چند گام رو به عقب

امیرحسین احتشامی-اصفهان امروز: حضور در کادر فنی تیم ملی بلژیک به‌عنوان مربی و چهار سال هدایت تیم ملی این کشور به‌عنوان سرمربی مهم‌ترین افتخارات او محسوب می‌شوند. این در حالی است که کارلوس کی روش سرمربی پیشین تیم ملی ایران با کوله بازی از تجربه هدایت پسران پارسی را بر عهده گرفت و چند سال در منچستریونایتد دستیار اول فرگوس بود. بر این اساس باید استخدام ویلموتس به‌عنوان جانشین کی روش را چند گام به عقب از سوی فدراسیون فوتبال تلقی کرد چرا که فدراسیون فوتبال و در رأس آن تاج به‌عنوان تصمیم‌گیرنده اصلی هیچ توضیحی پیرامون این دلیل انتخاب ویلموتس نداده‌اند اما آنچه ظواهر و شواهد نشان می‌دهد این کار چندان سیاستمدارانه انجام‌نشده است. به‌طور مثال رقم قرارداد این مربی بلژیکی که 5/1 میلیون دلار در سال است خود نشان از گردان بودن قرارداد ویلموتس دارد. این در حالی است که با همین مقدار پول می‌شد مربی ارزان‌تر و با کارنامه تری را انتخاب کرد. اما موضوع مهم‌تر به کارایی ویلموتس در عرصه مربیگری برمی‌گردد. آنچه از کارنامه این مربی بلژیکی برمی‌آیند نشان‌دهنده معمولی بودن اوست. ویلموتس با تیم ملی بلژیک در دو جام معتبر شرکت کرد و تنها تا مرحله یک‌چهارم نهایی پیش آمد. او سرمربی تیم ملی بلژیک در انتخابی جام‌جهانی 2014 بود و این تیم را به برزیل برد. در آن رقابت‌ها بلژیک به‌آسانی از گروهش بالا آمد و در مرحله یک‌هشتم نهایی آمریکا را از پیش رو برداشت تا خودش را به جمع هشت تیم برتر رقابت‌ها برساند. در این مرحله مسی و هم‌تیمی‌هایش سد راه جاه‌طلبی‌های ویلموتس و شاگردانش شدند و بلژیکی‌ها با قبول شکست یک‌بر صفر مقابل آرژانتین از دور رقابت‌ها کنار رفت. دو سال بعد همین تیم در رقابت‌های یورو 2016 با ویلموتس شرکت کرد و تا مرحله یک‌چهارم نهایی هم پیش آمد اما شکست دور از انتظار سه بر یک مقابل ولز موجب شد تا پرونده آن‌ها در یورو بسته شود. پس از برکناری ویلموتس یک مربی اسپانیایی بانام روبرتو مارتینز جای او را گرفت و بلژیکی‌ها را تا نیمه‌نهایی جام‌جهانی 2018 روسیه پیش برد و این تیم را به مقام سومی جام‌جهانی رساند. ویلموتس هم پس از کنار رفتن از تیم بلژیک به‌عنوان سرمربی تیم ملی ساحل‌عاج انتخاب شد که دوره کاری او در این تیم آفریقایی تنها شش ماه طول کشید چراکه ساحل‌عاج را نتوانست به جام‌جهانی 2108 برساند. در یک سال و نیم گذشته هم ویلموتس بیکار بود و حالا قرار است هدایت تیم ملی ایران در انتخابی جام‌جهانی 2022 قطر را عهده‌دار شود. مأموریتی بسیار دشوار که جانشین کی روش باید از پس آن برآمده و برای ششمین بار تیم ملی را به بزرگ‌ترین فستیوال فوتبالی جهان رهنمون کند. جدا از این موضع حفظ اندوخته کی روش در هشت سال حضور رروی نمکت تیم ملی ایران اهمیت دوچندانی دارد. کی روش از همان آغاز کار چند سیاست مشخص را دنبال کرد که ازجمله مهم‌ترین آن‌ها نهادسازی برای تیم ملی بود. او سعی کرد دو پروژه را به‌طور همزمان در فوتبال ایران پیش ببرد. نخستین کار ساختن تیم با هویتی در چهارچوبی مشخص و برنامه‌ریزی‌شده بود. در زمان حضور کی روش همه بازیکنان باید از دستورات کی روش بدون چون‌وچرا پیروی می‌کردند. برخورد با بازیکنان بی‌انضباط یکی از مهم‌ترین استراتژی‌های کی روش به شمار می‌رفت. سیاستی که دامن بازیکنانی چون مهدی رحمتی، هادی عقیلی و محمدرضا خلعتبری را گرفت و آن‌ها را از تیم ملی دور کرد. دومین مأموریت مهم کی روش هم فراهم آوردن امکانات سخت‌افزاری مناسب برای تیم ملی بود که انرژی مضاعفی از او گرفت. پروژه‌ای که با چند سال خون‌دل خوردن سرانجام به نتیجه رسید و تیم ملی صاحب مکان مناسبی برای انجام تمرین‌ها شد. مرکز پک که هم‌اکنون به تیم‌های رده‌های ملی سرویس ارائه می‌کند ازجمله میراث‌های بسیار باارزش سرمربی پیشین تیم ملی محسوب می‌شود. ازنظر فنی هم پی‌ریزی ساختار دفاعی مطمئن ازجمله مهم‌ترین کارهای کی روش بود. تا پیش از حضور این مربی پرتغالی ضعف دفاعی یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های تیم ملی به شمار می‌رفت. ضعفی که در انتخابی‌ها جام‌جهانی و جام ملت‌های آسیا به پاشنه آشیل ایران تبدیل می‌شد. کی روش با برطرف کردن این نقطه‌ضعف بزرگ، تیم ملی را به تیمی تبدیل کرد که حتی مقابل بزرگان فوتبال جهان همچون آرژانتین، اسپانیا و پرتغال مقاومت کرده و هم پای آن‌ها پیش می‌آید. همچنین ارتقای جایگاه تیم ملی در رنکینگ فیفا هم یکی از مهم‌ترین دستاوردهای کی روش بود که بر اساس آن ایران سال‌ها عنوان بهترین تیم آسیا را در اختیار داشت و هنوز هم این عنوان به تیم ملی تعلق دارد. حالا ویلموتس نه‌تنها باید حافظ چنین میراثی باشد بلکه وظیفه دارد آن را ارتقا دهد.