در میزگرد «اصفهان امروز» مطرح شد
مسیر پرچالش گالری‌داری در اصفهان
در این میزگرد که با حضور الناز رجبیان، مدیر «نگارخانه‌های صفوی» و «گالری اکنون»، علی استدلال، مدیر «گالری نگرش»، بابک شکرانی، مدیر «گالری نگاه نو»، حسین تحویلیان، مدیر «گالری آرین هنر» برگزار شد، به مباحث مهمی پیرامون چالش‌های گالری‌داران و دلیل توسعه‌نیافتن فعالیت‌های گالری‌ها در شهر اصفهان اشاره شد که مشروح گفتگوهای صورت گرفته را در ادامه می‌خوانید:
کورش دیباج
توجه به هنر و هنرمند قدمتی به بلندای تاریخ دارد و جامعه ای محترم‌تر و با فرهنگ تر بوده که نگاه ویژه‌تری به هنر داشته است. گالری داری از دل همین توجه جامعه به هنر آمده است. در تاریخ آمده که این گالری دارها بودند که هنری که میان درباریان و ثروتمندان به نمایش گذاشته می‌شد و اقشار دیگر از دیدن آن محروم بودند را به میان مردم آوردند و در قالب نمایشگاه‌ها در گالری‌هایشان به نمایش گذاشتند. سال 1328 آغاز تاریخ گالری‌ها در ایران است و باوجود عمر کمر گالری‌ها، اما این امر در شهرهای کشور سریع مرسوم شد و در دهه‌های اخیر به‌عنوان یک جریان هنری مهم در حیطه فعالیت‌های هنری نقش‌آفرینی می‌کند؛ هرچند در سال‌های اخیر به‌ویژه ایام پساکرونا فعالیت‌های بسیاری از گالری‌داران تحت‌الشعاع قرار گرفت و همین امر باعث شد که بسیاری از گالری‌داران به فعالیت خود ادامه ندهند و اقدام به تعطیلی گالری خود کنند.
اصفهان که به‌عنوان شهر فرهنگ و هنر ایران شناخته می‌شود و ظرفیت‌های و فعالیت‌های هنری آن همواره در کشور مورد ستایش و تحسین بوده است از این قاعده مستثنا نبوده است و هم‌اکنون از مجموع ۱۳ گالری خصوصی، تنها عده‌ای کمی از گالری‌ها در حال فعالیت هستند که در حال حاضر تعداد گالری‌های خصوصی فعال به تعداد انگشتان یک دست نمی‌رسد؛ ازاین‌رو روزنامه «اصفهان‌امروز» از سیزده گالری خصوصی اصفهان دعوت کرد که در میزگرد تخصصی «چالش‌های گالری‌داری در اصفهان» شرکت کنند، هرچند بیشتر گالری‌داران موافقت خود را برای حضور در این میزگرد اعلام کردند، اما در نهایت تنها مدیر پنج گالری در این میزگرد شرکت کردند.
در این میزگرد که با حضور الناز رجبیان، مدیر «نگارخانه‌های صفوی» و «گالری اکنون»، علی استدلال، مدیر «گالری نگرش»، بابک شکرانی، مدیر «گالری نگاه نو»، حسین تحویلیان، مدیر «گالری آرین هنر» برگزار شد، به مباحث مهمی پیرامون چالش‌های گالری‌داران و دلیل توسعه‌نیافتن فعالیت‌های گالری‌ها در شهر اصفهان اشاره شد که مشروح گفتگوهای صورت گرفته را در ادامه می‌خوانید:
قوانین دست‌وپاگیر دستگاه‌های اجرای مانع اصلی فعالیت‌های گالری‌ها
الناز رجبیان، مدیر نگارخانه‌های صفوی و گالری اکنون می‌گوید: نگارخانه صفوی در پنجمین سال و گالری اکنون در دهمین سال فعالیت خود قرار دارد.
از مزیت‌های گالری داری همین بس که با برگزاری نمایشگاه‌های مختلف با برنامه‌ریزی‌های سه‌ماهه، شش‌ماهه و یک‌ساله در راستای حمایت از دیده‌شدن آثار هنرمندان نقش‌آفرینی می‌کنیم.
از سختی‌های این کار، می‌توان به مواجه‌شدن با قوانین دست‌وپاگیر دستگاه‌های اجرایی اشاره کرد؛ چراکه سخت‌گیری‌ها از سوی دستگاه‌های متولی موجب می‌شود زمان و انرژی مضاعفی از مدیران گالری گرفته شود درحالی‌که مدیران گالری می‌توانند وقت بیشتری را برای برگزاری بهتر نمایشگاه‌ها، فروش آثار هنرمندان و چگونگی ارتباط بین مخاطب با گالری صرف کنند.
پیش از شهریور سال گذشته، حوزه هنر از شرایط خوبی برخوردار بود و به‌تناسب آن پیشنهاد برای برگزاری نمایشگاه‌های متعدد در شهر اصفهان بسیار بیشتر بود. حال‌آنکه امسال شاهد هستیم هنرمندان به دلایل مختلف از برگزاری نمایشگاه و ارائه آثار خود، خودداری می‌کنند که شاید یکی از مهم‌ترین علل آن گران‌شدن محصولات موردنیاز برای ایجاد اثر جدید است.
مهاجرت هنرمندان و مشکلات پیش روی هنرمندان
رجبیان ادامه می‌دهد: متأسفانه شاهد هستیم بیش از ۵۰ درصد هنرمندان مهاجرت می‌کنند، چراکه نمی‌توانند آن‌چنان‌که بایدوشاید نمایشگاه برگزار کنند و آثار خود را به نمایش گذاشته و یا بفروشند این در حالی است که کاهش بازدیدکنندگان و پایین آمدن قدرت خرید شهروندان در این تصمیم بی‌تأثیر نیست.
در ۱۸ سالگی که دوستان هنرمند زیادی داشتم، همیشه دغدغه دیده‌نشدن آن‌ها داشتم به همین دلیل تلاش کردم باهدف دیده‌شدن هنرمندان و آثار زیبا و ارزشمند آن‌ها گالری را ایجاد کنم و از این عزیزان حمایت کنم اگرچه هنوز به هدف ایده‌آلی که داشتم، نرسیده‌ام.
هدف بعدی من از ایجاد و تأسیس گالری این بود که هنرمندان ایرانی خارج از کشور را حمایت و در کنار آن هنرمندان خارجی را باهدف گسترش تعامل کشورهای مختلف حمایت کنم.
سه ضلع ماندگاری گالری‌ها
رجبیان می‌گوید: ازجمله دلایل ماندگاری گالری‌های اکنون و صفوی، سخت‌کوشی خودم بود به‌طوری‌که در شرایط سخت اقتصادی و حتی در زمان شیوع بیماری کرونا تا آنجا که خارج از قوانین بهداشتی نبود، از تعطیلی گالری جلوگیری کردم و با چنگ‌ودندان آن‌ها را حفظ کردم.
مخاطب، هنرمند و گالری سه ضلع برگزاری و ماندگاری نمایشگاه‌ها به شمار می‌آیند این در حالی است که برای ماندگاری گالری‌ها به حمایت شهرداری با تبلیغات محیطی و حمایت از هنرمندان و مسئولان گالری‌ها نیاز هست.
ایجاد کاربری‌های جدید در گالری‌ها می‌تواند در ماندگاری گالری‌ها نقش بسزایی ایفا کند. متأسفانه باوجوداینکه اصفهان مهد هنر است، فرهنگ خرید آثار هنری در بین شهروندان و مخاطبان خاص و عام بسیار کم شده و بسیاری از گالری‌ها نیز تعطیل‌شده‌اند.
بیش از ۷۰ درصد مردم تمایل به خرید محصولات هنری و صنایع‌دستی سنتی دارند و اگر در این زمینه مسئولان و مدیران شهری تبلیغات محیطی و فرهنگ‌سازی نکنند به طور حتم هنر معاصر وضعیتی بدتر از این خواهد داشت و هنرمندان نیز با بی‌انگیزگی عرصه هنر را به‌تدریج ترک می‌کنند؛ چراکه ذوق و شوقی برای ادامه فعالیت نخواهند داشت.
لزوم تشکیل اتحادیه گالری‌داران اصفهان
رجبیان می‌افزاید: با تشکیل اتحادیه و یا صنفی متشکل از صاحبان گالری‌های شهر اصفهان می‌توان بر مشکلات پیروز شد؛ چراکه در این صورت هر گالری نمی‌تواند مستقل عمل کند و تصمیمات به‌صورت گروهی گرفته خواهد شد.
دلیل تعطیلی گالری نگرش
علی استدلال، مدیر گالری نگرش نیز با بیان اینکه نزدیک به دو سال است که گالری نگرش، تعطیل‌شده است می‌گوید: گالری نگرش، از سال ۱۳۹۶ به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد و در طول فعالیت خود بیش از ۳۷ نمایشگاه رسمی در حوزه هنرهای تجسمی برگزار کرد و در طول زمان فعالیت خود با هنرمندان داخلی و خارجی ارتباط خوبی برقرار کرده بود.
گالری نگرش یکی از مجموعه‌های بود که همیشه سعی در ایجاد و تأسیس پایگاه هنری داشت تا از فضای برگزاری نمایشگاه‌های تجسمی و نقاشی دوری کند و نسبت به فعالیت‌های جدید و متفاوت‌تری نسبت به گالری‌های دیگر اقدام کند درحالی‌که با مخالفت جدی دستگاه‌های اجرایی ازجمله اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مواجه شد.
این گالری همچون مجموعه‌های دیگر با مشکلات اقتصادی، شیوع بیماری کرونا، قوانین دست‌وپاگیر دستگاه‌های متولی، کاهش بازدیدکننده و… روبه‌رو شد و همین امر موجب بی‌انگیزگی مجموعه برای ادامه حیات خود شد.
عزمی بر فعالیت‌های گالری‌ها در اصفهان توسط متولیان امر نیست
استدلال ادامه می‌دهد: مدیران مجموعه، باتوجه‌به علاقه‌مندی فعالیت در این حوزه، تا این لحظه به نتیجه‌ای در خصوص فعالیت مجدد و احیای گالری ندارند.
نقدهای زیادی بر مدیریت شهری اصفهان وارد است؛ چراکه مانع پیشرفت فعالیت‌های فرهنگی شده است. حال‌آنکه شاهد هستیم در بسیاری شهرها و استان‌های دیگر چگونه از حوزه فرهنگ و هنر حمایت می‌کنند.
در برهه‌ای از زمان دفاتر تخصصی در شهرداری تشکیل شد و به دلیل اینکه مدیران این دفاتر از بدنه شهرداری بودند ارتباط خوبی با هنرمندان برقرار نکردند و به‌جای اینکه نقش تسهیلگر داشته باشند بیشتر نقش مانع بر مسیر حرکت هنرمندان داشتند، حال‌آنکه اگر مدیران دفاتر تخصصی شهرداری از بین هنرمندان باتجربه شهر انتخاب می‌شدند به دلیل اشرافی که به مشکلات حوزه هنر داشتند به‌طورقطع تصمیمات عادلانه‌تر و راه‌های بهتری را برای حل مشکلات این حوزه انتخاب می‌کردند.
فعالیت گالری‌ها در ساختمان‌های مسکونی و نداشتن تابلو مواردی است که با قانون شکل‌گیری گالری‌ها مغایرت دارد که لازم است مدیریت شهری برای ادامه فعالیت این مراکز فرهنگی و هنری، مکان‌هایی را در اختیار فعالان این حوزه قرار دهد تا از فشارهای اقتصادی متحمل شده بر گالری‌داران کاسته شود.
از سویی دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات اقتصادی و از سوی دیگر حمایت‌نشدن هنرمندان از طرف اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی همچون تیرخلاص به ادامه فعالیت‌های هنری شهر خواهد بود.
نقش کاهش قدرت خرید مردم در فعالیت گالری‌ها
حسین تحویلیان، مدیر گالری آرین هنر نیز می‌گوید: سال‌هاست که در حوزه نقاشی فعالیت می‌کنم و در اکثر گالری‌های شهر اصفهان نمایشگاه‌های مختلفی برگزار کرده‌ام. در سال ۱۴۰۰، درخواست تأسیس گالری آرین هنر پیشنهاد شد و درنهایت از سال ۱۴۰۱ فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد.
در این مجموعه، نمایشگاه‌ها بافاصله یک یا دوهفته‌ای برگزار می‌شود این در حالی است که تا سال آینده نمایشگاه‌های مختلفی برنامه‌ریزی و در لیست زمان‌بندی قرار گرفته‌اند.
مدیر گالری آرین هنر خاطرنشان کرد: ازجمله مشکلات حوزه هنر به‌خصوص گالری‌هایی که نمایشگاه برگزار می‌کنند، می‌توان به کاهش خرید مردم، تغییر ذهنیت جامعه، حمایت‌نکردن دستگاه‌های متولی و موضع‌گیری مطبوعات و صداوسیما، اشاره کرد.
نبود اتحاد بین گالری‌داران اصفهان
تحویلیان می‌افزاید: اگر بتوانیم اتحاد منسجمی بین گالری‌های شهر ایجاد کنیم و صنف گالری‌داران را تأسیس کنیم می‌توان خوش‌بین بود مشکلات پیش روی حوزه هنر در بخش گالری‌ها و برگزاری نمایشگاه‌ها کم‌کم حل شود.
بودجه‌های فرهنگی با سفارش‌های خاص همراه است و متأسفانه بودجه‌هایی که به بخش فرهنگ و هنر استان‌ها اختصاص می‌یابد در جاهایی به‌جز حوزه هنر صرف می‌شود و هنرمندان از بخش اعظم آن بی‌بهره می‌مانند و این خود تهدیدی جدی برای ادامه حیات هنرمندان است.
فرهنگ سفارشی هیچ‌گاه موفق نخواهد بود و پیشرفتی نخواهد داشت درحالی‌که فرهنگ اصیلی که از عمق وجود هنرمند برمی‌خیزد ماندگار و ریشه‌دار است. حال‌آنکه در جایی که فرهنگ‌سازی صورت نگیرد توقع پیشرفت و تداوم فعالیت نباید داشت.
متأسفانه برخی دستگاه‌های متولی فعالیت گالری‌داران را معادل با فعالیت تجاری می‌بیند درصورتی‌که فعالیت‌های ما تجاری نیست. درست است که کسب درآمد قسمتی از کار ما هست؛ اما اصلش نیست و این شرایط کار را مشکل کرده است. این مسائلی که شهرداری پیش آورده؛ یعنی عدم حضور گالری‌ها در فضای مسکونی و اینکه باید حتماً فضا اداری و تجاری باشد. مشکلاتی ایجاد می‌کنند.
دلیل تعطیلی گالری نگاه نو در اصفهان
بابک شکرانی، مدیر گالری نگاه نو نیز می‌گوید: در سال ۱۳۹۲ گالری نگاه نو، باهدف ایجاد فضای هنری و حمایت از جامعه هنرمندان در راستای ارائه و فروش آثار هنری این قشر فرهنگی تأسیس شد و تا پایان سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را ادامه داد.
درنهایت به‌واسطه شیوع بیماری کرونا این مجموعه هنردوست، تعطیل شد و بعد از آن نیز به دلایل مختلف رغبتی برای ادامه کار نداشت. در زمان فعالیت گالری نگاه نو، سعی کردیم نمایشگاه‌های تخصصی ازجمله آثار هنرمندان در حوزه آبرنگ را برگزار کنیم و در کنار برگزاری نمایشگاه باهدف ایجاد رقابت در بین هنرمندان، ورکشاپ و جشنواره‌هایی نیز با حضور اساتید آبرنگ اصفهان تدارک دیده می‌شد و جوایز ارزنده‌ای نیز به برندگان اهدا می‌شد.
۶۰ درصد حاصل از درآمدهای جشنواره، صرف خرید جوایز برای منتخبین و برندگان جشنواره می‌شد که با مخالفت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و حوزه هنری مواجه گردید و درنهایت منجر به پایان فعالیت جشنواره‌ها و ورکشاپ‌ها شد.
متأسفانه دستگاه‌های متولی همچون اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان اصفهان به‌جای حمایت از فعالیت‌های گالری‌داران قوانین دست‌وپاگیر برای گالری‌ها ایجاد می‌کنند و همین امر باعث می‌شود که گالری‌داران نتوانند آن‌طور که لازم است به فعالیت‌های تخصصی خود بپردازد.
یکی از این قوانین دست‌وپاگیر و مانع‌تراشی‌ها در راه برگزاری جشنواره‌های هنری متناسب با فعالیت گالری‌داران است، به‌عنوان‌مثال گالری نگاه نو در راستای فعالیت تخصصی خود جشنواره‌ای را در حوزه آبرنگ برگزار کرد، اما به‌اندازه‌ای ارشاد در اجراشدن این جشنواره مشکلات برای این گالری ایجاد کرد که باعث شد بخشی از توجه و تمرکز این گالری برای بهترشدن این جشنواره، برای رفع مشکل صرف شود.
بابک شکرانی، مدیر گالری نگاه نو
مانع‌تراشی دستگاه‌های اجرایی عامل تعطیلی گالری‌ه ا
شکرانی می‌افزاید: برگزاری جشنواره‌ها موجب می‌شد هنرجویان در جهت ارتقای فعالیت‌های خود چه در آموزشگاه‌ها و چه در جشنواره‌ها تلاش بیشتری کنند و به دنبال آن، آثار بهتری را ارائه کنند. در جشنواره‌های برگزارشده از ظرفیت اساتیدی چون استاد هادی‌پور، استاد مطیع و استاد اصلانی که در تکنیک‌های مختلف آبرنگ تبحر داشتند بهره‌مند می‌شدیم.
مدیران دستگاه‌های متولی به‌جای مانع‌تراشی در مسیر پیشرفت هنرمندان باید به فعالیت‌های فرهنگی و هنری، پویایی ببخشند که در غیر این صورت شاهد مرگ تدریجی هنر اصیل ایرانی خواهیم بود.
دستگاه‌های متولی به‌جای اینکه نگاه حمایت‌کننده از گالری‌داران داشته باشد بیشتر مانع‌تراشی می‌کنند. بارها این امر برای گالری نگاه نو اتفاق افتاد که دستگاه‌های متولی استان اصفهان بهانه‌ها و ایراداتی را به فعالیت‌های این گالری وارد کرده است که ایراد نبوده است به‌عنوان‌مثال ارائه گواهی آثار به گالری‌ها توسط گالری دار صورت می‌گیرد، ما برای اینکه برای هنرمند ارزش قائل باشیم به‌جای اینکه در نامه ساده گواهی صادر کنند، این گواهی را در سربرگ زیبا طراحی و ارائه می‌کرد که همین امر باعث شد اداره ارشاد این اقدام را به‌عنوان تخلف به دستگاه‌های نظارتی گزارش دهد.
گالری‌داران در شرایطی سخت اقتصادی و مشکلات روز در حال حفظ و ارتقای هنر شهر هستند و از دستگاه‌های متولی انتظار می‌رود اگر از گالری‌ها حمایت نمی‌کنید، حداقل سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی بر سر فعالیت‌های آن نکنید.