مهریه؛ تضمینی برای آرامش زنان
بی‌توجهی به حقوق زنان در مهریه راه خشونت را باز می‌کند
به اعتقاد وکیل دادگستری با در نظر گرفتن شرایط جدید مهریه، در پرداخت مهریه زنان هیچ تضمینی وجود ندارد و اینکه هیچ مالی به زن داده نشود درست نیست. در عرف جامعه ما زنی که در زندگی خود آرامش دارد هرگز مطالبه مهریه نمی‌کند و همه‌کسانی که مطالبه مهریه دارند به‌نوعی در زندگی خود دچار فشار و نگرانی هستند.
زینب خزایی در مورد وضعیت مهریه زنان با دستور جدید قوه قضاییه مبنی بر عدم زندانی شدن محکومین مهریه، به ایمنا گفت: مهر یا صداق مالی است که زن بر اثر ازدواج مالک آن می‌شود و مرد ملزم به دادن آن به زن می‌شود. او با بیان اینکه نهاد مهر در حقوق ایران مبتنی بر سنت و مذهب است، افزود: هرچند تعیین مهریه‌های سنگین موجب ایرادات و اشکالاتی شده است که حتی بحث ازدواج را دچار مشکل کرده است اما این مهریه که از جانب مرد به زن داده می‌شود می‌تواند کمبود سهم‌الارث زن در حقوق ما را تا حدی جبران کند. این وکیل پایه‌یک دادگستری با اشاره به اینکه تعیین مهریه در عرف جامعه ما نشانه ارج و احترام مرد به زن است، اظهار کرد: به‌نوعی مهریه مظهر تعهد شوهر برای تأمین زندگی زن هم هست و اگر یک انحلال ازدواجی وجود داشته باشد زن می‌تواند تقاضای مهریه داشته باشد و همین باعث صرف‌نظر کردن مرد از درخواست طلاق خود شود هرچند نمی‌توان گفت مهریه تضمینی برای دوام ازدواج است اما برای برخی مردان پرداخت مهریه سخت است و به همین دلیل خواستار ادامه زندگی خواهند بود. او با بیان اینکه دین اسلام مهریه را پشتوانه اقتصادی و اجتماعی برای زن می‌داند، گفت: اسلام مهریه را برای آسیب کمتر زنان از جدایی در نظر گرفته که با داشتن مهریه بتواند از نظر اقتصادی روی پای خود بایستد. خزایی با تأکید بر اینکه زن‌ها فکر می‌کنند با گرفتن مهریه می‌توانند اهرم فشاری برای مردان باشند، گفت: شاید مهریه می‌توانست تعدیلی برای رفتارهای مرد باشد و زن تنها وقتی دچار مشکل می‌شود برای گرفتن مهریه خود به دادگاه می‌رود که درخواست مهریه اولین قدم زن بعد از بروز مشکل است.
حکم اعسار راه برون رفت مردان از پرداخت مهریه
او با بیان اینکه در گذشته طبق قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب سال ۹۳ موضوع مشخص بود، گفت: در این قانون اگر حکم قطعی بود مرد از زمان اجراییه ظرف یک ماه باید لیست دارایی و اموال خود را به دادگاه می‌داد و بر اساس آن درخواست اعسار می‌کرد و بر اساس آن‌وقت رسیدگی تعیین می‌شد و دیگر حکم جلب برای مرد داده نمی‌شد تا به موضوع اعسار مرد رسیدگی شود. این وکیل دادگستری دراین‌باره افزود: اما تا پایان یک ماه اگر مرد اعسار خود را نداده بود به زن حکم جلب مرد را می‌دادند تا مرد را دستگیر کنند و باید یک سند معتبر می‌گذاشت که همین رویه باعث شد مردان سریعا دادخواست اعسار بدهند و اکثر آنها هم اعسارشان پذیرفته می‌شد و در همان زمآن‌هم بسیاری از زندانیان مهریه آزاد شدند. او با بیان اینکه با افزایش قیمت سکه موضوع تا حدودی تغییر کرد، تصریح کرد: در این زمان برای مثال اگر در سال ۹۱ مرد باید هرماه یک سکه می‌داد وقتی با افزایش قیمت روبه‌رو شدند توان پرداخت نداشتند که بدین منظور در مهرماه سال ۹۷ قوه قضاییه بخشنامه‌ای داد مبنی بر اینکه دادگاه‌ها به درخواست تعدیل افراد بدون توانایی پرداخت مهریه به‌طور خارج از نوبت رسیدگی و مهلت‌های تعدیه سکه را متناسب با وضعیت مالی محکوم‌علیه افزایش داده تا از زندانی شدن آنها جلوگیری شود. او با اشاره به رسیدگی خارج از نوبت زندانیان مهریه با توجه به دارایی آنها و مشخص شدن اقساطشان، گفت: اما در روزهای اخیر دوباره در بخشنامه‌ای اعلام شد تا مجددا نسبت به بازنگری پرونده‌های مهریه‌ای که مردانش در زندان هستند بازنگری شود تا اگر مردی به‌واقع معسر است به زندان نرود. خزایی علت صدور این بخشنامه را بالا بودن محکومان پرداخت مهریه دانست و اظهار کرد: تنها درصورتی‌که مردی تمکن مالی دارد و می‌تواند مبلغ مهریه را پرداخت کند اما امتناع می‌کند در این صورت چنین مردی باید روانه زندان شود.
مهریه برای زنان هیچ تضمینی ندارد
او با تأکید بر اینکه رویکرد جدید قوه قضاییه در خالی کردن زندان‌ها به این روش رویکرد درستی نیست، افزود: برای مثال مردی تقاضای اعسار داده و هر دو ماه باید یک سکه به زن می‌داده اما از سال ۹۶ تابه‌حال چیزی پرداخت نکرده است این مرد درحالی‌که هیچ مالی هم ندارد اما حکم جلبی هم برای چنین مردی نمی‌دهند حال سؤال ما این است که این زن با چنین مردی باید چه کند؟ وقتی مرد درآمد و مالی ندارد و معسر است و زندان هم نمی‌رود در اینجا تکلیف مهریه زن چه می‌شود؟ در چنین حالتی قانون هیچ تدبیری برای زنان نداشته است. این وکیل پایه‌یک دادگستری در خصوص فرآیند درخواست مهریه گفت: بعد از مراحل اولیه درخواست مهریه توسط زوجه ظرف مدت ۱۰ روز پیامکی برای مرد مبنی بر مراجعه برای اعلام اموال می‌آید که از زمان اقدام در دفترخانه تا زمانی که مرد لیست اموال خود را بدهد در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۱۵ روز زمان می‌برد که اگر در این مدت پولی در حساب مرد باشد خارج می‌کند اگر مالی به نامش باشد منتقل می‌کند و بعدازاین مدت مواجه با مردی هستیم که نه ملک نه خودرو و نه مالی دارد و به‌نوعی معسر است و آن‌وقت زوجه باید انصراف خود را از ادامه عملیات در اداره ثبت اعلام کند! او با بیان اینکه در اینجا مهریه برای زنان جامعه ما هیچ تضمینی ندارد، اظهار کرد: با این وضعیت دست قضات باز است که دیگر حکم به زندان ندهند و عملا برای زنان جامعه ما که به مهریه دل‌خوش بودند هیچ اتفاقی نخواهد افتاد چرا که فرآیند جلب و دستگیری مرد خود راهی طولانی است و بعد از زندانی کردن مرد زن امیدوار است که مرد و اطرافیانش به تکاپو بیفتند و با دادن مهریه رضایت زن را جلب کنند اما در اینجا به خاطر نداشتن مال قاضی حکم به آزادی او می‌دهد. این وکیل دادگستری افزود: به‌طورکلی پروسه زمان‌بر مطالبه مهریه و هزینه‌هایی همچون هزینه دادرسی، هزینه وکیل و همه رفتن‌ها و آمدن‌ها برای زوجه به‌نوعی هیچ می‌شود و به‌واقع امروز وضعیت بدی بین زنان و خانواده‌ها ایجاد کرده است که با این دستورالعمل جدید زنان دیگر نمی‌توانند کاری برای دریافت مهریه خود بکنند. او در مورد تفاوت وضعیت جدید با وضعیت قبل در درخواست مهریه گفت: در گذشته با تأمین خواسته در دادگستری مرد متوجه این درخواست نمی‌شد و بعد از توقیف اموال او متوجه دادخواست می‌شد اما در حال حاضر باید از طریق اداره ثبت این فرآیند انجام شود که مرد متوجه می‌شود و مال خود را از حساب خارج می‌کند.
زنی که در آرامش باشد هیچ‌وقت تقاضای مهریه نمی‌کند
خزایی با اشاره به رأی وحدت رویه افزود: در این رأی زمانی که حکم محکومیت محکوم‌علیه صادر شود اگر بعد از حکم قطعی مال خود را به کسی انتقال دهد معامله به قصد فرار از دین است اما اگر مرد از زمان تقاضای مهریه مالش را انتقال داده باشد اشکالی ندارد و فرار از دین نیست چرا که باید حکم قطعی صادر شود و اداره ثبت حکم صادر نمی‌کند و اینجا هم دست مردان یا بدهکار باز شد که اموال خود را راحت منتقل کند. او با تأکید بر احتمال افزایش خشونت در جامعه اظهار کرد: در چنین حالتی که قانون نمی‌تواند برای عده‌ای راهگشا باشد و آنها را به حقوق خود برساند افراد خود برای گرفتن حق و طلب خود وارد عمل می‌شوند که این امر چیزی جز افزایش خشونت در جامعه در پی نخواهد داشت. این وکیل دادگستری با بیان اینکه باید این موضوع از منظر هر دو طرف بررسی شود، تصریح کرد: اینکه هیچ مالی به زن داده نشود اصلا درست نیست چرا که در عرف جامعه ما زنی که در زندگی در آرامش باشد هرگز مطالبه مهریه نخواهد داشت چرا که همه‌کسانی که مطالبه مهریه دارند به‌نوعی در فشار و نگرانی هستند و از این راه می‌خواهند زندگی خود را به سمت و سویی ببرند پس زن مشکلی دارد که مطالبه مهریه می‌کند.