گذاران را بگیرند و آنها را از ادامه فعالیت منصرف کنند تا به خیال خود اینگونه بتوانند عدالت ایجاد کنند درحالی‌که این دیدگاه به‌طورقطع اشتباه است.
برکتین بیان کرد: بهتر است به جای ایجاد مشکلات متعدد برای یکدیگر با همدلی و همراهی به سمت توسعه اقتصادی و رفع مشکلات حرکت کنیم و انرژی خود را صرف مسائل بیهوده نکنیم.
*اجرای 120 درصدی قانون در اصفهان
مصطفی رناسی نائب رئیس اتاق بازرگانی اصفهان و یکی از فعالان اقتصادی استان اصفهان هم در گفتگو با اصفهان امروز با اشاره به فضای نامساعد کسب‌وکار در سطح کشور عنوان کرد: مشاهده می‌کنیم فضای کسب‌وکار استان اصفهان تا حدودی منفی‌تر از این فضا در کل کشور است و این موضوع به‌خوبی در بررسی‌های اتاق بازرگانی اصفهان مشخص شده است.
او افزود: اصفهان استانی صنعتی است و به‌طورقطع سختگیریهای مختلف موجب ایجاد مشکلات متعددی برای اقتصاد این استان خواهد شد، متأسفانه برخی مدیران اصفهان به دلایل متعددی با سختگیریهای بسیار زیاد و اجرای 120 درصدی قانون، شرایط را برای حضور سرمایه‌گذاران دشوار ساخته‌اند و همین موضوع بر مصائب فعالان اقتصادی افزوده است.
این صنعتگر اظهار کرد: نهادهای نظارتی همواره نظارت خود را بر سازمان‌های دولتی انجام می‌دهند اما این کار تنها یک طرف قضیه است، ما این پیشنهاد را داریم که متولیان امر نظارت، گاهی نیز به سراغ واحدهای تولیدی و صنعتی و بخش خصوصی بیایند و آثار اجرای سخت‌گیرانه قوانین و زمین‌گیر کردن فعالان اقتصادی را مشاهده کنند و پیگیر رفع این مسائل و مشکلات هم بشوند.
او سختگیریها و کاغذبازی‌های دست‌وپاگیر را نوعی «تحریم داخلی» برشمرد و عنوان کرد: نیاز است در هر اداره یا سازمان دولتی بخشی برای ارباب رجوع در نظر گرفته شود تا مردم بتوانند موارد سختگیریهای بدون دلیل و یا پاس‌کاری اداری را گزارش کنند زیرا تا امروز مشاهده نشده که یک کارمند به دلیل ایجاد مشکلات این‌چنینی با برخورد مسئولان بالادست خود مواجه شود.
رناسی با انتقاد از بزرگ بودن بدنه دولتی در ایران، ادامه داد: هر کارمند اضافه در بدنه دولت، سنگی در برابر بخش خصوصی است که کار را برای فعالیت سخت‌تر می‌کند، همین مشکلات و سختگیریها موجب شده تا هر روز شاهد خروج تعدادی از سرمایه‌گذاران از استان اصفهان باشیم که جای تأسف دارد.
او گفت: ما در اتاق بازرگانی اصفهان پیگیر رفع مشکلات سرمایه‌گذاران هستیم و در این مسیر تمام تلاش خود را انجام می‌دهیم، در جلسات متعددی همچون شورای گفتگو بر رفع مسائل بخش خصوصی تأکید داریم اما مشکلات در این بخش انقدر زیاد است که به این آسانی قابل‌حل نیستند ولی امیدواریم این مسائل به کمترین میزان برسند.
*ضعف فرهنگ کار گروهی در فعالیت‌های اقتصادی
حمیدرضا فولادگر رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ مجلس شورای اسلامی در گفتگو با اصفهان امروز یکی از دلایل اصلی «سرمایه‌گریز شدن اصفهان» را عوامل فرهنگی دانست و بیان کرد: علل متعددی در سرمایه گریز شدن اصفهان مؤثر است که لازم است این مشکلات هرچه زودتر برطرف شوند.
او گفت: در حوزه فضای کسب‌وکار، زمانی که در حدود 10 شاخص با دیگر کشورها مقایسه می‌شویم به‌خوبی مشخص است که در این بخش با ایده‌آل‌ها فاصله داریم، در زمینه عوامل محیطی کسب‌وکار نیز سه اتاق تعاون، بازرگانی و اصناف در دوره‌های سه‌ماهه، وضعیت هرکدام از استان‌ها را به‌صورت جداگانه موردبررسی قرار می‌دهند که البته اصفهان در این بخش در میان استان‌های با رده متوسط قرار دارد که جای تأمل دارد.
نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: از طرفی شاهد سختگیریهای مدیران اصفهان هستیم و همین موضوع تأثیر منفی روی فضای اقتصادی استان دارد، باید توجه داشت هیچ‌کس نمی‌گوید که مدیران اصفهان قانون را نادید بگیرند و یا تخلف کنند، بلکه همواره در قوانین اختیاراتی برای مدیران وجود دارد که از آنها می‌توان برای تسهیل کردن و یا سخت‌تر کردن امور استفاده کرد، بنابراین مدیران می‌توانند از این اختیارات برای تسهیل روند سرمایه‌گذاری و توسعه رشد اقتصادی اصفهان استفاده کنند اما شاهد چنین اتفاقی نیستیم.
او اظهار کرد: بانک‌های اصفهان نیز محدودیت‌هایی دارند، اختیاراتی که از پایتخت به آنها داده می‌شود چندان زیاد نیست به همین دلیل برخی از سرمایه‌های استان به بانک‌های تهران یا استان‌های دیگر و حتی خارج از کشور می‌رود.
فولادگر با تأکید بر لزوم ایجاد راه‌هایی برای جذب سرمایه به اصفهان تأکید کرد: بخش خصوصی اصفهان دارای افراد قدرتمندی است که فعالیت‌های خوبی انجام می‌دهند اما مسئله اینجاست که این فعالیت‌ها به‌صورت فردی است و به کارگروهی توجه چندانی نمی‌شود.
او با انتقاد از نبود فرهنگ کار گروهی در میان فعالان اقتصادی اصفهان ادامه داد: در بسیاری از استان‌ها فعالیت‌های اقتصادی به‌صورت گروهی انجام می‌شود و به کسب نتایج دلخواه منجر می‌شود به همین خاطر لازم است به این موضوع در استان اصفهان نیز توجه بیشتری شود.
رئیس کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی و نظارت بر اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ مجلس شورای اسلامی بیان کرد: البته باید توجه داشت که مشکلاتی همچون کمبود منابع آبی نیز بر کاهش تعداد سرمایه‌گذاران تأثیرگذار بوده است، درهرصورت مشکلات در جلسات مختلفی همچون شورای گفت‌وگو بررسی می‌شوند اما اقدامات عملی برای برطرف کردن مشکلات آن‌گونه که انتظار می‌رود شکل نگرفته است.
او اعلام کرد: برخی استان‌ها از امتیازات مناطق محروم برای به‌کارگیری امکانات و جذب منابع مالی استفاده می‌کنند که اصفهان از این موضوع نیز محروم است، درهرحال همه باید دست‌به‌دست یکدیگر دهیم تا بتوانیم مشکلات سرمایه‌گذاری در اصفهان را برطرف کنیم، نمایندگان مجلس نیز پیگیر این مسائل هستند و امیدواریم شاهد رفع این مشکلات باشیم.
*تأثیر منفی نوسانات نرخ ارز بر فضای اقتصادی
شهرام رئیسی دهکردی کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با اصفهان امروز با اشاره به برخی مشکلات سرمایه‌گذاران اظهار کرد: مسائل این بخش از جنبه‌های مختلفی قابل‌بررسی است و نیاز به رسیدگی دقیق دارد.
او گفت: علاوه بر مشکلاتی همچون سختگیریهای فراوان، بروکراسی، قوانین اضافه و مواردی ازاین‌دست که شرایط را برای سرمایه‌گذاران تا حدودی دشوارتر ساخته برخی عوامل نیز به‌تازگی به این مسائل افزوده شده است.
این استاد اقتصاد اضافه کرد: نوسانات شدید نرخ ارز که منجر به تغییر در قیمت بسیاری از اجناس شده است موجب شد تا برخی از سرمایه‌گذاران در ادامه فعالیت خود با تردید روبرو شوند، از طرفی برخی از آنها با تغییر قیمت‌ها با مشکلاتی در عمل به تعهدات خود روبرو شدند، بنابراین نیاز است به مشکلات آنها رسیدگی شود.
*توسعه سرمایه‌گذاری؛ تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی
درهرصورت با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد اصفهان با دارا بودن واحدهای صنعتی و تولیدی فراوانی که با مشکلات متعدد روبرو هستند و پروژههای نیمه‌تمام بسیاری که دارد، می‌تواند سرمایه‌گذاران بسیاری در دل خود جای دهد، سرمایه‌گذارانی که با استفاده از ظرفیت‌های فراوان اصفهان می‌توانند علاوه بر کسب سود اقتصادی مناسب برای خود، زمینه ایجاد اشتغال و توسعه اقتصادی را برای نصف جهان فراهم آورند و اینگونه معامله‌ای دو سر برد برای اصفهان و سرمایه‌گذاران رقم خواهد خورد، اینگونه به جای حضور سرمایه‌گذاران اصفهانی در سایر استان‌ها و حتی سایر کشورها شاهد حضور آنها در اصفهان خواهیم بود.
لازم است به این نکته توجه شود که توسعه سرمایه‌گذاری در نقاط مختلف استان اصفهان می‌تواند به تحقق سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» کمک کند زیرا با سرمایه‌گذاری توان درآمدزایی افزایش می‌یابد، اقتصاد ملی تقویت می‌شود، صادرات افزایش و وابستگی به نفت کاهش یافته و بسیاری از تحریم‌ها خنثی خواهد شد بنابراین وظیفه تمامی مدیران دولتی و فعالان بخش خصوصی است تا در راستای افزایش جذب سرمایه‌ها با تمام توان قدم بردارند و هرگونه کم‌کاری در این بخش نوعی خیانت به استان و کشور خواهد بود.
امید است با همدلی و همراهی همه مسئولان، مدیران، بدنه دولت، بخش خصوصی، جامعه صنعت و تولید، سرمایه‌گذاران و به‌صورت کلی تمامی آحاد جامعه شاهد رفع مشکلات اقتصادی استان و کشور باشیم.