اصفهان هنوز شهرداری بافت تاریخی ندارد
در حالی که شهرهای تاریخی کشور یکی پس از دیگری ساختار مستقل مدیریت بافت تاریخی خود را راه‌اندازی کرده‌اند، اصفهان با وجود تصویب این اقدام در دوره گذشته شورای شهر، هنوز در مسیر اجرا تأخیر دارد. ماجرای گذر کمر زرین، تنها یکی از زنگ‌های خطری است که ما را به آینده‌ای نگران‌کننده هدایت می‌کند؛ آینده‌ای بدون گذشته.
سید محمد حسینی دهقی: در حالی که شهرهای تاریخی کشور یکی پس از دیگری ساختار مستقل مدیریت بافت تاریخی خود را راه‌اندازی کرده‌اند، اصفهان با وجود تصویب این اقدام در دوره گذشته شورای شهر، هنوز در مسیر اجرا تأخیر دارد. ماجرای گذر کمر زرین، تنها یکی از زنگ‌های خطری است که ما را به آینده‌ای نگران‌کننده هدایت می‌کند؛ آینده‌ای بدون گذشته.
اصفهان، شهر نقش‌جهان و گنبدهای لاجوردی، نه‌فقط یک شهر، بلکه قلب تپنده میراث فرهنگی ایران است. بافت تاریخی این شهر، در گستره‌ای بیش از ۴ هزار هکتار، مجموعه‌ای بی‌نظیر از آثار اسلامی، صفوی، قاجاری و معماری مردمی است که هر گوشه‌اش، سندی از تاریخ این سرزمین است. با این حال، مدیریت این بافت ارزشمند همچنان دچار کمبود ساختاری است و این در حالی است که تأسیس «شهرداری منطقه بافت تاریخی» در دوره گذشته شورای شهر به تصویب رسیده بود، اما تاکنون وارد فاز اجرایی نشده است.
برخلاف اصفهان، شهرهایی مانند یزد، شیراز، سمنان و گرگان سال‌هاست که شهرداری ویژه بافت تاریخی دارند و برخی شهرها مانند دزفول نیز در حال راه‌اندازی آن هستند. با وجود این، اصفهان – که در تمام شاخص‌ها، نه‌تنها پیشتاز که الگو بوده – از این قافله عقب مانده است. حتی اگر همین امروز شهرداری ویژه بافت تاریخی در اصفهان راه‌اندازی شود، باز هم دیر است؛ دیر اما لازم.
ماجرایی که چند روز پیش در گذر کمر زرین اتفاق افتاد، نمونه‌ای گویا از این ضرورت است. این فقط یک نمونه از ده‌ها مداخله در سال‌های اخیر در بافت تاریخی است. پروژه‌های عمرانی بدون هماهنگی، تخریب خانه‌های تاریخی، تغییر نماها، نوسازی بی‌رویه و ناهماهنگ و… همه در سایه نبود ساختار تخصصی و نظارت‌محور رخ می‌دهد. در حال حاضر، هیچ واحد تخصصی در بدنه مدیریت شهری مسئولیت کامل حفاظت از بافت تاریخی را برعهده ندارد. سازمان نوسازی، مناطق شهرداری و میراث فرهنگی، هرکدام بخشی از اختیار را دارند، اما هیچ‌کدام به طور مستقیم نیستند.
تأسیس شهرداری ویژه بافت تاریخی، به معنای پایان دادن به این پراکندگی و ایجاد یک نهاد تخصصی، پاسخگو و شفاف است. نهاد مستقلی که بتواند با استفاده از کارشناسان مرمت، شهرسازی تاریخی، باستان‌شناسی و گردشگری، تصمیماتی بگیرد که نه‌تنها به نفع میراث فرهنگی، بلکه در خدمت اقتصاد شهری و صنعت گردشگری نیز باشد.
بافت تاریخی، تنها گذشته ما نیست؛ آینده ما نیز هست. گردشگری پایدار، جذب سرمایه، خلق تجربه‌های شهری منحصربه‌فرد و حتی ایجاد هویت شهری در نسل جدید، همه در گرو حفظ این میراث است. از این‌رو، امروز دیگر «بحث در مورد ضرورت» کافی نیست. حالا زمان «اقدام» است. اصفهان سزاوار ساختاری شایسته تاریخش است.
فعال گردشگری