ذخیره آب سد زاینده‌رود به مرز بحران رسید | کمبود آب اصفهان
آب شرب اصفهان زیر خط بحران | خشکی زاینده‌رود
زاینده‌رود، شاهرگ حیاتی اصفهان، به نقطه‌ای بی‌سابقه از بحران رسیده است. این رود که روزگاری جان‌بخش دشت‌های اصفهان و روح جاری نصف‌جهان بود، اکنون در سکوتی غم‌انگیز خشکیده و تنها بستر ترک‌خورده‌اش به تماشای چشمان نگران مردمی نشسته که تشنه بازگشت زندگی به این رود هستند. روزی بود که آب زاینده‌رود، نبض زندگی و حیات و طراوت در نقطه نقطه استان و در میان باغ‌ها و بوستان‌ها از غربی‌ترین نقطه استان تا دشت‌های شرقی آن را با خود به همراه می‌آورد، اما امروز از آن شکوه چیزی جز خاطراتی محو باقی نمانده است.
زاینده‌رود، شاهرگ حیاتی اصفهان، به نقطه‌ای بی‌سابقه از بحران رسیده است. این رود که روزگاری جان‌بخش دشت‌های اصفهان و روح جاری نصف‌جهان بود، اکنون در سکوتی غم‌انگیز خشکیده و تنها بستر ترک‌خورده‌اش به تماشای چشمان نگران مردمی نشسته که تشنه بازگشت زندگی به این رود هستند. روزی بود که آب زاینده‌رود، نبض زندگی و حیات و طراوت در نقطه نقطه استان و در میان باغ‌ها و بوستان‌ها از غربی‌ترین نقطه استان تا دشت‌های شرقی آن را با خود به همراه می‌آورد، اما امروز از آن شکوه چیزی جز خاطراتی محو باقی نمانده است.
بر اساس آخرین آمار دفتر مطالعات پایه منابع آب، حجم آب پشت سد زاینده‌رود به ۱۴۳ میلیون مترمکعب رسیده که تنها ۱۲ درصد از ظرفیت سد را شامل می‌شود. این رقم نسبت به سال گذشته کاهشی ۵۰ درصدی را نشان می‌دهد و هشداری جدی برای آینده تأمین آب شرب اصفهان است. ذخایر فعلی سد تنها برای تأمین آب شرب کمتر از دو ماه جمعیت اصفهان کفایت می‌کند و اگر وضعیت بارش‌ها بهبود نیابد، به فصل تابستان نرسیده بحران آب شرب در اصفهان اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
بحران زیست‌محیطی و اجتماعی ناشی از خشکی زاینده‌رود
خشکی زاینده‌رود تنها یک معضل زیست‌محیطی نیست؛ این بحران تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و حتی امنیتی به دنبال داشته است. از بین رفتن مشاغل مرتبط با کشاورزی، نابودی باغ‌ها، آلودگی هوا و افت کیفیت هوا و بحران‌های اجتماعی ناشی از کمبود آب، همه و همه زنگ خطری برای آینده اصفهان و فلات مرکزی ایران است.
کاهش بارندگی و بحران آب شرب در اصفهان
متاسفانه متولیان بخش آب کشور هنوز عمق فاجعه را درک نکرده‌اند. اقدامات غیرقانونی در برداشت آب از منابع سطحی و زیرزمینی در بالادست، شرایط را بحرانی‌تر نیز کرده و فرونشست زمین به یکی از پیامدهای ناگوار این بی‌توجهی تبدیل شده است. تنها در اصفهان، بیش از ۴۰ مدرسه به دلیل فرونشست زمین تخلیه شده‌اند و آثار تمدنی این شهر تاریخی نیز در معرض خطر جدی قرار گرفته‌اند. اما بحران به همین جا ختم نمی شود و پا را فراتر از این گذاشته و امروز زنگ خطر بحران آب شرب در اصفهان به صدا درآمده است.
پروژه‌های نیمه‌تمام آب‌رسانی و لزوم تسریع در اجرا
در حالی که بحران آب زاینده‌رود به اوج خود رسیده، طرح‌های انتقال آب و پروژه‌های احیای این رودخانه همچنان با تأخیر و چالش‌های متعددی مواجه هستند. پروژه کوهرنگ ۳ که می‌تواند سالانه ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب وارد زاینده‌رود کند، همچنان نیمه‌تمام مانده و پروژه انتقال آب از دریای عمان نیز به سرانجام نرسیده است و اگر هم به نتیجه برسد تنها نیاز آبی صنایع آب بر را حل خواهد کرد.
راهکارهای نجات زاینده‌رود و ضرورت تغییر نگرش در حکمرانی آب
به نظر می‌رسد تنها راه برون رفت از این بحران، تغییر نگرش در حکمرانی آب، شفاف‌سازی آمار و اطلاعات و اجرای عدالت در بهره‌برداری از منابع آب است. به گفته کارشناسان، مدیریت مصرف، اجرای قوانین بازدارنده برای برداشت‌های غیرمجاز و تکمیل هرچه سریع‌تر پروژه‌های انتقال آب، تنها راه‌حل کوتاه‌مدت برای عبور از این بحران است. در بلندمدت، تغییر الگوی کشت، اصلاح مصرف و بازنگری در حکمرانی آب، راهگشای نجات زاینده‌رود و حفظ حیات در فلات مرکزی ایران خواهد بود.
بحران زاینده‌رود؛ هشدار ملی برای کمبود آب در اصفهان و فلات مرکزی اگر امروز برای نجات این رود تاریخی و تأمین آب شرب مردم اصفهان تصمیمات جدی و مؤثری اتخاذ نشود، فردا ممکن است برای احیای نصف‌جهان خیلی دیر باشد.
دعوت به اقدام: از شما دعوت می‌کنیم نظرات و پیشنهادات خود را درباره بحران آب زاینده‌رود و راه‌حل‌های ممکن با ما در میان بگذارید. این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید تا آگاهی بیشتری در این زمینه ایجاد شود.
