اجرای موفق آربی در شب پیانو
اجرای زنده موسیقی بدون کلام شاید به نظر بسیاری از مردم چندان موردتوجه نباشد، شاید آنها فکر میکنند این نوع اجراها فقط برای افراد خاصی است که درک بالایی از موسیقی دارند؛ اما کنسرت «شب پیانو» با اجرا و رهبری دکتر آربی بابومیان که گروه آرپا در جلفای اصفهان را هدایت میکند، در دو شب اجرای خود توانست، این عقیده را شاید در خیلیها عوض کند.
بیشتر مردم ما موسیقی بدون کلام را تنها در پسزمینه فیلمها یا تیزرهای تبلیغاتی یا حداقل با تصاویری از طبیعت دیده و شنیدهاند و احتمالاً هیچگاه تجربه اجرای زنده این نوع موسیقی را نداشتهاند. آنها بیشتر فکر میکنند اگر کلام یا آوازی روی آهنگ نباشد، خستهکننده میشود. چراکه روح و معنای یک قطعه را در واژههایی میبینند که هماهنگ با موسیقی بیان میشوند؛ اما این قضاوتی عجولانه است. چراکه وقتی همین افراد در معرض اجرای زنده موسیقی بدون کلام قرار میگیرند، نظرشان عوضشده و علاقهمند میشوند. بهویژه اگر قطعاتی باشد که فرد قبلاً شنیده و از آن لذت برده است. علاوه بر اینکه در موسیقی بدون کلام مخاطب میتواند فقط روی نتها و سازها تمرکز کند و بدون اینکه دنبال کلام خواننده برود، از اصل موسیقی لذت ببرد.
حال این کار را آربی بابومیان در دو شب اجرای کنسرتی با عنوان «شب پیانو» در سالن اصلی مجموعه فرشچیان انجام داد. او که نوازنده پیانو و مدرس موسیقی کلاسیک است، تجربه بیش از 60 کنسرت قبلی خود را در این دو شب پیاده کرد تا هرچند در شب نخست 10 درصد صندلیها خالی بود، اما در شب دوم همه صندلیها پر شود. او البته نخستین کنسرتش را در ششسالگی برگزار کرده و میداند چگونه مخاطب را با اجرای خود به وجد آورد.
این تغییر نگرش در مخاطب را میتوان از حرفهای پیمان فهمید. او که با سه نفر از دوستانش به «شب پیانو» آمده بود، میگوید: «دوستانم خودشان نوازنده هستند و وقتی به من گفتند این کنسرت موسیقی بدون کلام است کمی تردید کردم که بیایم یا نه؛ اما حالا که آمدم میفهمم اگر نیامده بودم قطعاً پشیمان میشدم.» پیمان همچنین میگوید که انسان تا چیزی را تجربه نکرده نباید قضاوت کند. او تأکید میکند که اگر بازهم ازایندست کنسرتها در اصفهان اجرا شود، حتماً حضور خواهد داشت.
بابومیان اگرچه در این اجراها پیانو مینواخت و رهبری گروه را بر عهده داشت، اما ویولون و ساکسیفون و پرکاشن و کیبورد و آکاردئون و گیتارهایی که همراهی میکردند، زیبایی قطعات را دوچندان کرده بودند. بهویژه زمانهایی که هرکدام شروع به تکنوازی میکردند و نتهای ساز خود را در روح شنونده جاری میساختند. این امر همچنین وقتی بیشتر میشد که گوش مخاطبان با آهنگها آشنا بود و میتوانستند نتها را بهتر درک کنند. چه در قسمت نخست اجرا که قطعات کلاسیک غربی و چه در بخش دوم که آثار ایرانی نواخته شدند. آهنگهای معروفی همچون «کی مایی»، «تیک فایو»، «اسوای» و «سابر دنس» در بخش کلاسیک غربی و قطعاتی همچون «فریاد»، «نسیم»، «عاشق شدم»، «برفراز آسمانها» و «پاییز در برگها گم بود» در بخش ایرانی.
آربی بابومیان درباره ایده «شب پیانو» میگوید: «برنامه این کنسرت از چهار ماه پیش کلید خورد و ابتدا قرار بود بهصورت تکنوازی پیانو و با اجرای قطعات موسیقی مشهور ایران و جهان باشد اما به پیشنهاد برخی دوستان تصمیم گرفتیم که کاری تلفیقی همراه با دیگر سازهای کلاسیک و پاپ اجرا کنیم و درنهایت با یک ماه تمرین برای کنسرت آماده شدیم.»
او هدفش از اجراهای موسیقی بدون کلام را آشنایی هنرجویان موسیقی و مردم با این نوع از موسیقی میداند: «قطعاتی که انتخابشده به خاطر اینکه از قطعات مشهور است، بیشتر مردم و هنرجویان موسیقی باکلیت آنها آشنا هستند؛ اما وقتی بهصورت زنده اجرا میشود این هنرجویان میتوانند اجرای اصولی این قطعات را ببیند، ازاینرو بهنوعی یک برنامه آموزشی هم هست.» آربی همچنین درباره دیگر نوازندهها میگوید: «از قبل نوازندهها را میشناختم و در گروههای مختلف باهم اجراهایی داشتهایم. برای همین توانستیم دورهم جمعشویم و برای کنسرت آماده شویم.»
او اما اجرای زنده موسیقیهای بدون کلام را بسیار بااهمیت میداند و میگوید که در موسیقی آوازی گوش به دنبال کلام میگردد و فرد زیاد به موسیقی دقت نمیکند، اما در موسیقی بدون کلام تکتک سازها شنیده میشوند و لذت بیشتری هم دارد. بابومیان البته گلایهای هم دارد و میگوید که استقبال از اجراهای آوازی بیشتر است، چراکه بیشتر مردم فکر میکنند موسیقی بدون کلام یک موسیقی سنگین و خستهکننده است، اما این دو شب کسانی که بودند، شاهد بودند که اصلاً سنگین نبود و بسیار هم شاد بود.
آربی که کنسرتها و فستیوالهای بسیاری را در خارج از کشور اجرا کرده است، به این نکته اشاره میکند که اجرای موسیقی در کشورهای دیگر بدون دغدغه امکانات و سالن و اینهاست و نوازنده فقط دغدغه موسیقی خود را دارد. او ادامه میدهد: «همیشه گله و شکایت از نبود امکانات و عدم همکاریها با اهالی موسیقی و هنر بوده و هنوز هم هست. مثلاً برای من در بازه زمانی اجرای سال قبل تا اجرای امسال تغییر مهمی در زیرساختها و امکانات پیش نیامده و مشکلات قبلی هنوز وجود دارند.»
بابومیان اجرای موسیقی زنده در ایران را بسیار پردغدغه میداند و اعتقاد دارد که هنرمند از زمان تمرین تا یک دقیقه مانده به اجرا باید دغدغه و ترس امکانات و سالن و اسپانسر و مسائلی از مثل اینها را داشته باشد. او همچنین میگوید: «هنرمند برای اجرای زنده در ایران نمیتواند فقط روی موسیقی تمرکز کند و هرلحظه باید بترسد که برای سالن و نور و صدا اشکالی پیش نیاید. تازه به اینها مسائل مالی را هم اضافه کنید. درجایی که هنرمند فقط باید دغدغه موسیقی داشته باشد تا بتواند اجرای خوبی ارائه دهد.»
این هنرمند که علاقه بسیاری هم برای اجرا در ایران و اصفهان دارد، با تمام این مشکلات خبر از اجراهای دیگر برای امسال میدهد و میگوید که در حال برنامهریزی برای کنسرت در ماههای آذر و دی است.